کاهش وابستگی نفتی، این نسخه تاریخ دارد!
هنگامیکه پزشک برای یک بیمار بدحال نسخهای را تجویز میکند، بر بیمار است که به نسخه اولا به طور کامل و ثانیا در زمان مقرر و بدون تاخیر عمل کند. اجرای ناقص و یا با تاخیر نسخه، نتیجهای جز وخیم شدن حال بیمار و دشوارتر و پُرهزینهتر شدن ادامه مراحل درمان به همراه نخواهد داشت.
اقتصاد ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. از جمله بیماریهای اقتصاد ایران «وابستگی به درآمدهای نفتی» است که عوارض ونشانههای آن همانند ریشه دواندن و نهادینه شدن اقتصاد دولتی، کسری بودجههای متداول، توسعه ساختارهای رانتی و غیررقابتپذیر، ایجاد و تشدید نابرابریها و بیثباتیها، رشد پایین و ناپایدار اقتصادی و پایین بودن سطح بهرهوری به وضوح در چهره اقتصاد ایران قابل مشاهده است.
البته این تمام ماجرا نیست. شاید نیاز باشد از زاویهای دیگر به این بیماری نگاه شود، زاویهای از سمت اقتصاد سیاسی! امروزه درهمتنیدگی مباحث اقتصادی و سیاسی و اثرات متقابل این دو حوزه بر یکدیگر بر کسی پوشیده نیست. این در همتندیگی هم در عرصه سیاست داخلی و هم سیاست خارجی قابل تحلیل است.
نمونه مشهود این بحث در مسئله تخاصم دولت آمریکا با دولت ایران و چشمانداز رخداد محدودیتها و تحریمهای بیشتر در ادامه سال جاری و البته سالهای آتی به روشنی قابل مشاهده است.
دشمنی دیرینه دولت آمریکا که اتفاقا با روی کار آمدن دونالد ترامپ به مرحله جدیدی پانهاده است، همواره اقتصاد ایران را از حیث تحریمها و اعمال محدودیتهای شدید تجاری و مبادلاتی آزار داده است.
از جمله تحریمهای پیشبینیشده در این مخصمه، تحریمهای نفتی علیه صادرات ایران است که میتواند اقتصاد کشور را از حیث بزرگترین منبع درآمدی و تکیهگاه بودجهای دولت با موانع و چالشهای جدیای مواجه سازد.
البته لازم است که در کنار این رخداد احتمالی، وضعیت آتی عرضه و تقاضای بازار نفت را هم مدنظر خود داشته باشیم. بر اساس پیشبینی آژانس بینالمللی انرژی، تا ۲۰۳۵ آمریکا بزرگترین تولیدکننده نفت خام جهان خواهد شد و روشن است که قدرت مانور و اثربخشی آن در بازار نفت بیش از پیش خواهد شد.
همچنین تا سال ۲۰۳۵ آمریکای شمالی به صادرکننده خالص هیدروکربنها تبدیل خواهد شد. در همین حال تقاضای نفت در این سالها از سوی خریداران عمده با کاهش هشت میلیون بشکهای در روز مواجه خواهد شد؛ به طوری که تقاضای خرید نفت آمریکا از ۱۷٫۱ به ۱۴ میلیون بشکه در روز، تقاضای اتحادیه اروپا از ۱۱٫۷ به ۸٫۹ و تقاضای ژاپن از ۴٫۷ به ۲٫۸میلیون بشکه در روز کاهش خواهد یافت.
حال بهتر است سه تکه از پازل آینده اقتصاد جهانی را در کنار یکدیگر قرار دهیم و با چند قدم عقبروی از دور بدان نگاه کنیم: اول، افزایش قدرت نفوذپذیری و اثرگذاری آمریکا در بازار نفت، دوم، پیشبینی کاهش تقاضای جهانی نفت و سوم، احتمال افزایش تخاصم آمریکا علیه دولت ایران و شدتبخشی به تحریمهای نفتی در سالهای پیشرو در کنار مسدودسازی چرخه دلار به عنوان ارز جهانروای مبادلات نفتی. به نظر میآید ترکیب این سه قطعه پازل، یک سیاست ضروری، حیاتی و راهبردی را برای اقتصاد ایران نمایش میدهد: کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی.
از این جهت به نظر میرسد تابلوی «کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی» این بار با دو دستِ «الزامات داخلی» و «محدودیتهای خارجی» بلند شده است. شاید تا به امروز الزامات داخلی در قطع این وابستگی نتوانسته باشد اقتصاد کشور را متقاعد به چشمپوشی از این درآمدهای خدادادی کرده باشد، اما بهنظر میآید چشمانداز پیشروی در عرصه بینالمللی اقتصاد سیاسی و تشدید تخاصم و کینهورزیهای دولت آمریکا این قدرت را خواهد داشت که اقتصاد ایران را به اندیشیدن به سایر مسیرهای درآمدزایی و صرفهجویی در هزینهها وادار نماید.
از اینرو باید گفت نسخه درمانی «کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی» مدتها است برای اقتصاد ایران تجویز شده است. در این نسخه مواردی همچون مدیریت و هدایت نقدینگی به سمت تولید و ایجاد ارزش افزوده اقتصادی، اصلاح نظام بانکی و مالیاتی، بازمهندسی نظام یارانهها، رفع موانع کسبوکار، تعمیق و تنوعبخشی بازار سرمایه و تشویق تولید و صادرات کالاهای غیرنفتی قید شده است؛ اما آنکه این اقتصاد دقیقا در چه زمانی به این نسخه درمانی عمل خواهد کرد مشخص نیست.
امید میرود با توجه به شرایط رکودی اقتصاد ایران، چشمانداز بازار جهانی نفت و چالشهای عرصه بینالملل، زودتر به این نسخه عمل شود پیش از آنکه تاریخ آن بگذرد و مراحل درمان دشوارتر و پُرهزینهتر شود.
وهاب قلیچ
منبع :
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
خودروهای الکتریکی رقیب سرسخت بازار نفت/ رشد تقاضای طلای سیاه تا یک دهه دیگر به زیر صفر میرسد
اقتصادآنلاین گزارش میدهد؛
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
افزایش سالیانه مصرف جهانی نفت در سالهای پیش رو به شدت کاهش می یابد. تا سال ۲۰۳۰ رشد تقاضا با توجه به اینکه پیک مصرف ثابت خواهد شد، به زیر صفر خواهد رسید. مهمترین عامل این کاهش تقاضا، گسترش خودروهای الکتریکی است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
-منصوره محمدی؛ برمبنای گزارش های جدید منتشر شده از سوی بانک مرکزی آمریکا، رشد تقاضای نفت تا سال 2030 به اوج می رسد و پس از آن کاهش می یابد. تا یک دهه دیگر تقاضای نفت افزایش می یابد، هرچند که این افزایش تقاضا کندتر و کندتر خواهد شد.
طبق این گزارش که اویل پرایس آن را منتشر کرده است، افزایش سالیانه مصرف جهانی نفت در سالهای پیش رو به شدت کاهش می یابد. تا سال 2024، رشد تقاضای نفت به نصف کاهش یافته و تنها به 0.6 میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
اما تا سال 2030 رشد تقاضا با توجه به اینکه پیک مصرف ثابت خواهد شد، به زیر صفر خواهد رسید. مهمترین عاملی که باعث این کاهش تقاضا است، گسترش خودروهای الکتریکی است.
