مشاهده نسخه کامل
: babi
31-03-2005, 10:26
نصب لينوكس
فارسي نويسي در لينوكس
هشدار : اگر شما مايليد از سيستم عامل ويندوز و لينوكس بصورت در كنار هم در يك سيستم استفاده كنيد، سعي كنيد ابتدا ويندوز را نصب نموده و سپس لينوكس ردهت را نصب نماييد. برخي از نسخه هاي ويندوز با دستكاري MBR ديسك سخت باعث ميشوند تا لينوكس ردهت از كار بيافتد. اگر ويندوز يا لينوكس ردهت را نصب كرديد و پس از نصب متوجه شديد كه يكي از سيستم عاملها كار نمي كند، هول نشده و عمليات نصب را مجددا انجام ندهيد. شما ميتوانيد اين اشكال را با بوت توسط ديسك بوت لينوكس ردهت و با استفاده از فرامين نصب گراب يا ليلو سيستم عامل مورد نظر را فعال نموده و اين اشكال را برطرف نماييد. در صورتي كه قادر به اين كار نيستيد از يك حرفه اي كمك بگيريد.
انتخاب يك روش نصب:
لينوكس ردهت روشهاي بسيار متنوع و قابل انعطافي براي نصب سيستم عامل ارائه نموده است. البته توصيه ميشود كه لينوكس را از روي CD نصب نماييد. ولي اگر شما CD هاي لينوكس ردهت را نداريد و يا كامپيوتر شما فاقد درايو CD-ROM است، ميتوانيد با استفاده از روشهاي ديگر، اقدام به نصب سيستم عامل كنيد. همچنين امكان چندين نوع نصب وجود دارد.
ابتدا بايد مشخص نماييد كه در حال نصب بصورت نصب جديد يا ارتقا هستيد. اگر ميخواهيد نسخه قديمي تر موجود روي سيستمتان را ارتقا دهيد، برنامه نصب فايلهاي پيكربندي و اطلاعات شما را دست نخورده باقي خواهد گذاشت. اين نوع نصب از نصب جديد طولاني تر خواهد بود. يك نصب جديد ابتدا تمام اطلاعات موجود را پاك كرده و عمل نصب را انجام ميدهد. بهCDشما ميتوانيد لينوكس ردهت را از محل هاي زير نصب نماييد. هر نوع نصب غير از نصب از روي CD نياز به ديسكت بوت نصب لينوكس ردهت خواهد داشت :
-سرويس دهنده HTTP : به شما امكان نصب از يك آدرس وب را خواهد داد.
-سرويس دهنده FTP : به شما امكان نصب از يك سايت FTP را خواهد داد.
-سرويس دهنده NFS : ميتوانيد از روي دايركتوري هاي به اشتراك گذاشته شده روي كامپيوترهاي ديگر موجود در روي شبكه با استفاده از سيستم فايل شبكه (Network File System) براي نصب استفاده نماييد.
-ديسك سخت : اگر يك كپي از فايلهاي نصب لينوكس ردهت را روي ديسك سخت خود داشته باشيد ميتوانيد براي نصب از آن استفاده كنيد. البته بايد روي پارتيشني غير از پارتيشني كه براي نصب انتخاب نموده ايد قرار داشته باشند.
انتخاب سخت افزار مورد نياز:
ممكن است اين واقعا يك انتخاب نباشد. ممكن است يك كامپيوتر قديمي در كنار خود داشته باشيد كه مايل باشيد لينوكس ردهت را روي آن نصب نماييد. و يا ممكن است يك ايستگاه كاري وحشتناك داشته باشيد كه بخواهيد لينوكس ردهت را روي يكي از پارتيشن هاي آن نصب نماييد. براي نصب نسخه PC لينوكس
-پردازنده سازگار با x86 : كامپيوتر شما به يك پردازنده سازگار با اينتل نياز دارد. مانند برخي سيستم عامل هاي تجاري، شما به جديدترين پردازنده هاي موجود براي نصب لينوكس ردهت نياز نداريد (البته اشكالي ندارد!). شما ميتوانيد لينوكس ردهت را روي پردازنده هاي قديمي هم اجرا نماييد. من حتي پردازنده 80386 اينتل را در ليست سازگاري سخت افزارهاي آن ديده ام ولي هرگز سعي نكرده ام لينوكس ردهت را روي كامپيوتري با آن مشخصات نصب نمايم!
