مرغ ها از مهره داران خون گرم هستند که در سیر تکامل از خزندگان منشأ گرفته اند. در این مقاله سعی شده است تا با آناتومی مرغ ، اجزای تشکیل دهنده بدن مرغ معرفی نموده و امیدواریم چنانچه قصد پرورش این پرنده را به صورت طبیعی یا با استفاده از
دستگاه جوجه کشی داشته باشید مطالب این مقاله باعث شناخت هرچه بیشتر شما با این پرنده و در نتیجه افزایش بهره وری را شامل گردد.
پوشش بدن مرغ
پوشش بدن مرغ از پر، پوست و یک بافت پوششی تشکیل شده است. پرها از پروتئینی به نام کراتین ساخته شدهاند که به حفظ درجه حرارت بدن کمک میکنند. پرها 4 تا 6 درصد وزن بدن پرنده را تشکیل میدهند.
در آناتومی مرغ رنگ پرها علت ژنتیکی و همچنین هورمونهای جنسی را نمایش می دهد. غدهی پرین در ناحیه پشتی دم قرار دارد که باعث ترشح ماده مومی روی پرها می گردد. پاها توسط فلس پوشیده شده و زردی رنگ پاها بستگی به کاروتنوئید جیره دارد.
پوست مرغ فاقد غدد عرق است و مرغ ها نمی توانند عرق کنند.
میزان رنگ پوست به گزانتوفیل ماده غذایی و شدت تخم گذاری بستگی دارد.
استخوان ها
در مرحله بعدی از آناتومی مرغ سراغ اسکلت مرغ رفته که وظیفه نگهداری بدن را بر عهده دارد. استخوان پهن سینه به نام جناغ معروف است. استخوان های جمجمه، بازو، سینه، ترقوه و تعدادی از استخوان های ستون مهرهها میان تهی بوده و به سیستم تنفسی متصل می شوند و هوا داخل این استخوان ها حرکت می کند.
بیشتر استخوان ها سبک ولی محکم می باشند. طیور دارای عضلات قرمز و سفید می باشند. در طیور عضلات پاها تیره تر است زیرا هنگام ایستادن بر روی آن ها فشار وارد می شود.
دستگاه تنفس
دستگاه تنفس پرندگان از حفرههای بینی، حنجره،نای، جمجمه صوتی، برونش، ریهها و کیسههای هوایی تشکیل شده است. مرغ ها چهار جفت کیسه هوایی دارند و یک کیسه هوایی منفرد. ریه مسئول اصلی تنفس است و میزان تنفس توسط خون تنظیم می گردد و با بیشتر شدن دی اکسید کربن خون میزان تنفس افزایش می یابد. تعداد سیکل تنفس پرنده در حال استراحت در هر دقیقه 15 تا 25 سیکل است.
دستگاه گوارش
مرغ ها لب، کام نرم و گونه ندارند ولی درعوض دارای فک بالایی و پایینی شاخی شکل هستند.
با آناتومی مرغ متوجه این نکته خواهید شد که فک بالا به جمجمه متصل شده و فک پایین متحرک است. پرنده هنگام نوشیدن آب ابتدا آب را در دهان خود جمع کرده بعد با بالا بردن سر خود باعث عبور آن به مری می شود. دو فک پرنده را منقار می گویند. زبان خنجری شکل طیور سطح پشتی خشن دارد و از این طریق به عبور غذا از طریق مری کمک می کند. عبور غذا از دهان خیلی سریع است.
مری
مسیر لوله مانندی است که از طریق آن ذرات غذا از انتهای دهان تا پیش معده منتقل می گردد.
چینه دان
پیش از آن که غذا از مری وارد حفره بدن گردد وارد چینه دان می گردد. در این مکان عملیات هضمی ناچیزی صورت می گیرد.
پیش معده
بزرگ شدن مری بلافاصله قبل از اتصال به سنگدان را پیش معده می گویند و توسط غدد آن اسید کلریدریک و آنزیم هایی ترشح می گردد و غذا سریعا از این مکان عبور می کند.
سنگدان
همان معده عضلانی است و دارای دو جفت عضله قوی است و مخاط بسیار ضخیمی دارد و هنگام ورود غذا منقبض می گردد.
روده کوچک
طول آن حدود 5/1 متر است. قسمت اول آن دوازدهه است و داخل دوازدهه لوزالمعده قرار دارد. آنزیمهای لوزالمعده حاوی آمیلاز، لیپاز و تریپسین است.
روده کور (سکوم)
بین روده کوچک و روده بزرگ قرار دارد و عمل هضم اندکی دارد و مقدار ناچیزی آب جذب می کند و مقداری فعالیت های باکتریایی نیز در آن صورت می گیرد.
روده بزرگ
در مرغ بالغ 10 سانتی متر طول دارد و قطر آن دو برابر روده باریک است و تا کلواک ختم میگردد. روده بزرگ محل جذب آب است.
کلواک
ناحیه پیازی شکل است و مجرای مشترک خروج ادرار و مدفوع (دستگاه تولید مثل) است.
مخرج
بعد از کلواک قرار دارد و اندازه آن بستگی به تولید یا عدم تولید تخم مرغ دارد.
دستگاه ادراری
شامل دو کلیه و هر کلیه یک میزنای دارد. قسمت اصلی ادرار پرندگان اسید اوریک است که در کلواک با مدفوع مخلوط شده و ماده سفید خمیری شکل را می سازد.
فشار خون مرغ 140-160 میلی متر جیوه و فشار خون خروس 180-195 میلی متر جیوه است.