یک عدم قطعیتی که در این کاهش تقاضا مطرح است، مساله گسترش خودروهای الکتریکی است که تولید آنها بر نیمی از فلزات کلیدی متمرکز است. برای مثال لیتیم و کبالت که در چند کشور محدود آفریقا و آمریکای لاتین تولید می شوند با افزایش تولید این خودروها با افزایش استخراج مواجه خواهند شد زیرا توجه جهان بر استخراج این فلزات متمرکز خواهد شد که مساله مهمی است. به عقیده تحلیلگران جایگزین های دیگری نیز برای کبالت وجود دارد، اما تنها فشار بر روی مواد دیگر را افزایش خواهد داد. برای مثال می توان در طول دو دهه نیکل را جایگزین کبالت کرد، اما این افزایش تقاضا بر نیکل منجر به فشار بر عرضه خواهد شد درصورتی که برنامه های گسترش استخراج این فلزات محدود است.
از عوامل دیگری که نامطمئنی بر کاهش تقاضای نفت را دامن می زند، رکود اقتصادی در سال های آینده است. رشد اقتصادی آهسته تر باعث کاهش تقاضای نفت و در نتیجه کاهش قیمت خواد شد که این اتفاق باعث می شود مصرف کننده های نفت همچنان پابرجا بمانند.
مساله دیگر، رشد خودروهای الکتریکی است که خود منجر به افزایش تقاضا و در نیجه افزایش قیمتها خواهد شد.
البته سیاست های موجود می تواند بر تقاضای هر دو اثرگذار باشد. برای مثال ایالات متحده به تعهدات اقلیمی پایبند نیست و با توجه به استانداردهای بهره وری سوخت و کاهش محدودیت گوگرد در حمل و نقل باعث کاهش خرید خودروهای الکتریکی خواهد شد، هرچند این عدم تعهد می تواند در دولت های بعدی تغییر کند و با تغییر سیاست های تغییر اقلیمی مصرف خودروهای الکتریکی را افزایش خواهد داد.
حتی با وجود تغییرات در تقاضای نفت، باز هم تغییرات متعددی رخ خواهد داد. تقاضای خرید نفت در چهار سال گذشته به دلیل کاهش قیمت در کشورهای توسعه یافته افزایش یافته است. از طرفی تقاضای خرید خودروهای الکتریکی نیز افزایش یافته است.
در هر صورت به نظر می رسد، رشد تقاضای نفت تا سال 2030 کمی بیش از پیک تقاضا در زمان حال است. به گفته بوف مال جهان در حال تجربه بزرگترین تغییر ساختاری در رشد تقاضا از زمان انتشار ماشین در اوایل دهه 1900 است.
خودروهای برقی؛ حریفی ضعیف در مقابل نفت؟
خودروهای برقی؛ حریفی ضعیف در مقابل نفت؟
دنیای اقتصاد : رقابت انرژی باد و خورشید با نفت روز به روز در حال جدیتر شدن است. براساس تازهترین تحقیق ارائه شده از سوی BNP Paribas SA، انرژی باد و خورشید میتوانند نسبت به بنزین (با قیمتهای نزدیک به سطوح فعلی)، هفت برابر انرژی مفیدتری را در اختیار خودروها قرار دهند.
براساس این تحقیق که بهتازگی در بلومبرگ منتشر شده،
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در بلندمدت باید به ۹ تا ۱۰ دلار بر بشکه کاهش پیدا کند تا خودروهای بنزینی با خودروهای الکتریکی قابلرقابت باقی بمانند. این رقم از سوی مارک لوئیز، از مدیران بانک فرانسوی بیانپی پاریباس، برای خودروهای گازوئیلی ۱۷ تا ۱۹
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
عنوان شد. این اعداد و ارقام برای قابلرقابت باقی ماندن
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و خودروهایی که از این سوخت
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
میکنند، در حالی عنوان میشود که در حال حاضر
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
خام آمریکا در محدوده ۵۵ دلار بر بشکه معامله میشود. به گفته لوئیز، تحلیل این بانک نتیجه بسیار روشنی برای
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
دارد؛ اینکه در مقایسه با قیمت تکفروشی نفت، امروز
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
باد و
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
با
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
مشابه، انرژی مفیدتری برای خودروهای برقی تولید میکنند.به این ترتیب ارقام خیرهکنندهای که به آن اشاره شد، این معنا را دارد که
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
انرژیهای تجدیدپذیر هماهنگ با خودروهای برقی در یک دهه آینده بسیار جذابتر خواهد شد. اما با وجود جذابیتی که در نتایج تحقیقات از آینده انرژیهای تجدیدپذیر عنوان میشود، تغییر و حرکت به سمت این سوختها زمانبر خواهد بود زیرا امروز
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
نفت در مقایسه با باد و انرژی خورشیدی، از مزیت گستردگی بهرهمند است؛ بهگونهایکه نفت در سال ۲۰۱۸ میلادی ۳۳ درصد انرژی
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
را تامین میکرد؛ درحالیکه سهم انرژی خورشیدی و باد ۳ درصد بود.اشتهای سیریناپذیر برای نفت
تولید خودروهای برقی و گسترش آنها، انقلابی است که اگرچه باعث امیدواری به حفظ هوای پاک روی
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شده، اما در سوی دیگر حیات صنعت نفت را تهدید میکند. با توسعه تولید خودروهای برقی از یکسو و
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تولید باتریهای این خودروها و همچنین کاهش هزینههای تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر، بحث بر سر افول تقاضای جهانی برای نفت نیز در میان کارشناسان از مدتها قبل آغاز شده و همچنان ادامه دارد. در این میان، آژانس بینالمللی انرژی بهعنوان سازمانی معتبر عقیده دارد اشتهای جهان برای نفت هنوز هم در حال رشد است؛ اگرچه با سرعت کمتر. به این ترتیب با وجود گسترش تولید خودروهای برقی و پاک، آژانس در چشماندازی که ترسیم کرده، تقاضای نفت را دستکم تا سال ۲۰۲۴ رو به رشد میبیند. کارشناسان این سازمان انتظار ندارند تقاضای نفت کاهش پیدا کند بلکه برعکس، آنها رشد تقاضای روزانه نفت خام تا افق سال ۲۰۲۴ را در مجموع چیزی حدود ۱/ ۷ میلیون بشکه در روز تخمین میزنند. این میزان رشد در شرایطی وجود دارد که نشاندهنده رشد کندتر تقاضا برای نفت خام است. آنچه باعث حفظ
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تقاضای نفت خام هرچند با سرعتی کمتر شده، تقاضای
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و بازارهای نوظهور است. طبق تحلیل IEA
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و هند به تنهایی حدود نیمی از رشد تقاضای جهانی نفت خام را به خود اختصاص خواهند داد. آژانس بینالمللی انرژی اگرچه اعتقاد دارد رشد تقاضای نفت خام به علت افزایش بهرهوری سوخت و رشد تولید خودروهای برقی آسیب خواهد دید، اما شعاع اثر این دو عامل بر تقاضای نفت را محدود میبیند، زیرا در مقابل، اشتهایی که سیریناپذیر به نظر میرسد در بخش سوخت جت و تولید