-درايو فلاپي و يا CD-ROM : شما بايد قادر باشيد هنگام فرايند نصب كامپيوتر خود را با يك فلاپي ديسك و يا درايو CD-ROM بوت نماييد. اگر درايو CD-ROM نداريد (در محيطهاي شبكه و يا كامپيوترهاي قديمي) به يك ارتباط شبكه براي نصب از روي شبكه و يا كپي محتويات CD هاي نصب بر روي ديسك سخت سيستم خود داريد.
-ديسك سخت (Hard Disk) : شما به يك ديسك سخت و يا يك پارتيشن از ديسك سخت كه حداقل 350 مگابايت فضا داشته باشد نياز داريد. البته اين فضا فقط براي حداقل نصب كافي خواهد بود. ميزان حقيقي فضايي كه نياز خواهيد داشت بستگي به نوع نصب شما دارد. نصب به صورت ايستگاه كاري به 1500 مگابايت و نصب بصورت كامل (تمام بسته هاي نرم افزاري موجود و كدهاي منبع) به 3 گيگابايت فضا نياز دارد.
-حافظه (RAM) : شما حداقل به 32 مگابايت رم براي نصب لينوكس ردهت نياز خواهيد داشت. اگر مايل به استفاده از محيطهاي گرافيكي هستيد 64 مگابايت لازم خواهد بود.
-صفحه كليد و مانيتور : خوب معلوم است! شما به يك مانيتور و صفحه كليد براي نصب نياز داريد. شما بعدا ميتوانيد لينوكس ردهت را از روي شبكه و با استفاده از ترمينال پوسته و يا ترمينال X به خوبي اداره نماييد.
نسخه هايي از لينوكس ردهت براي نصب روي ايستگاههاي كاري مبتني بر پردازنده هاي آلفا (Alpha) و اسپارك (Sparc) وجود دارند.
نكته : ليست سخت افزار هاي سازگار با لينوكس ردهت را ميتوانيد اينجا ببينيد.
اگر درايو CD-ROM كامپيوتر شما به يك درگاه PCMCIA متصل است (در گاههاي موجود روي كامپيوتر هاي كيفي) شما بايد پشتيباني از PCMCIA را در هنگام نصب فعال نماييد. پشتيباني از PCMCIA فقط براي كامپيوترهاي مبتني بر پردازنده هاي سازگار با اينتل موجود است.
اگر كامپيوتر كيفي شما مجهز به يك درايو CD-ROM است، شما ميتوانيد بدون نياز به انجام كار خاصي لينوكس ردهت را روي آن نصب نماييد. در صورتي كه كامپيوتر كيفي شما فاقد درايو CD-ROM است، شما بايد لينوكس ردهت را از روي درايوي كه به درگاه PCMCIA آن متصل است نصب نماييد.
درگاههاي PCMCIA به شما امكان اتصال دستگاههاي مختلف به كامپيوتر كيفي با استفاده از كارتهايي به اندازه كارت اعتباري ميدهند. لينوكس از صدها دستگاه مختلف PCMCIA پشتيباني ميكند. شما ميتوانيد از درگاه PCMCIA كامپيوتر كيفي خود براي نصب لينوكس ردهت از انواع مختلفي از دستگاهها شامل :
-درايو CD-ROM
-كارت شبكه
استفاده نماييد. در صورتي كه مايليد بدانيد كداميك از دستگاههاي PCMCIA در لينوكس پشتيباني ميشوند، فايل SUPPORTED.CARDS واقع در مسير /usr/share/doc/kernel-pcmcia-cs را ببينيد. در هر صورت جهت استفاده از اين درگاه براي نصب لينوكس به ديسكت پشتيباني آن نياز داريد. چگونگي ايجاد اين ديسكتها بعدا شرح داده خواهد شد.
