بهترین تصاویر فضایی هفته: از تپاختر لنگ تا حماسه خورشیدی
نجوم - در این گزارش تصویری، بهترین عکسهای فضایی چند روز اخیر را به انتخاب سایت نشنال جئوگرافیک با هم مرور میکنیم: از چشم سارون و تپاختر لنگ گرفته، تا یخ کوهههای آسمانی و حماسه خورشیدی.
حماسه خورشید: این عکس فوری از یک فوران خورشیدی که هفته گذشته توسط رصدخانه دینامیک خورشیدی ناسا (SDO) منتشر شد، تاب برداشتن پلاسما را هنگام حرکت درون میدان مغناطیسی خورشید به تصویر میکشد. بیشتر پلاسما مجددا به درون خورشید باز میگردد، چرا که انرژی کافی برای شلیک آن به درون فضا وجود ندارد.
استرالیا در آتش: در این عکس که روز 8 ژانویه / 19 دیماه و از ایستگاه فضایی بینالمللی گرفته شده است، آتشسوزیهای گسترده در حال سوزندان استرالیا هستند. برای آنکه از وخامت اوضاع مطلع باشید، 7 ژانویه / 18 دیماه این کشور گرمترین روز ثبت شده را در تاریخ خود تجربه کرد: دمای هوا در این روز به 40.33 درجه سلسیوس رسید. پیشبینیهای هواشناسی حاکی از این است که طی هفته آینده هوا حتی گرمتر هم خواهد شد.
چشم سارون: این عکس جدید تلسکوپ فضایی هابل، مربوط به یکی از ستارگان همسایه ما، ستاره فمالحوت و صفحه غبار اطراف آن است. این عکس اخترشناسان را به فکر فرو برده است، چرا که مشخص شده است این صفحه که از صخره، یخ و غبار ساخته شده است، پهناورتر از آن چیزی است که پیش از این تصور میشد و در ناحیهای به فاصله 22.5 تا 32 میلیارد کیلومتر از ستاره گسترده شده است.
اخترشناسان همچنین از این عکس برای محاسبه مدار سیاره فمالحوت-ب استفاده کردهاند. بر اساس محاسبات آنان، مدار بیضوی 2000 ساله این سیاره سه برابر بیشتر از آنچه قبلا تصور میشد به ستاره نزدیک میشود. همچنین به دلیل مسیر حرکت خارج از صفحه این سیاره، امکان دارد با یخ و صخرههای موجود در صفحه اطراف ستاره برخورد کند؛ برخوردی که اگر رخ دهد، حوالی سال 2032 / 1411 خواهد بود.
ستارگان بر فراز توف: در این عکس زیبا، کهکشان راه شیری در حال درخشش بر فراز دریاچه مونو در شرق ناحیه یوسمیت، در کوهستانهای سیرا نوادا آمریکا دیده میشود. با بیش از یک میلیون سال سن، دریاچه مونو یکی از قدیمیترین دریاچههای آمریکای شمالی است.
آب این دریاچه میزبان ساختارهای فضاییمانندی از گونهای سنگ متخلل به نام توف است. علاوه بر میگوی آب شور، حشرات ساکن آبهای قلیایی و گونههایی از پرندگان، دریاچه مونو مامن گروهی از باکتریها است که دانشمندان گمان میکردند فسفر را -به عنوان یکی از اجزای اصلی دی.ان.ای- با آرسنیک جایگزین کرده است؛ گمانی که البته در نهایت معلوم شد اشتباه است.
چشمانداز باتلاق از فضا: تشعشسنج طیفی تصویربردار تفکیک متوسط ناسا (Modis)، این تصویر از سواحل فلوریدا را در اواخر دسامبر سال 2012 میلادی / اوایل دیماه امسال گرفته است. رنگ سبز لجنی این عکس، ناحیه علفزارهای باتلاقی این ایالت را نشان میدهد؛ در حالیکه رنگ سبز نعنایی آبهای اطراف آن نشانهای از وجود فیتوپلانکتونها است.
ارتقاء اپتیک: این تصویر موجدار که مربوط به بخشی از سحابی جبار است، توسط ابزارهای اپتیکی که به تازگی در رصدخانه جمینی نصب شدهاند تهیه شده است. این سیستم پیشرفته به دو تلسکوپ فروسرخ رصدخانه -که یکی در هاوایی و دیگری در شیلی نصب شده است- امکان میدهد تا مشاهدات خود را در حالی انجام دهند که اثر اعوجاجهای ناشی از جو زمین به شدت کاهش یافته است.
کوه یخ آسمانی: دادههای جدید به دست آمده از ماموریت کاسینی ناسا نشان میدهد که شاید یخهای غنی از متان و اتان در دریایی هیدروکربنی بر روی تیتان شناور باشند. این تصویرسازی مفهومی که توسط آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا منتشر شده است، خیالسازی هنرمندانهای از کوههای یخ آسمانی است که در زیر تابشی سرخرنگ در حال آفتاب گرفتن هستند.