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
وجود دارد.اوج تقاضای نفت، سوالی بیپاسخ
تغییرات اقلیمی اگرچه تولید انرژیهای تجدیدپذیر و استفاده از خودروهای برقی را هرروز توجیهپذیرتر جلوه میدهد، اما به نظر میرسد هنوز فاصله زیادی تا رسیدن به اوج تقاضای نفت خام وجود دارد و زمان احتمالی فرا رسیدن Peak Oil به شکل یکی از سوالهای اساسی در بازار انرژی باقی مانده است. تعیین زمان به اوج رسیدن رشد تقاضای نفت خام و ورود آن به ورطه سرازیری، از این جهت برای فعالان بازار انرژی اهمیت فراوانی دارد که میتواند سرنوشت میلیاردها دلار سرمایهگذاری و همچنین روند انتشار گازهای گلخانهای در سالهای آینده را مشخص کند.این سوال بیجواب در حالی پیشروی یک بازار عظیم وجود دارد که تنها روزنهای که برای رسیدن به پاسخ وجود دارد؛ تشدید تغییرات آبوهوایی مخرب در نتیجه انتشار
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و گازهای گلخانهای و لزوم حرکت هرچه سریعتر دنیا به سمت انرژیهای پاک است. DNV GL، یک شرکت مشاوره در زمینه انرژی سال گذشته میلادی با تاکید بر رشد روزافزون خودروهای برقی هشدار داد که رشد تقاضای نفت ممکن است در سال ۲۰۲۴ به اوج برسد. بیپی نیز بهعنوان یکی از بزرگترین شرکتهای تولیدکننده نفت در گزارش سالانه خود در سال جاری میلادی تاکید کرد: «رشد تقاضای روزانه نفت خام بسیار کندتر از گذشته خواهد بود.» این کمپانی بریتانیایی انتظار دارد تعداد خودروهای برقی تا سال ۲۰۴۰ به ۳۵۰ میلیون یا تقریبا حدود ۱۵ درصد از کل خودروهای موجود در دنیا برسد. در عین حال رشد فروش خودروهای برقی در چین نیز چشمگیر است. به گزارش سیانان، چین در خط مقدم تلاش برای توسعه خودروهای برقی بهمنظور مقابله با آلودگی هوا است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در بسیاری از شهرهای این غول اقتصادی در آسیا به معضلی پیچیده تبدیل شده است. از همین رو با ورود
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
چین به این مبحث، فروش خودروهای برقی در این کشور رونق بسیاری یافته و این دست خودروها در حال جایگزین شدن با خودروهای گازسوز یا بنزینسوز هستند. به گزارش آژانس بینالمللی انرژی، درحالیکه فروش خودروهای نقلیه عادی در چین در سال گذشته افتی ۴ درصدی داشته، فروش خودروهای برقی جهشی ۶۱ درصدی داشته و به ۳/ ۱ میلیون عدد رسیده است. IEA انتظار دارد با روند رو به رشدی که فروش خودروهای برقی در چین دارند، این کشور به هدف خود مبنی بر افزایش تعداد خودروهای برقی به ۵ میلیون دستگاه تا پایان سال ۲۰۲۰ دست پیدا کند. چنانچه این اتفاق رقم بخورد، خودروهای سواری برقی در چین، مصرف حدود ۱۶۰ هزار بشکه بنزین در روز را حذف خواهد کرد. با اضافه شدن
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
برقی دیگر مانند اتوبوسها و کامیونها، سوخت بیشتری نیز از چرخه مصرف حذف خواهد شد. اما این پایان ماجرای رشد تقاضا برای نفت نیست؛ زیرا آژانس بینالمللی انرژی اعلام کرده است چیزی نزدیک به یکسوم از رشد تقاضای نفت تا سال ۲۰۲۴، از سمت پتروشیمیها و بهمنظور تولید پلاستیک خواهد بود. در کنار افزایش تقاضا از سوی پتروشیمیها، صنعت پررونق هوایی نیز اجازه افت بیش از اندازه تقاضای نفت خام را نخواهد داد. به این ترتیب اگرچه تقاضای نفت خام تحتتاثیر رشد خودروهای برقی قرار خواهد گرفت، اما این حوزه به تنهایی توان کافی برای رساندن تقاضای نفت خام به قله تاریخی خود را ندارد.
نفت به بشکهای ۱۰ دلار سقوط میکند؟
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
به نقل از اسپوتنیک، گزارش تحلیلگران بانک «بیانپی پاریباس» نشان میدهد که طی ۱۰ سال آینده تقاضا برای نفت به دلیل منابع تجدیدپذیر انرژی و سقوط قیمت باتریها بهشدت کاهش خواهد یافت. این وضع به طبیعت کمک خواهد کرد اما تأثیر مخربی بر صنعت نفت خواهد داشت.به نوشته تحلیل گران این بانک، در آینده نزدیک خودروهای برقی جا را برای وسایل نقلیه معمولی تنگ خواهند کرد. به دلیل گسترش شدید نیروگاه های خورشیدی و بادی، نفت فقط با قیمت ۱۲-۱۱ دلار در ازای هر بشکه می تواند با آنها رقابت کند.نکته دیگر با فروش خودروها در اروپا مرتبط است. به عنوان مثال کشورهای نروژ، آلمان و فرانسه از گذار به خودروهای برقی در آینده نزدیک صحبت کردند. تحلیل گران معتقدند که قیمت بالای ۵۰ دلار در ازای هر بشکه نفت با سرمایهگذاری از سوی سرمایهگذاران در این عرصه مرتبط است که سقوط آن باعث ضرر خیلی ها خواهد شد.اما این روند برگشت ناپذیر است. منابع قابل احیای انرژی از امتیازات زیادی برخوردارند. یکی از آنها کمترین سرمایهگذاری در زیرساخت حمل و نقل است. برق را راحتتر می توان به مصرفکننده رساند و ایستگاههای خورشیدی و بادی را می توان در نزدیکی محل مصرف ساخت.
تیر نفت بر پیشانی پتروشیمی
صنایع شیمیایی، پلیمرها و شرکتهای پالایشی بهشدت نگران تامین خوراک هستند
تیر نفت بر پیشانی پتروشیمی
حمزه بهادیوندچگینیدنیای اقتصاد : پیشبینی میشود تا هفتههای آتی عربستان قادر نباشد نفت موردنیاز مشتریان خود را به راحتی تولید کند و این مساله ریسکهای مختلفی را برای بازارهای مختلف از جمله نفت و محصولات پتروشیمی و پالایشی به همراه خواهد داشت. دود غلیظی که از تاسیسات نفتی عبقایق در بوقیه به آسمان میرود موید این مطلب است. خبرگزاریهای معتبر دنیا و وبسایتهای تحلیلی و کارشناسان خبره حوزه انرژی دنیا بالاتفاق میگویند روزهای عجیبی در انتظار بازار انرژی است زیرا انفجار بزرگترین تاسیسات نفتی دنیا اتفاقی بیسابقه بوده و حتی تحلیلگران تصوری از برآورد دامنه اثر این موضوع ندارند. مقامات سعودی تلاش میکنند وانمود کنند اوضاع در کنترل است اما واقعیت آن است که اوضاع از کنترل آنها خارج شده و ظرف هفتههای آینده نیز انتظار نمیرود وضعیت بهبود یابد. یکی از مدیران نزدیک به وزارت انرژی عربستان میگوید هفتهها طول میکشد تا زیرساختهای تخریب شده بازسازی شود و تولید به حداکثر ظرفیت برسد.به علاوه نگرانیهایی وجود دارد درباره بازار نفت که باید سریعا بزرگان اوپک روی این موضوع به توافق برسند.