شروع نصب:
اگر فكر مي كنيد نوع نصب مورد نياز خود را انتخاب كرده ايد، ميتوانيد نصب را شروع كنيد. در بيشتر بخشها شما ميتوانيد با كليك روي دگمه بازگشت (Back) انتخابهاي قبلي خود را تغيير دهيد. البته پس از اينكه مرحله كپي بسته هاي نرم افزاري روي ديسك سخت شروع شد، ديگر امكان بازگشت وجود ندارد. در صورتي كه نياز به تغييري داشته باشيد، بايد آنرا پس از اتمام نصب لينوكس و از داخل خود سيستم عامل انجام دهيد.
-ديسكCD-ROM نصب را داخل درايو قرار دهيد
اگر عمل نصب را از ديسك سخت و يا شبكه انجام ميدهيد، ميتوانيد بجاي آن از ديسكت بوت استفاده نماييد. براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد ايجاد ديسكهايي كه نياز داريد، به بخش ايجاد ديسكهاي نصب مراجعه نماييد.
-كامپيوتر خود را بوت كنيد
هنگامي كه صفحه خوشامد گويي لينوكس ردهت را مشاهده كرديد به مرحله بعدي وارد شويد. كته: اگر شما صفحه خوشامد گويي را نمي بينيد، ممكن است درايو CD-ROM شما قابل بوت نباشد. فعال كردن گزينه بوت از روي درايو CD-ROM و يا ايجاد ديسكت هاي بوت ميتواند به شما براي ادامه نصب كمك كند. براي فعال كردن گزينه بوت از روي CD-ROM به صورت مقابل عمل كنيد : كامپيوتر خود را راه اندازي كرده و در صفحه نخستين پيامي براي ورود به صفحه نصب (setup) خواهيد ديد. براي ورود به برنامه نصب بايوس كافي است كليدهاي F1 يا F2 ويا DEL را فشار دهيد. در گزينه هاي موجود به دنبال موردي با عنوان Boot Options و يا Boot From و يا چيزي مشابه آن بگرديد. پس از آنكه آنرا پيدا كرديد، اولويت نخست آنرا روي درايو CD-ROM تنظيم كنيد. تغييرات را ذخيره كرده و خارج شويد.
اگر نصب با موفقيت انجام شد شما ميتوانيد گزينه هاي بايوس را به حالت اول برگردانيد. در صورتي كه حتي با تنظيم اين گزينه ها امكان بوت از روي CD-ROM وجود نداشت، بايد ديسكتهاي نصب را از روي فايلهاي boot.img (براي كامپيوترهاي معمولي)، bootnet.img (براي نصبهاي از روي شبكه) يا pcmcia.img (براي كامپيوترهاي كيفي) كه روي CD نصب قرار دارند، ايجاد نماييد. چگونگي ايجاد اين ديسكتها شرح داده خواهد شد. پس از ايجاد ديسكتها، آنها را در درايو قرار داده و كامپيوتر خود را بوت كرده و نصب را ادامه دهيد.
-اعلان بوت:
در جلوي اعلان بوت كليد Enter را براي ورود به نصب گرافيكي، فشار دهيد. در صورتي كه كامپيوتر شما اجازه نصب بصورت گرافيكي (رنگ بيتي و وضوح 800 در 600 پيكسل) را نمي دهد، به قسمت "انتخاب انواع ديگر نصب" مراجعه نماييد. از شما خواسته ميشود يك زبان انتخاب كنيد.
انتخاب انواع ديگر نصب:
در بيشتر كامپيوتر ها شما ميتوانيد به راحتي نصب را بصورت گرافيكي انجام دهيد. برخي مواقع كارت گرافيكي شما ممكن است اين حالت را قبول نكند. همچنين با اينكه هنگام نصب سخت افزار كامپيوتر شما شناسايي ميشود،ممكن است برخي مواقع ديسك سخت، كارت شبكه و يا يكي از سخت افزارهاي حياتي ديگر شناسايي نشده و به اطلاعات مخصوصي هنگام بوت نياز داشته باشد.
در اينجا ليستي از انواع گزينه هايي كه شما ميتوانيد نصب لينوكس ردهت را بوسيله آن شروع كنيد وجود دارد. پيشنهاد ميشود در صورتي از اين گزينه ها استفاده كنيد كه گزينه گرافيكي دچار اشكال شود (مانند هنگامي كه صفحه از گاربيج پر شده و يا سخت افزار شناسايي نمي شود).