تپاختر لنگ: گروهی از اخترشناسان در حال مشاهده تپاختر بادبان -ستارهای در فاصله هزار سال نوری از زمین- در نوری کاملا جدید هستند. تصاویر تهیه شده توسط رصدخانه پرتو ایکس چاندارا ناسا، نشان میدهد که این ستاره نوترونی در حین چرخش سریع خود، جریانی از ذرات را به بیرون پرتاب میکند که همچون مارپیچی چرخان دیده میشود.
این موضوع میتواند به این معنا باشد که تپاختر بادبان حین چرخش 11 بار در ثانیهای خود دچار لنگ زدن و تلوتلو خوردن است. اگر این مساله تایید شود، نخستین نمونه از این نوع حرکت در یک فوران ستاره نوترونی خواهد بود.
khabaronline.ir
عکسهای تماشایی کره زمین که از ایستگاه فضایی ناسا گرفته شده
بهترین تصاویر فضایی هفته: از ابرهای اقیانوس آرام تا بزرگترین کهکشان مارپیچی کیهان
نجوم - در این گزارش تصویری، بهترین عکسهای فضایی چند روز اخیر را به انتخاب سایت نشنال جئوگرافیک با هم مرور میکنیم: از تصاویر ماهوارهای ابرهای اقیانوس آرام گرفته، تا بزرگترین کهکشان مارپیچی کیهان و روزهای تیره و تار پکن.
ابری، بدون بارش باران: دوربینی که بر روی ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) نصب شده است، حین پرواز این ایستگاه از شرق به شمال ژاپن، این عکس زیبا را از ابرهای استراتوکومولوس بر فراز اقیانوس آرام گرفته است. این الگوی ابری، چشماندازی متداول بر فراز نواحی شمال غربی اقیانوس آرام است. ابرهای استراتوکومولوس که جزو ابرهای ارتفاع پایین طبقهبندی میشوند، در ارتفاع کمتر از 2000 متر شکل میگیرند و به ندرت باعث بارندگی میشوند. از روی زمین این ابرها همچون لایهای صاف از ابرهای انبوه خاکستری دیده میشوند.
تاج افتخار: اکنون و به صورت رسمی، کهکشان مارپیچی میلهای NGC 6872 پادشاه نوع خود در هفت آسمان محسوب میشود. گروهی بینالمللی از اخترشناسان موفق شدند نشان دهند این کهکشان که مدتها گمان میشد یکی از بزرگترین سیستمهای کهکشانی عالم و در واقع بزرگترین کهکشان مارپیچی شناخته شده جهان است. این کهکشان که در صورت فلکی طاووس (Pavo) در آسمان نیمکره جنوبی واقع شده است، 212 میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد و اندازهاش از یک انتها تا انتهای دیگر، 552 هزار سال نوری است. تصویر این کهکشان از ترکیب نور مرئی، فرابنفش و فروسرخ این کهکشان به دست آمده است، که به ترتیب توسط تلسکوپ VLT رصدخانه جنوبی اروپا، تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا، و فضاپیمای کاوشگر تکامل ناسا (GALEX) آشکار شده است.
بررسی پیش از پرواز: مهندسان بوئینگ که لباسهای مخصوص اتاق پاک را بر تن دارند، در حال بررسی نخستین نمونه از ماهوارههای نسل بعدی ناسا هستند. این ماهوارهها قرار است تا به عنوان ایستگاههای تقویتی (رله) مابین ابزارهای علمی مستقر در مدار زمین و کنترلرهای زمینی عمل کنند. این ماهواره موسوم به ماهواره ردگیری و تقویت اطلاعات (TDRS-K) پس از پرتاب به فضا در روز 29 ژانویه / 10 بهمن، به ناوگانی متشکل از 7 ماهواره زمینثابت ملحق خواهد شد که هم اینک در مدار زمین قرار دارند. این ماهوارهها دورسنجی، ردگیری، فرماندهی و سرویس پهنای باند بالا را برای ماموریتها و ابزارهای علمی، از جمله برای ایستگاه فضایی بینالمللی و تلسکوپ فضایی هابل، فراهم میکنند.
هنر صخره در نیمه شب: نقش برجستههای سنگی بومیان آمریکا در مقابل درخشش راه شیری تصویر زیبایی را ایجاد کرده است. نقشبرجستههای سنگی (پتروگلیف) یکی از انواع گوناگون هنر صخره هستند که با خراشیدن، ساییدن و یا تراشیدن بر روی صخرههای زنگار گرفته بیابانی صحرای سیرانوادا کالیفرنیا خلق شدهاند. بسته به شرایط محیطی اطراف سنگی که هنر صخره روی آن خلق شده است، این نقوش میتوانند بین صدها تا هزاران سال دوام بیاورند.