پتروشیمی در خط مقدم
اما یکی از مهمترین بخشهایی که تحتالشعاع این وقایع قرار خواهد گرفت بخش پتروشیمی
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
مورد نیاز
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اولین نقطهای است که آسیب خواهد دید و اثرات آن به سایر زنجیره نیز منتقل خواهد شد. کارشناسان در این بین به نکته دیگری نیز اشاره میکنند. به عقیده آنها تاکنون تنها نگرانی موجود برای بازارهای جهانی آسیبپذیری
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و احتمال افت صادرات در نتیجه تهدیدات این منطقه بود اما حالا آسیبپذیری مراکز مهم نفتی را نیز باید به آن افزود. شرکتهای پتروشیمی بیش از همه از این اوضاع نگران هستند. شرکت آرامکو دیروز به شرکتهای پتروشیمی که مواد اولیه خود را از
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
خریداری میکردند اعلام کرد که عرضه مواد اولیه کاهش خواهد یافت. این شرکت اعلام کرد بهطور متوسط ۴۹ درصد میزان عرضه برای شرکتهای پتروشیمیایی کاهش یافته است و شرکتهای خریدار نیز خود ارقام مختلفی از ۴۱ درصد تا ۵۵ درصد افت در خرید را اعلام کردهاند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شرکتهای پتروشیمی نیز چه آنها که در بازار عربستان
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
میشوند و چه آنها که در بازارهای آسیایی مبادله میشوند با افت ارزش روبهرو شدهاند. این نشان میدهد شرکتهای پتروشیمی اگر نگوییم اولین، اما باید گفت جزو صنایع پیشتازی هستند که از حادثه انفجار میدان نفتی عبقایق آسیب خواهند پذیرفت.برخی کارشناسان دیگر حتی این موضوع را فراتر از شرکتهای پتروشیمی دانسته و معتقدند این انفجار
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
دنیا را نیز خواهد سوزاند. شرکت آرامکو عربستان طی سالهای اخیر برنامههای متنوعی برای ارتقای توان تولید، امنیت، توسعه زیرساختها و کسب بازارهای جدید در سرتاسر دنیا بهکار بسته است و حالا بیشترین نگرانی برای سرمایهگذاران آن است که امنیت لازم برای این مجموعه تامین نشود و این مساله ریسک سرمایهگذاری را در این بخش کاهش خواهد داد که این موضوع در آینده مشخص خواهد شد.یک کارشناس حوزه بازارهای کالایی میگوید اختلال عرضه مواد اولیه تولید پتروشیمی باعث تاثیرپذیری بسیاری از صنایع شیمیایی در آسیا میشود. بهعنوان مثال از اولین ساعات آغاز بهکار بازارهای جهانی محصولات آروماتیکی از جمله پاراکسیلن و زایلین و بنزن تا محدوده ۵ درصد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
قیمت را تجربه کردند. بررسیها نشان میدهند ۷۰ درصد از
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
مورد نیاز شرکتهای آسیایی از
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تامین میشود و هرگونه آسیب به جریان نفت توسط این کشورها میتواند موجب مختل شدن بخش مهمی از فعالیتهای این شرکتها شود. اکنون چین، ژاپن، هند، کرهجنوبی، ترکیه، سنگاپور و برخی دیگر از کشورهای قدرتمند آسیایی از وضعیت پیش آمده نگرانند و تامین مواد اولیه سوخت مورد نیاز برای آنها به یک دغدغه جدی تبدیل شده است. گروهی این سوال را میپرسند آیا زمان آن نرسیده که تحریمها از دوش نفت ایران برداشته شود؟ شرکتهای پتروشیمی پیش از آغاز دوباره تحریمها در سال ۲۰۱۸ به دولتهای خود اعتراض کردند که جایگزینی نفت
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
امری دشوار و زمانبر است و هزینههای تولید آنها را افزایش خواهد داد با این حال ترامپ و عربستان سعی کردند تا با معرفی نفت عربستان تلاش کنند این جانشینی در سریعترین زمان اتفاق بیفتد. اما حالا ۷/ ۵ میلیون بشکه در روز از توان پمپاژ نفت به این شرکتها کاسته شده است بنابراین نگرانی این شرکتها در مقایسه با گذشته به مراتب بیشتر شده است. عربستان این وضعیت را موقتی معرفی میکند اما واقعیت آن است که ریسک این اتفاق از بین نرفته است و هر لحظه احتمال نابودی این تاسیسات وجود دارد. شرکت سابیک عربستان البته همان روز انفجار اعلام کرد با کاهش مواد اولیه مانند خوراک و سوخت برای شرکتهای خود روبهرو شده است. شرکتهای پتروشیمی دیگر نیز بهطور خاص این موضوع را تایید کردهاند مثلا سایپچم، تاسنه و صدرا از جمله شرکتهایی بودند که این نظر را تایید کردند. منابع بازاری میگویند کاهش خوراک قطعا روی فعالیت شرکتهای مستقر در منطقه تاثیر خواهد گذاشت و محصولاتی از جمله آروماتیکها، متانول و پلیاولفینهایی مانند پلیاتیلن و... را تحتالشعاع خود قرار خواهد داد.تهدید دوم در بازار پتروشیمی
البته هنوز ابعاد این حادثه برای خود مسوولان عربی نیز بهطور کامل روشن نیست. مدیران شرکتهای مهم نفتی و پتروشیمی در برابر این پرسش خبرنگاران که خسارات را به چه میزان پیشبینی میکنند معتقدند نمیتوان به این زودی به این سوال پاسخ داد. خریداران این شرکتها نیز سردرگم هستند. بهعنوان مثال یکی از خریداران مواد اولیه از شرکت پتروربیق میگوید ما هنوز چیزی بهطور دقیق نمیدانیم. حالا یک مشکل دیگر نیز در بازار پیشبینی میشود. حمله برای خرید محصولات پتروشیمیایی. هنوز چیزی نشده خریداران برای خرید پارازایلین هجوم آوردهاند و حتی خریدهای آتی این محصول برای تحویل در ماههای آتی با رشد قیمت زیادی روبهرو شده است و تنها در کمتر از چند ساعت قیمتها از ۸۱۵ دلار به ۸۴۰ دلار در هر تن رسیده است. قیمت این محصول روز دوشنبه در مقایسه با قیمت روز جمعه ۵ درصد افزایش یافت. قیمت ایزومر کلاس MX درجه A آسیایی نیز ۳ درصد رشد کرده و به ۷۱۵ دلار رسیده است. بنزن آسیا نیز ۲۰
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