-text : شما ميتوانيد با تايپ text جلوي اعلان نصب بصورت متني را آغاز نماييد. از اين گزينه هنگامي استفاده نماييد كه به نظر ميرسد برنامه نصب نتوانسته كارت گرافيك شما را شناسايي نمايد. با اين نوع نصب برنامه نصب چندان خوشگل! نيست ولي بخوبي كار ميكند.
-lowres : با اين گزينه، برنامه نصب در وضوح 640 در480 پيكسل اجرا خواهد شد. اين گزينه براي كامپيوترهايي است كه كارت گرافيك آنها فقط اين وضوح را پشتيباني ميكند.
-expert : در صورتي كه حس ميكنيد برنامه نصب نمي تواند سخت افزارهاي شما را به خوبي شناسايي كند از اين گزينه استفاده نماييد. با اين گزينه برنامه نصب به شناسايي سخت افزار نمي پردازد و شما ميتوانيد نوع ماوس، مقدار حافظه كارت گرافيكي و ... را شخصا انتخاب كنيد.
-nofb : با اين گزينه حالت frame buffer براي جلوگيري از برخي اشكالات در نمايش غير فعال ميشود.
-linuxdd : در صورتي كه يك ديسك درايور لينوكس براي نصب داريد، از اين گزينه استفاده نماييد.
همچنين شما ميتوانيد با اضافه نمودن گزينه هاي ديگري به اعلان بوت لينوكس، آنرا وادار به شناسايي صحيح سخت افزار خود نماييد. مثلا در صورتي كه برنامه نصب اندازه ديسك سخت شما را تشخيص نمي دهد، ميتوانيد با مشخص كردن تعداد سيلندر، هد و سكتورها سايز آنرا تعيين كنيد. شما به صورت زير ميتوانيد گزينه هاي خود را به هسته لينوكس ارجاع دهيد : linux hd=720,32,64
در اين مثال شما به هسته ميگوييد كه ديسك سخت من داراي 720 سيلندر، 32 هد و 64 سكتور است. اين مشخصات را ميتوانيد از روي مستندات موجود با ديسك سخت خود و يا از روي برچسب چسبانده شده روي آن بدست آوريد.
-بررسي فايلها :
در لينوكس ردهت 8 قبل از شروع برنامه نصب، از شما پرسيده ميشود كه فايلهاي نصب براي صحت و درستي آنها بررسي شوند يا خير. در صورتي كه مطمئن نيستيد ديسكهاي شما صحيح هستند يا نه، ميتوانيد با اين گزينه آنها را بررسي نماييد. البته اين كار زمانبر خواهد بود. در صورتي كه به صحت آنها اطمينان داريد به سادگي گزينه Skip را انتخاب كنيد تا برنامه نصب آغاز شود.
-صفحه خوشامد گويي :
اين صفحه آغاز فرايند نصب را به شما اعلام ميكند. فقط كافي است روي كليد Next كليك نماييد.
-انتخاب زبان :
پس از آغاز برنامه نصب، اولين سوالي كه پرسيده ميشود، انتخاب زبان برنامه نصب است. زبان مورد نظر خود را انتخاب نموده و روي گزينه Next كليك نماييد.
-انتخاب صفحه كليد :
نوع صفحه كليد خود را انتخاب نماييد. مثلا صفحه كليد 105 كليد و با كليدهاي انگليسي.
-ماوس:
نوع ماوسي كه سيستمتان نصب شده است را انتخاب نماييد. انواع ماوسهاي درگاه سريال و PS/2 وUSB پشتيباني ميشوند. در صورتي كه ماوس شما دو كليد دارد، ميتوانيد با انتخاب گزينه Emulate 3 buttons، هنگام استفاده با نگه داشتن كليد Shift، كليد سوم ماوس را شبيه سازي نماييد. كليد سوم توسط برخي از برنامه هاي كاربردي لينوكس مورد نياز ميباشد.
-انتخاب نوع نصب (Install Type) :
در اين مرحله نوع نصب مورد نياز براي خود را بايد انتخاب نماييد. در صورتي كه لينوكس اكنون روي سيستم شما نصب شده و مايليد آنرا به نسخه جديد ارتقا دهيد، كافي است نصب نوع ارتقا (Upgrade) را انتخاب نماييد.