روزهای تیره و تار: در تاریخ 12 ژانویه / 23 دی، پکن شاهد روزی مهم در تاریخ خود بود. در این روز، آلودگی هوا در این شهر رکورد جدیدی را ثبت کرد و شاخص کیفیت هوا به 755 رسید. بر اساس استاندارد سازمان بهداشت جهانی، رسیدن این شاخص به بالای 500 نشاندهنده این است که ذرات موجود در هوا، 20 برابر مقداری است که از نظر سلامت انسان به عنوان «حد سالم» در نظر گرفته میشود. در این عکس ماهوارهای، لکه خاکستری رنگ بالای ناحیه سفید، شهر پکن را نشان میدهد.
فوران خورشیدی: خورشید سال جدید میلادی را با غیظ آغاز کرد. شش برآمدگی فورانی سطح آن، حلقههای عظیمی از پلاسما هستند که میتوانند از سطح آن فرار کنند و فورانهای تاج خورشیدی را ایجاد کنند. این عکس که توسط یک جفت از ماهوارههای STEREO گرفته شده است، فعالیتهای آشفته خورشیدی را در نور شدید فرابنفش به تصویر میکشد.
khabaronline.ir
بهترین تصاویر فضایی هفته: از خورشید رنگارنگ تا ابرهای شبتاب
نجوم -در این گزارش تصویری، بهترین عکسهای فضایی چند روز اخیر را به انتخاب سایت نشنال جئوگرافیک با هم مرور میکنیم: از خورشید رنگارنگ و ابرهای شبتاب گرفته، تا ابرهای ساخته دست بشر و پنکههای یخی مریخی.
خورشید رنگارنگ: شدت نور خورشید بیش از آن است که بتوان با چشم غیرمسلح به آن خیره شد، و دانشمندان این موضوع را بهتر از هر کسی میدانند. به همین دلیل، تلسکوپهای زمینی و فضایی خود را به ابزارهایی تجهیز کردهاند که خورشید را حداقل در 10 طول موج مختلف نور نظاره میکند؛ رنگهایی که برخی از آنها در این تصویر ترکیبی چشمنواز دیده میشود. با مشاهده طول موجهای مختلف نور تابیده شده توسط خورشید، محققان میتوانند به بررسی سطح و جو خورشید بپردازند و الگوی فعالیتهای آن را که بر آب و هوای فضا تاثیر میگذارد تهیه کنند.
پنکههای یخی مریخی: در عکس بالا که توسط آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا منتشر شده است، رگههای تیره ماسه در حال وزیدن روی یک کلاهک یخی فصلی در قطب شمال مریخ دیده میشوند. بر خلاف زمین، کلاهکهای یخی سیاره سرخ از دیاکسید کربن منجمد ساخته شدهاند. زمانیکه نور خورشید با عبور از این یخها به سطح مریخ میرسد، ماسه زیر آن و یخی را که در تماس با آن است، گرم کرده و یخ جامد را طی فرایند تصعید مستقیما به گاز تبدیل میکند. هنگامیکه گاز به دام افتاده در این کلاهکهای یخی راهی به بیرون پیدا می کند، ماسه را نیز همراه با خود به زور بیرون میکشد و منظرهای مشابه عکس بالا پدید میآورد.
ابرهای شبتاب: ابرهای آبی درخشانی که در لبه فضا میبینید، ابرهای قطبی میانسپهری یا ابرهای نوکتیلوسنت نام دارند. این ابرها که در ارتفاع 76 تا 85 کیلومتری سطح زمین شکل میگیرند، اغلب در اواخر بهار و اوایل تابستان و در هر دو نیمکره شمالی و جنوبی دیده میشوند. این ابرها درخشش آبیرنگ خود را زمانی به دست میآورند که خورشید در حال رفتن به زیر افق است، و در حالیکه غروب خورشید تاریکی را بر سطح زمین میگستراند اما نور کافی برای روشن کردن این ابرها پراکنده میسازد. نوار زرد-نارنجی که زیر لایه آبیرنگ میبینید، پوشسپهر (استراتوسفر) است.
میکل آنژ فضایی: عارضهای که در عکس بالا نمای نزدیک آن را میبینید، دهانع میکل آنژ در ناحیه قطب جنوب سیاره عطارد است. این عکس توسط کاوشگر مسنجر ناسا گرفته شده است، نخستین ماهوارهای که به دور این داخلیترین سیاره منظومه شمسی در حال گردش است. از آنجاییکه عطارد هیچگونه جوی ندارد، هیچ بادی در سطح این سیاره نمیوزد که بتواند دهانههای برخوردی فراوان سطح آن را دچار فرسایش کند.
رد حلزون: طیفسنج رادیویی تصویربردار تفکیک متوسط ناسا (MODIS) که روی ماهواره Aqua مستقر است، این تصویر را از ابرهای فراز اقیانوس آرام شرقی و در نزدیکی سواحل غربی آمریکا و کانادا گرفته است. خطخطیهایی که همچون رد حرکت حلزون در میان ابرهای پف کرده دیده میشود، در واقع رد بر جای مانده از حرکت کشتیها است. این ابرهای ساخته دست بشر زمانی شکل میگیرند که بخار آب موجود در جو، در برخورد با ذرات ریز خارج شده از دودکش کشتیها دچار چگالش شده و به حالت مایع در میآید.
khabaronline.ir