رشد قیمت را از سر گذرانده است.نکته دیگر اینکه علاوه بر صدور نفتخام توسط عربستان برای شرکتهای پتروشیمی و پالایشی که خریدار آن بودند، شرکتهای پتروشیمی داخلی عربستان نیز با کاهش تولید روبهرو میشوند. این شرکتها لااقل ۵۰ درصد خوراک دریافتی روزانه خود را از دست میدهند و در خوشبینانهترین حالت خواهند توانست با نیمی از ظرفیت خود فعالیت کنند. اکنون شرکتهای مختلف عربستانی مانند کایان پتروشیمی سعودی ۵۰ درصد از خوراک دریافتی خود را از دست داده و ینبوع این رقم را ۴۰ درصد اعلام کرده است. شرکت ینساب نیز میزان خوراک از دست رفته خود را ۳۰ درصد اعلام کرده است. این موضوعات باعث نگرانیهایی در تامین مواد اولیه صنایع وابسته به محصولات پلیمری و شیمیایی در صنایع مختلف در آسیا خواهد شد و بر این اساس پیشبینی میشود بهزودی از دو محل قیمت محصولات پتروشیمی در آسیا با رشد روبهرو میشود و ظرف روزهای آینده باید منتظر
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
قیمتها باشیم.اما این موضوع نتوانسته سهام شرکتهای پتروشیمی را حفظ کند بهطوریکه سهام این شرکتها در بورس «تداول» به سرعت کاهش یافته و در اولین ساعات فعالیت خود بهطور میانگین حدود ۳ درصد افت را تجربه کردند. فعالان حوزه پتروشیمی معتقدند هنوز معلوم نیست چه مدت طول بکشد تا شرایط به حالت عادی برگردد و همچنین محاسبه میزان اختلالات آتی نیز نیاز به بررسی دقیقتری دارد. در آسیا، پالایشگاههای کرهجنوبی دیروز اعلام کردند که این اتفاق
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
جهانی پتروشیمی را به لرزه در خواهد آورد. سال گذشته کرهجنوبی ۳۲۳ میلیون بشکه نفت از عربستان خریداری کرد که ۳۰ درصد از کل نفت وارداتی این کشور را شامل میشود. با این حال پالایشگاهها و مجتمعهای پتروشیمی محلی کره میگویند بهدلیل ذخایر مناسبی که در این کشور وجود دارد ممکن است کره با چالش جدی در زمینه عرضه محصولات پتروشیمی و پالایشی روبهرو نشود اما افزایش قیمتها ناگزیر است.شرکتهای آسیایی نگرانند
S-Oil Corp که بیشتر نفتخام خود را از آرامکو خریداری میکند میگوید از آنجا که خرید ما از این شرکت در کشورهایی مانند
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ذخیره میشود، اختلال در عرضه بعید است. شرکت نوآوری SK، بزرگترین پالایشگاه کرهجنوبی نیز اعلام کرد که تغییرات در قیمتهای نفتخام را از نزدیک رصد میکند. سخنگوی این شرکت گفت: از آنجا که پالایشگاهها منابع خود را برای
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
نفتخام متنوع کردهاند، مشکل عرضه قابلتوجهی وجود نخواهد داشت و به احتمال زیاد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و همچنین محصولات پتروشیمی در کوتاهمدت رشد خواهد کرد، اما ما باید ارزیابی کنیم که این امر چه تاثیری بر
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ما خواهد گذاشت.اکنون شرکتهای مهمی در آسیا هستند که جزو خریداران نفت عربستان بهشمار میروند؛ سینوپک چین، فورموسا
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تایوان، میتسوبیشی کمیکال ژاپن، الجی کرهجنوبی، رلیانس ایندستری هند، تورای ایندستری ژاپن، شرکت سومیتوموی ژاپن، شیمیایی شین اتسو، میتسویی ژاپن و... شرکتهایی هستند که اکنون دچار چالش شده یا خواهند شد. در این ارتباط یک تحلیلگر شرکت سرمایهگذاری شینان گفت:
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و ایالاتمتحده گفتهاند که ذخایر نفتی خود را آزاد میکنند، بنابراین در طولانی مدت اختلال در تامین
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
وجود نخواهد داشت. با این حال انتظار میرود قیمت محصولات پتروشیمی با سرعت کمتری نسبت به نفت تعدیل شود. زیرا در شرایطی که بازارهای محصولات پتروشیمی با اختلال روبهرو میشود خریدهای سفتهبازی به بازار وارد شده و کنترل آن را در اختیار میگیرد و تخلیه حباب ناشی از این فعالیتها معمولا زمان میبرد. به عقیده آنها حتی ممکن است سهم رشد قیمت محصولات پتروشیمی از محل سفتهبازی بیش از سهم رشد قیمت نفتا بهعنوان ماده اولیه تولید محصولات مذکور باشد. درحالحاضر قطعا نفتا با رشد قیمت روبهرو میشود اما شانس دیگری که وجود دارد آن است که قیمت
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
که میتواند جایگزین مناسبی برای تولید محصولات پتروشیمی باشد پایین است و این مساله میتواند با شیفت تقاضا از سمت نفتا مانع از رشد شدید قیمت این ماده اولیه شود. اما باید منتظر ماند و دید آیا تغییرات لازم برای این جایگزینی توسط شرکتهای تولیدکننده محصولات پتروشیمی داده میشود یا خیر؟ کارشناسان اما در این شرایط نکته دیگری را مورد بازبینی قرار داده و آن را بهعنوان خط سیر نگرانیهای آینده برای عربستان اطلاق میکنند. به عقیده آنها امنیت انرژی امروزه بسیار موضوع حیاتی نه تنها برای عربستان یا سایر کشورهای تولیدکننده منابع انرژی در خاورمیانه بلکه حتی طیف گستردهای از کشورها و شرکتهایی است که طرف معاملات آنها هستند. در چنین شرایطی نفت ایران تحریم است و شرکتهای بزرگ خریدار نفت ایران که معتقدند هیچ فروشندهای مانند تهران نمیتوانست منافع آنها را در معامله نفت تامین کند وارد سبد عربستان شدهاند و این موضوع باعث شده تا کوچکترین تهدید یا انفجار یا حمله به این کشور امنیت بازار نفت و سایر حاملهای انرژی را بهخطر بیندازد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
سوپاپ اطمینان بازار نفت از دست رفت
سوپاپ اطمینان بازار نفت از دست رفت
نماینده اسبق ایران در اوپک با اشاره به این که عربستان و ذخایر استراتژیک دو سوپاپ اطمینان بازار نفت بودند گفت: عربستان که به این بلا دچار شده و با باز کردن ذخایر استراتژیک نیز سوپاپ اطمینان دوم از دست می رود که در این صورت قیمت ها به شدت رشد می کند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
به گزارش
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
، محمد علی خطیبی در مصاحبه با رادیو با اشاره به اینکه عربستان هفت تا هشت میلیون بشکه در روز نفت صادر می کرد و اکنون در اثر حملات یمنی ها 5.7 میلیون بشکه در روز از تولید این کشور کاسته شده است گفت: حجم بالا را حتی مجموع کشورهای صادرکننده نفت هم جمع شوند ظرفیت های مازاد خود را کنار هم بگذارند نمی توانند جبران کنند چون خیلی از این کشورها با حداکثر ظرفیت در حال تولید هستند و ظرفیت مازادی ندارند.وی افزود: تنها کشوری که در دنیا طی دهه های گذشته ظرفیت مازاد داشت و هرگونه کمبودی را می توانست با ظرفیت مازاد خودجبران کند کشور عربستان بود.