نكته : براي نصب به صورت ارتقا، لينوكس موجود شما حداقل بايد هسته نسخه 2.0 را داشته باشد. با نصب به صورت ارتقاع تمامي فايلهاي پيكريندي شما بصورت filename.rpmsave ذخيره خواهد شد. محل اين فايلها در مسير tmp/upgrade.log نوشته ميشود. برنامه ارتقا هسته جديد را نصب كرده و برنامه هاي نرم افزاري تغيير يافته را نيز نصب ميكند. فايلهاي اطلاعات شما بدون تغيير باقي خواهند ماند. اين نصب زمان بيشتري نياز دارد.
براي نصب بصورت جديد ميتوانيد يكي از گزينه هاي زير را انتخاب نماييد . اين گزينه ها به "كلاس هاي نصب" (Installation Classes) نيز موسوم هستند: -ايستگاه كاري (Workstation): كامپيوتر شما را بصورت خودكار پارتيشن بندي نموده و بسته هاي نرم افزاري لازم براي يك ايستگاه كاري را نصب ميكند. يكي از محيطهاي گرافيكي GNOME و يا KDE نصب خواهند شد و برنامه X Window ساختارهاي لازم براي اجراي آنها را فراهم ميكند. محيطGNOME محيط گرافيكي پيش گزيده لينوكس ردهت است. شما ميتوانيد پس نصب محيط KDE را نيز نصب نماييد.
هشدار :هر گونه پارتيشن لينوكس موجود روي ديسك سخت و فضاي خالي ديسك سختتان به نصب Workstation و يا Personal Desktop اختصاص خواهند يافت. در صورتي كه روي كامپيوترتان پارتيشن هاي ويندوز موجود باشند، برنامه نصب آسيبي به آنها نخواهد رساند و پس از نصب شما قادر خواهيد بود از لينوكس در كنار ويندوز استفاده نماييد. در صورتي كه هيچگونه فضاي پارتيشن بندي نشده روي ديسك سخت شما وجود ندارد و تمام فضا به پارتيشن هاي ويندوز اختصاص داده شده، شما بايد از ابزار FIPS كه بعدا شرح داده خواهد شد استفاده نماييد. در غير اينصورت شما تمام پارتيشن هاي ويندوز خود را از دست خواهيد داد.
-سرويس دهنده (Server) : اين نصب بسته هاي مورد نياز جهت يك كامپيوتر سرويس دهنده را نصب ميكند. (مانند برنامه هاي سرويس دهنده وب، پست الكترونيك، فايل و...). اين نصب برنامه X Window را نصب نميكند. در صورتي كه نياز به محيط گرافيكي داريد بايد آنرا بعدا نصب نماييد و يا كار كردن با خط فرمان را ياد بگيريد! اين نصب تمام اطلاعات موجود در ديسك سخت را پاك كرده و تمام ديسكها را به لينوكس اختصاص ميدهد.
هشدار : حواستان بود؟ اگر متوجه نشده ايد : نصب بصورت سرويس دهنده تمام اطلاعات موجود روي ديسك سخت را پاك خواهد كرد! در صورتي كه نياز داريد پارتيشن هاي موجود ويندوز را حفظ نماييد، هنگام نصب پارتيشن بندي خودكار (Automatic Partitioning) را انتخاب نكنيد و خودتان بصورت دستي فضاهاي خالي را به لينوكس اختصاص دهيد.
-كامپيوتر شخصي (Personal Desktop) : اين نصب همانند نصب نوع ايستگاه كاري است با اين تفاوت كه برخي ابزارها كه براي كامپيوترهاي شخصي لازم نيستند را نصب نميكند و در صورتي كه لينوكس را روي يك كامپيوتر كيفي نصب ميكنيد، پشتيباني از PCMCIA و مادون قرمز (IrDa) نيز فعال خواهد شد.
-نصب بصورت سفارشي (Custom) : با انتخاب اين نوع نصب شما امكان انتخاب تك تك بسته هاي نرم افزاري مورد نياز و پارتيشن بندي دستي را خواهيد داشت.
