شيرين بيان، دارويي براي درمان انواع سرفهها
شيرين بيان (Licorice) نوعي گياه با دوام است كه طول آن به 3 نا 7 پا ميرسد و سيستم ريشهاي پرشاخ و برگي دارد. ريشههاي آن مشتمل بر بخشهاي مستقيم چوب چين و چروك دار و اليافي بلند و سيلندري شكل است و به طور افقي در زيرزمين رشد ميكند. ريشههاي اين گياه در بيرون از زمين به رنگ قهوهاي و در زير خاك به رنگ زرد است.
شيرين بيان اسپانيايي (Glycyrrhiza glabra) به صورت خودرو در برخي از نقاط اروپا و آسيا ميرويد. "گلي سيريزين" (Glycyrrhizin) به عنوان مادهاي فعال در ريشه شيرين بيان پنجاه برابر از شكر شيرينتر است.
اين ماده حاوي تركيبي به نام "اسيد گلي سيريزيك" مخلوط با نمكهاي پتاسيم و كلسيم است. گلي سيريزين و اسيد گلي سيريزيك براي درمان زخمهاي گوارشي مفيد است. فرآوردههاي حاصله از شيرين بيان از ريشهها و ساقههاي زيرزميني گياه فراهم ميآيند. گلي سيريزين و اسيد گلي سيريزيك مهمترين مواد موجود در اين گياه هستند.
ريشههاي اين گياه حاوي كومارين، فلاون، روغنهاي فرار و استرول گياهي نيز هست. از شيرين بيان براي درمان انواع سرفهها و نيز به عنوان يك داروي مسكن در پوست، اسپاسم و تورم، برونشيت، روماتيسم و روم مفاصل و به عنوان ملين استفاده ميشود. بسياري از پزشكان فرآوردههاي تهيه شده از ريشة اين گياه را براي درمان زخم گوارشي و التهاب معده مزمن تجويز ميكنند (گاستريت مزمن).
برخي ديگر ريشه اين گياه را براي نارسايي اوليه فوق كليه تجويز ميكنند. البته هميشه بايد شيرين بيان را با احتياط مصرف کرد. چون ماده گلي سيريزين و اسيد گلي سيريزيك موجود در آن ميتواند به غدد فوق كليه آسيب رساند