خطیبی بیان داشت: همیشه عربستان 20 درصد زیر ظرفیت خود نفت تولید می کرد و این 20 درصد را برای مواقع ضروری نگه می داشت و در واقع نمی گذاشت کمبودی در بازار ایجاد شود و به عنوان سوپاپ اطمینان عمل می کرد اکنون این سوپاپ اطمینان خوددچار مشکل شده است.
وی گفت: واقع قضیه اینکه در اثرحمله پهپادی به قلب صنعت نفت عربستان 5,7 میلیون بشکه نفت این کشور از بازار خارج شده است.نماینده اسبق ایران در اوپک افزود: ابتدا گفته می شود تاسیسات نفتی آسیب دیده عربستان در مدت چند روز بازسازی و دوباره به شرایط عادی بازمی گردد و این چند روز شد چند هفته و همینطور بر اساس آخرین خبرها گفته می شود بازسازی تاسیسات نفتی چند ماه طول می کشد بنابراین جبران چند ماه کاهش عرضه 5,7 میلیون بشکه در روز نه کشور تولید کننده ای نه ذخیره سازی ها می تواند جبران کند.وی اظهارداشت: آمریکا اعلام کرده برای جبران این میزان نفت در بازار از ذخایر استراتژیک استفاده می کند.خطیبی بیان داشت: ذخایر استراتژیکی که در اختیار دولت های کشورهای صنعتی قرار دارد فقط برای 30 روز مصرف آنان است و بیش از 30 روز را دولت ها ذخیره سازی نمی کنند.وی گفت: اگر این قضیه بخواهد چند ماه به طول بینجامد 30 روز ذخیره سازی نمی تواند کاری را انجام دهد ضمن اینکه سطح این ذخیره سازی ها به هر میزان کاهش یابد قیمت های نفت نیز بالا می رود و بازار عکس العمل نشان خواهد داد.این کارشناس ارشد حوزه نفت و انرژی افزود: اگر عربستان به عنوان نخستین سوپاپ اطمینان بازار نفت در نظر گرفته شود دومین سوپاپ ها همین ذخیره سازی هاست که به بازار اطمینان می دهد.وی اظهارداشت: عربستان به این بلا دچار شده اگر بخواهند از ذخیره سازی ها هم استفاده کنند بازار نفت بدون سوپاپ اطمینان خواهد شد و قیمت ها به شدت عکس العمل نشان می دهند.خطیبی گفت: تحلیل کلی اینکه حجم بالای 5,7 میلیون بشکه ای نفت در روز به هیچ وجه نه از طریق ذخیره سازی ها و نه ظرفیت مازاد برخی از کشورها قابل جبران است از اینرو این قضیه می تواند بازار را دچار مشکلات اساسی کندبه خصوص اینکه فصل زمستان در پیش است و در این فصل نیاز به مصرف نفت و فرآورده های نفتی بسیار بالا می رود.وی افزود: برخی از پیش بینی ها حاکی از اینکه امکان دارد عربستان در روزهای آینده خود تبدیل به وارد کننده فرآورده های نفتی شود چون برخی از واحدهای پالایشگاهی این کشور نیز دچار صدمه شده است.نماینده اسبق ایران در اوپک اظهارداشت: گفته می شود از زمان جنگ اعراب و اسرائیل که تحریم نفتی اتفاق افتاد کمبود 5,7 میلیون بشکه در روز از همان زمان تا به امروز بی سابقه بوده و می تواند بازار نفت را با مشکلات جدی مواجه کند.وی گفت: ناامنی و ماجراجویی که آمریکایی ها و متحدان این کشور مثل عربستان در منطقه به راه انداخته اند دامن همه را گرفته است.خطیبی افزود: بسیاری از مصرف کنندگان نفت که هیچ نقشی در این قضایا ندارند اکنون باید هزینه این جنگ افروزی ها را بپردازند.وی اظهارداشت: توصیه هایی که در طول چهار سال جنگ یمن همواره از سوی ایران و برخی کشورهای دلسوز عنوان می شد که این درگیری ها را از طریق مذاکره حل و فصل کنند و جنگ نظامی را خاتمه دهند به نظر توصیه های درستی بوده که متاسفانه توجه نشد اکنون نه تنها خود بلکه بسیاری از کشورها را گرفتار کرده است.این کارشناس ارشد حوزه نفت و انرژی یادآورشد: منطقه خلیج فارس منطقه حساسی است بنابراین ایجاد هرگونه تشنج و ناامنی می تواند این منطقه را تبدیل به یک بحران کندو این بحران دامن همه را خواهد گرفت.انتهای پیام/
ابعاد ناگفته از انفجار آرامکو
شکست امنیتی استراتژیکترین منطقه نفتی جهان چه پیامی دارد؟
ابعاد ناگفته از انفجار آرامکو
دنیایاقتصاد : بعد از حمله به تاسیسات آرامکو، عربستان با استفاده از انبارهای نفت خود، تاخیر در زمان تحویل محمولهها و تغییر نوع نفت تحویلی در حال پاسخگویی به نیاز مشتریان است. با این حال آسیب دیدن «بقیق» که به گفته تحلیلگران استراتژیکترین منطقه نفتی جهان است، تبعات پنهانی نیز به همراه دارد. این وقایع نشان داد که امنیت عرضه نفت عربستان از تحولات و تنشهای منطقهای مصون نیست. این موضوع علاوه بر اینکه میتواند به تغییر سیاستهای منطقهای ریاض منجر شود، بازبینی کارشناسان در رتبهبندی نقاط ریسک بازار نفت را نیز ضروری میکند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بازار نفت روز گذشته بهعنوان دومین روز کاری خود بعد از حمله پهپادی به تاسیسات شرکت دولتی نفت عربستان(آرامکو) که به خروج ۷/ ۵ میلیون بشکه معادل حدود ۶۰ درصد از عرضه
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این کشور منجر شد، افت قیمت را تجربه کرد. این در حالی است که طلای سیاه در اولین دقایق اولین روز بازگشایی هفته حدود ۲۰ درصد رشد کرد که بیشترین
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
طی حدود ۳ دهه محسوب میشد. افت قیمت در ابتدای روز گذشته محدود بود، اما در میانههای روز رویترز به نقل از منابع آگاه از بازگشت زودهنگام تولیدات
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
خبر داد و این موضوع به افت شدید قیمتها منجر شد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
برنت روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۹ به وقت تهران) ۴
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
معادل حدود ۶درصد کاهش یافت و به کمتر از ۶۵
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بر بشکه رسید. نفتخام آمریکا نیز با افت حدود ۳ دلاری، معادل ۵درصد کمتر از ۶۰
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بر بشکه به فروش رسید. در این میان، رسانههای سعودی اعلام کردند وزیر
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
عربستان ساعت ۸ شب سهشنبه به وقت این کشور(ساعت ۲۱:۳۰ به وقت ایران) درخصوص این حملات و میزان خسارات ناشی از آن سخنرانی خواهد کرد. در زمان تنظیم گزارش کنونی جزئیات بیشتری در این خصوص منتشر نشده بود. با وجود این برآوردها، بهنظر میرسد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و حتی زمان بازیابی و تعمیر این تاسیسات تنها وجه آشکار حملات روزهای اول هفته به آرامکو بوده است. شکست امنیتی بقیق که به گفته تحلیلگران استراتژیکترین منطقه نفتی