نكته : در صورتي كه كاربري حرفه اي هستيد، نصب نوع سفارشي را انتخاب نماييد. با اين گزينه دست شما بازتر خواهد بود و از اينكه بهتر ميفهميد هنگام نصب چه ميگذرد حال بهتري خواهيد داشت! -انتخاب استراتژي پارتيشن بندي (Partitioning) :
شما سه راه براي انتخاب نوع پارتيشن بندي ديسك سخت خود پيش رو داريد:
-پارتيشن بندي خودكار : برنامه نصب بصورت خودكار عمل پارتيشن بندي را براي شما انجام خواهد داد. با اين انتخاب تمام پارتيشن هاي لينوكس موجود روي ديسك سخت پاك شده و فضاي خالي ايجاد شده براي پارتيشن بندي مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
-پارتيشن بندي دستي توسط ابزار Disk Druid : با انتخاب اين گزينه ابزار Disk Druid براي انجام عمل پارتيشن بندي اجرا خواهد شد. كار كردن با اين ابزار ساده تر از fdisk است.
-پارتيشن بندي دستي توسط ابزار fdisk (مخصوص حرفه اي ها) : با انتخاب اين گزينه ابزار fdisk براي پارتيشن بندي ديسك سخت اجرا ميشود. اين ابزار براي كاربران حرفه اي لينوكس مناسب تر است.
پس از انتخاب گزينه مناسب، جهت ادامه روي كليد Next كليك كنيد.
-انجام پارتيشن بندي :
اگر پارتيشن بندي خودكار را انتخاب نموده ايد، امكان انتخاب گزينه هاي زير موجود است:
-پاك كردن تمام پارتيشن هاي لينوكس موجود (Remove all Linux partitions on this system) : با انتخاب اين گزينه پارتيشن هاي ويندوز و پارتيشن هاي غير لينوكسي روي سيستم باقي خواهند ماند.
-پاك كردن تمام پارتيشن هاي موجود : تمام پارتيشن ها و اطلاعات موجود از ميان خواهند رفت.
-حفظ تمام پارتيشن ها و استفاده از فضاي خالي موجود (Keep all partitions and use existing free space) : اين گزينه به شرطي كار خواهد كرد كه شما فضاي خالي كافي پارتيشن بندي نشده روي ديسك سخت خود داشته باشيد.
در صورتي كه شما داراي چند ديسك سخت روي سيستمتان هستيد، ميتوانيد ديسكي را كه مايل به نصب لينوكس ردهت روي آن هستيد، انتخاب نماييد. گزينهReview را براي بررسي نتيجه پارتيشن بندي خودكار و تغيير آن در صورت لزوم فعال باقي بگذاريد.
پس از بررسي پارتيشن بندي انجام شده، شما ميتوانيد پارتيشنهايي را كه انتخاب ميكنيد، تغيير دهيد. پارتيشن بندي خودكار حداقل يك پارتيشن ريشه (/) كه تمام برنامه ها را در برخواهد گرفت و يك پارتيشن swap ايجاد خواهد كرد. اندازه پارتيشن swap معمولا دو برابر ميزان حافظه فيزيكي دستگاه ميباشد. مثلا اگر شما 128 مگابايت RAM داريد، اندازه اين پارتيشن 256 مگابايت خواهد بود.
نكته : توصيه ميشود يك پارتيشن به نام home/ ايجاد نماييد. با ايجاد اين پارتيشن، تمام اطلاعات كاربران روي آن قرار خواهد گرفت و در صورتي كه در آينده نياز به فرمت و نصب مجدد سيستم باشد، اطلاعات كاربران و تنظيمات محيط كاربري آنها باقي خواهند ماند.
جهت ادامه روي كليد Next كليك كنيد.
-انتخاب برنامه بوت كننده (Boot Loader) :
در اين مرحله ميتوانيد يكي از برنامه هاي GRUB و يا LILO را انتخاب نماييد. در صورتي كه برنامه بوت كننده قبلا نصب شده و يا مايليد لينوكس ردهت را از روي ديسكت بوت نماييد، ميتوانيد از نصب برنامه بوت كننده پرهيز كنيد. همچنين ميتوانيد محل استقرار برنامه بوت كننده را معين كنيد :
-بوت ركورد اصلي (Master Boot Record) : نصب برنامه بوت كننده در اين مكان توصيه ميشود. اين كار باعث ميشود تا گراب و ليلو فرايند بوت تمام سيستم عامل هاي نصب شده را بدست گيرند.
