انواع واكنش هاي شيميايي :
صدها نوع واكنش شيميايي وجود دارد
ولي مي توان آن ها را در پنج نوع كلي تقسيم كرد:
1- تركيبي 2- سوختن 3- تجزيه 4- جابه جايي يگانه 5- جابه جايي دوگانه
1- واكنش تركيبي :واكنشي است كه در آن چند ماده باهم تركيب مي شوند
و فرآورده (ها)ي تازه اي با ساختاري پيچيده تر توليد مي كنند.
اين واكنش را مي توان به صورت زير نمايش داد:
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
واكنش هاي زير نمونه هايي از واكنش هاي تركيبي مهم به شمار مي روند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اكسيد اسيدي اكسيدي است كه درواكنش با آب توليد يك اسيد كند.
انيدريد ماده اي است كه از حذف يك مولكول آب از مولكول اسيد حاصل مي شود.
2-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
3-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اكسيد بازي اكسيدي است كه در واكنش با آب توليد هيدروكسيد (باز) مي كند.
4-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
5-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
نمك يك تركيب يوني حاصل از واكنش يك كاتيون و يك آنيون است.
كاتيون يك يون با بارمثبت است.
آنيون يك يون بابار منفي است.
6-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
7-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
8-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
9-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
10- واكنش پليمر شدن (بسپارش) كه طي آن درشت مولكول هايي
به نام پليمر (بسپار) به دست مي آيد نيز از جمله واكنش هاي تركيبي است.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
2- واكنش سوختن: واكنشي است كه طي آن يك ماده به سرعت با اكسيژن
تركيب و طي آن مقدار زيادي انرژي به صورت نور و گرما آزاد شود.
امروزه هنوز هم از واكنش سوختن براي تأمين انرژي استفاده مي شود
زيرا سوخت هاي فسيلي اصلي ترين و ارزان ترين منبع توليد انرژي هستند.
به جزء سوختن هيدروكربن ها واكنش فلزهاي قليايي و قليايي خاكي
( به جزء Be) و نيز بعضي تركيب هاي ديگر از نوع سوختن هستند
و با آزاد كردن گرما و نور شديد همراه هستند.
بنابراين واكنش هاي سوختن به شرح زيرمي باشند.
1-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
2-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
3-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
نكته :اگر يك ماده به آهستگي با اكسيژن تركيب شود
اين واكنش نمونه اي از يك واكنش اكسايش است.
البته قابل توجه است كه واكنش سوختن و اكسايش هردو جزء يك دسته
از واكنش هاي تركيبي اند كه كتاب درس شيمي3 آنها را به عنوان
دسته اي جدا از واكنشهاي شيميايي درنظر گرفته است.
3- واكنش تجزيه :واكنش تجزيه واكنشي است كه طي آن يك ماده به مواد ساده
تري تبديل مي شود اين واكنش رامي توان
به صورت مقابل نمايش داد:A=B+C
درزير نمونه هايي از واكنش هاي تجزيه آمده است.
1-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
2-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
3-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
4-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
5-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
6-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
7-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
8-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
برقكافت يك فرآيند تجزيه اي است كه طي آن يك تركيب به عناصر تشكيل دهنده ي آن تبديل (تجزيه) مي شود.
9-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
10-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
هيدرونيوم نام ديگر كاتيون هيدروژن است كه گاهي پروتون هم ناميده مي شود
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
4- واكنش جابه جايي يگانه : دراين واكنش يك عنصر يا يون جايگزين
عنصر يا يون ديگري در يك تركيب مي شود. اين واكنش رابه صورت
زير ميتوان نمايش داد:
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
نمونه هايي از اين واكنش ها درزير آورده شده است.
1-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
نكته : واكنش پذيري ساير فلزات با آب كمتر از فلزهاي قليايي و قليايي خاكي است.
2-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
3-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
منظور از فلز قوي تر فلزي است كه الكترون دهنده تر مي باشد.
4-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
نكته : هر هالوژن كه در جدول تناوبي بالاتر از هالوژن ديگر قراردارد
به غير از F مي تواند جانشين هالوژن پائين تر و درتركيب محلول شده
و آن را خارج كند اما هالوژن پائين تر در مقابل تركيب محلول هالوژن بالا
تربي اثر مي باشد مثلا:
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
علت شركت نكردن فلوئور در اين واكنش ها اين است كه
واكنش فلوئوربا آب بسيار شديد است و از آنجا كه اين واكنش ها
درمحيط آبي انجام مي گيرد قبل از آن كه فلوئور بتواند هالوژن
پائين تر از خود را از تركيب خارج كند و خود جاي آن بنشيند
با آب وارد واكنش مي شود.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ترتيب هالوژن ها از بالا به پائين جدول تناوبي عبارت است از I,Br,Cl,F .
5- واكنش جابه جايي دوگانه :واكنشي است كه در آن جاي دواتم
يا يون دردوماده باهم عوض مي شود اين واكنش را مي توان به
صورت زير نمايش داد:
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
واكنش هاي زير نمونه هايي ازاين دسته واكنش هاي هستند.
1-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اين واكنش را خنثي شدن گويند.
2-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
3-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
4-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
5-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
6-
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اين واكنش هنگامي انجام ميشود كه مخلوط كردن دو نمك محلول منجر به تشكيل يك نمك نامحلول (s) شود.