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
است، ابعاد دیگری نیز دارد که به مرور زمان آشکار خواهد شد.بقیق؛ پاشنه آشیل بازار نفت
تغییر ارزیابیها درخصوص نقاط حساس و استراتژیک بازار نفت از نگاه کارشناسان و معاملهگران یکی از نتایج احتمالی حملات اخیر است. آنطور که جان کمپ، تحلیلگر بازار نفت در رویترز میگوید، برای دههها کارشناسان و ناظران بازار نفت نگران آسیبدیدن بقیق در برابر حملات نظامی بودند. میادین و دیگر تاسیسات نفتی به دلیل پراکندگی هدفهای دشواری برای حملات نظامی هستند، اما تاسیسات فرآورش
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و همچنین پایانههای صادراتی به دلیل متمرکز بودن از آسیبپذیری بالایی برخوردارند.بقیق بیش از نیمی از نفت تولیدی
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
را فرآورش میکند، به این معنا که روزانه ۸/ ۳ میلیون بشکه از نفت تولیدی غوار، بزرگترین میدان نفتی جهان، یک میلیون بشکه نفت شیبه و حدود یک میلیون بشکه نفت میدان خریص به تاسیسات بقیق منتقل میشد تا بعد از اسیدزدایی(فرآورش) آماده صادرات شود. بدون تاسیسات بقیق نفت تولیدی در میدانهای یادشده هیچ مصرفی ندارد. از اینرو با از کار افتادن بقیق عملا بیش از نیمی از تولید نفت
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
از مدار خارج شده است. کمپ میگوید: «ریسک آسیب دیدن بقیق برای دههها بزرگترین ریسک امنیتی در سراسر
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شناخته میشد. به همین دلیل، بقیق یکی از امنیتیترین نقاط
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بود و عربستان تجهیزات نظامی و تسلیحاتی بسیاری را در این منطقه متمرکز کرده بود.» به گفته این تحلیلگر بازار نفت، «همواره بقیق ریسک بسیار بیشتری از
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
برای بازار نفت داشته. با این حال تا پیش از حملات اخیر فرض بر این بود که احتمال آسیب دیدن این تاسیسات بسیار اندک است و ریسک وقوع درگیری در
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بیشتر بود.»پیش از این، تنها یکبار دیگر به تاسیسات بقیق حمله شده بود. در سال ۲۰۰۶
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
تلاش کرد دو خودروی بمبگذاری شده را وارد محوطه این تاسیسات کند که این حملات ناکام ماند. بعد از آن عربستان اعلام کرد که سطح امنیتی در بقیق را به بیشترین میزان ممکن افزایش داده است. به گفته کمپ، در نتیجه این اقدامات کارشناسان امنیتی نتیجه گرفتند که بقیق در بیشتر شرایط و درگیریهای نظامی مصون میماند. اما حملات روز شنبه نشان داد که ارزیابیها اشتباه بوده است. از اینرو، کمپ بر این باور است که «یک نتیجه جانبی وقایع اخیر این خواهد بود که تحلیلگران باید نقاط ریسک و حساس بازار نفت را مورد بازبینی مجدد قرار دهند.» از اینرو هرچند در حالحاضر و در کوتاهمدت مهمترین پرسش برای بازار نفت این است که این تاسیسات چه زمانی بازیابی و به مدار تولید بازمیگردند، اما در بلندمدت سوال اساسی این است که آیا میتوان اعتماد از دست رفته بازار به جریان
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
عربستان را بازیابی کرد؟بقیق؛ نقطه عطف سیاستهای پسرسلمان
در این میان همواره گمان میشد که هرگونه درگیری در منطقه از نفت عربستان و
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این کشور دور باقی خواهد ماند، اما حال تنشها به حساسترین نقطه
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
این کشور و بازارهای جهانی یعنی بقیق رسیده است. از اینرو به باور جان کمپ، وقایع بقیق عربستان را وادار خواهد کرد که در سیاستهای امنیتی خود که حول محور نزدیکی حداکثری به آمریکا، فشار به ایران، دوستی با اسرائیل و فشار رو به جلو در
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
بود، تغییراتی لحاظ کند.به باور کمپ با وجود سیگنالهایی که هرچند در روزهای اخیر درخصوص متهم کردن
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و احتمال درگیری از سوی مقامات آمریکایی منتشر شده، اما مهمترین مساله این است که هرگونه افزایش درگیریها در منطقه میتواند تبعات گستردهتر و غیرقابل کنترلتری برای بازار نفت داشته باشد. چراکه میتواند به واکنش
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
با افزایش تنش در
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
یا حمله به تاسیسات عربستان در شرق این کشور منجر شود. اقداماتی که به اختلالات عرضه نفت دامن خواهد زد.رویای بر باد رفته؟
اما محمد بنسلمان، ولیعهد سعودی در سالهای اخیر رویای
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
عربستان از نفت را با اجرای برنامه «چشمانداز سعودی ۲۰۳۰» در سر میپروراند، رویایی که پایه و اساس آن عرضه اولیه
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
آرامکو بود. حال به نظر میرسد حمله به بقیق این رویا را بیش از پیش ناممکن کرده است. عربستان ظرف ۳ سال گذشته در تدارک فروش ۵درصد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
آرامکو بود. بنسلمان اعلام میکرد که این عرضه اولیه به ارزش ۱۰۰ میلیارد دلار بزرگترین عرضه اولیه جهان خواهد بود. قرار بود این ۱۰۰ میلیارد در بزرگترین طرحهای غیرنفتی جهان سرمایهگذاری شود و زمینه
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اقتصاد عربستان از نفت را فراهم کند. ولیعهد سعودی برای رسیدن به این رویا از هیچ اقدامی فروگذار نبود، او برای رسیدن به این هدف دو وزیر نفت این کشور را قربانی کرد. اول، علی النعیمی، کسی که به مدت ۲۰ سال
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
سعودیها را به عهده داشت و سپس، خالد الفالح، کسی که از زمان روی کار آمدن در سال ۲۰۱۶ دوستی و نزدیکی به بنسلمان را در کارنامه خود داشت. الفالح حدود ۱۰ روز پیش از کار برکنار شد و جای خود را به عبدالعزیز بنسلمان، برادر ولیعهد سپرد. بعد از برداشتن آخرین مانع عرضه اولیه آرامکو، جمعی از بزرگترین سرمایهگذاران جهان و بزرگترین بانکها به دعوت سعودیها روز جمعه در ابوظبی گرد هم آمدند تا آخرین گمانهزنیها درخصوص IPO آرامکو انجام شود. گفته میشد احتمالا تا پایان سال جاری بورس داخلی عربستان میزبان
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
آرامکو خواهد بود و سپس در بورسهای بزرگی چون
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
و شانگهای بخش دیگری از سهام این شرکت عرضه خواهد شد.اما وقایع بقیق بحث داغ IPO آرامکو را به کما فرستاد. حال کارشناسان برآورد میکنند که بسته به سطح خسارات عرضه اولیه این شرکت بین ۶ماه تا یک سال به تعویق خواهد افتاد؛ چراکه این واقعه نشان داد تاسیسات آرامکو یعنی همان محل سرمایهگذاری آسیبپذیر است و آنقدر که گمان میشد امن نیست. این موضوع علاوه بر اینکه از جذابیت عرضه اولیه سهام آرامکو خواهد کاست، ارزیابی از ارزش این شرکت را نیز کاهش خواهد داد. حال کمتر از هر زمان دیگری انتظار میرود برآورد ۲هزار میلیارد دلاری ولیعهد سعودی از ارزش آرامکو محقق شود.اما وجه دیگر تاثیر حملات اخیر به تنگنا افتادن بزرگترین مشتریان نفت عربستان است. با وجود از دور خارج شدن ۷/ ۵ میلیون بشکه از نفت تولیدی عربستان، سعودیها اعلام کردهاند که قادر به تامین نفت مورد نیاز مشتریان خود هستند. آنها میگویند از ذخایر نفتی بزرگی که در
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
عربستان، آمریکا و
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
دارند، نیاز مشتریان خود را تامین میکنند. عربستان ۱۸۸ میلیون بشکه نفت انبار شده دارد، با این حال اگر قرار باشد که همه ظرفیت ۷/ ۵ میلیون بشکهای از دور خارج شده بقیق را از این منابع تامین کند، تنها برای ۳۳ روز کفاف خواهد داد. در این میان کشورهای آسیایی که مقصد حدود ۷۰ درصد از نفت صادراتی عربستان بودهاند بیش از دیگر متقاضیان نفت عربستان آسیب خواهند دید.با وجود ادعای سعودیها در تامین نیاز بازار، خبرها شرایط دیگری را نشان میدهد. بلومبرگ روز گذشته به نقل از چند منبع آگاه نوشت که کار بازسازی تاسیسات آسیبدیده هفتهها زمان لازم دارد و آرامکو با ارسال ایمیلی به برخی مشتریان خود اعلام کرده است که تحویل سفارشهای اکتبر(ماه آینده میلادی) را با تاخیر یک تا چندهفتهای انجام خواهد داد. بر اساس این گزارش، اکثر خروجیهای بقیق برای هفتهها و حتی ماهها خاموش خواهد ماند. یک مقام آگاه در
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در این باره گفته است که
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
به پتروچاینا، بزرگترین شرکت نفتی
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اعلام کرده که تحویل محمولههای اکتبر حداقل با ۱۰ روز تاخیر انجام خواهد شد. همچنین اعلام شده که محمولههای باقی مانده برای تحویل در ماه جاری میلادی از گرید سبک به گریدهای سنگینتری تغییر میکند. نفت تحویلی به بقیق برای فرآورش نفت سبک و شیرین بوده است.در این میان خبرهایی نیز منتشر میشود که نشان از تغییراتی در برنامههای تحویل نفت به مشتریان سعودی دارد. کپلر، یک شرکت دنبالکننده مسیر نفتکشها اعلام کرده که سه نفتکش
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
روز گذشته برنامههای حرکت خود را تغییر دادهاند. همچنین برخی منابع اعلام کردهاند که مدت زمان انتظار برای بارگیری در بنادر صادراتی عربستان طولانی شده است. به گزارش رویترز، دادهها نشان داد حداقل ۱۱ ابرنفتکش منتظر بارگیری نفت از پایانههای نفتی عربستان هستند. در حالی که این رقم در روز پنجشنبه و پیش از اتفاقات اخیر ۵ مورد بوده است. موسسه فک گلوبال
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
نیز مدت زمان لازم برای بازیابی تاسیسات بقیق را یک ماه و متوسط افت عرضه در سه ماه پایانی سال ۲۰۱۹ را ۵/ ۲ میلیون بشکه در روز اعلام کرده است. این اتفاق احتمالا بار دیگر زنگ خطر و ضرورت تنوعبخشی به منابع تامین نفت را برای کشورهای مصرفکننده به صدا درخواهد آورد.
عکس| 19 نقطه از پالایشگاههای سعودی در حملات پهپادی یمن آسیب دیده است
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری فارس، شبکه فاکس نیوز با انتشار تصاویر ماهوارهای که دولت آمریکا آن را منتشر کرده است گزارش داد که حملات پهپادی یمن به تاسیسات نفتی عربستان سعودی بسیار دقیق بوده است و با دقت بالایی انجام شده است.براساس این گزارش، مقامات ارشد آمریکایی میگویند که ارزیابی تصاویر ماهوارهای نشان میدهد که 19 نقطه در این دو پالایشگاه تحت تاثیر مخرب این حملات قرار گرفته است.این گزارش افزود: قطعات بیشتری که به اهداف اصابت نکردهاند نیز به دست آمده است که توسط سرویسهای اطلاعاتی عربستان سعودی و آمریکا تحت بررسی و تحلیل قرار دارند.علیرغم تکذیب قاطع مقامات ایرانی، مقامات آمریکایی در ادامه فرافکنیهای خود علیه ایران و در راستای تضعیف توان نظامی و قدرت بومی انصارالله مدعی هستند که این حملات با تسلیحاتی که نیروهای یمن در اختیار دارند ناسازگار است و حملات از جایی به غیر از یمن انجام شده است. محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران روز یک شنبه در پاسخ به جوسازیهای مقامات آمریکایی علیه تهران نوشت: «مایک پامپئو بعد از ناکامی در (سیاست) "فشار حداکثری" (علیه ایران)، دارد به "فریبکاری حداکثری" روی میآورد. ایالات متحده و مشتریانش در یمن به خاطر این توهم که برتری تسلیحاتی به پیروزی نظامی منجر نمیشود، گیر افتادهاند».ظریف افزود: «اتهام زدن به ایران باعث پایان فاجعه نخواهد شد [اما] قبول پیشنهاد آوریل 2015 ما برای پایان جنگ و آغاز گفتوگو ممکن است [منجر به پایان فاجعه شود]».در نتیجه حملات نیروهای انصارالله که در پاسخ به 5 سال تجاوز ائتلاف سعودی انجام شده است بخشی از صادرات نفتی عربستان سعودی دچار اختلال شده است. در تازه ترین ارزیابی، شرکت انرژی انگلیسی Aspect در تحلیل خود در زمینه اختلال در صادرات نفتی عربستان سعودی اعلام کرده است که 18 درصد از تولیدات گاز طبیعی و حدود 50 درصد از تولیدات نفت مایع عربستان سعودی بعد از این حملات دچار تعلیق و اختلال شده است. انتهای پیام/م