-سكتور اول پارتيشن بوت (First Sector of Boot Partition) : در صورتي كه برنامه بوت ديگري روي سيستم شما فعال است، ميتوانيد برنامه نصب را وادار به نصب شدن در سكتور نخست پارتيشن هاي لينوكس خود نماييد. با اين كار برنامه بوت كننده براي بوت لينوكس ردهت به گراب يا ليلو مراجعه خواهد كرد.
نكته : درصورتي كه برنامه بوت كننده گراب را انتخاب كرديد كه پيش گزيده نيز ميباشد، ميتوانيد كلمه عبوري به آن اضافه نماييد. با اين كار ميتوانيد از آسيب رسيدن به سيستم با ارسال گزينه هاي خطرناك به هسته سيستم عامل بدون درخواست كلمه عبور جلوگيري كنيد. برنامه هاي بوت كننده گراب و ليلو در اين فصل شرح داده خواهند شد.
شما ميتوانيد پارامترهايي را به هسته سيستم عامل اضافه نماييد. (اين در صورتي نياز خواهد بود كه سخت افزار شما به طور صحيح شناسايي نشود). براي مثال در صورتي كه يك دستگاه CD-Writer نوعIDE داريد و مايليد در حالت شبيه سازي اسكازي كار كند، ميتوانيد با ارسال پارامترهايي درايو را مجبور به اين كار نماييد. شما ميتوانيد پارتيشن پيش گزيده اي كه سيستم از روي آن بوت ميشود را انتخاب نماييد. هچنين امكان تغيير برچسب (label) آن نيز وجود دارد.
-پيكربندي شبكه (Configure Networking) :
در اين قسمت از شما درخواست ميشود تا شبكه خود را پيكربندي نماييد. اين تنظيمات فقط براي شبكه محلي ميباشد. در صورتي كه از شبكه بندي تلفني (Dialup) استفاده ميكنيد، ميتوانيد با كليك روي Next بسادگي از اين مرحله عبور نماييد. هچنين در صورتي كه كامپيوتر شما به شبكه متصل نيست، از اين مرحله عبور نماييد.
آدرسهاي شبكه به دو روش به سيستم شما اختصاص داده ميشود : بصورت ثابت (Static) كه شما آنرا تايپ ميكنيد و يا با استفاده از سرويس دهنده DHCP كه هنگام بوت آدرس كامپيوتر شما را تعيين ميكند. براي كسب اطلاعات سرويس دهنده DHCP و يا آدرس IP اختصاصي و ثابت كامپيوتر خود و ساير اطلاعات مورد نياز شبكه به مدير شبكه خود مراجعه نماييد. همچنين ميتوانيد انتخاب نماييد كه شبكه شما در هنگام بوت فعال شود يا نه (اگر از شبكه محلي استفاده ميكنيد، معمولا مايليد اين كار صورت گيرد).
در صورتي كه ورود آدرس ثابت را انتخاب نموده ايد، بايد گزينه manually را فعال نموده و اطلاعات زير را وارد نماييد:
-آدرس IP : اين آدرس از چهار بخش عددي كه توسط نقطه از هم جدا شده اند تشكيل شده است. اين شماره در حقيقت نشاني كامپيوتر شما در شبكه است. . مثالي از يك آدرس IP خصوصي10.0.0.12است.
-Netmask : براي تعيين اينكه كدام قسمت آدرس IP شماره شبكه و كدام قسمت آن آدرس كامپيوتر ميزبان است. يك مثال براي يك شبكه كلاس A شماره 255.0.0.0 است. لينوكس ردهت اين شماره را براي شما حدس خواهد زد.
-Network : شماره شبكه را مشخص ميكند. براي مثال اگر شما آدرس IP شماره 10.0.0.12 را روي يك شبكه كلاس آ (255.0.0.0) داشته باشيد، شماره شبكه 10 خواهد بود (همچنين10.0.0.0).
-Broadcast : يك شماره IP است كه براي انتشار اطلاعات روي شبكه بكار ميرود. براي يك شبكه كلاس آ با شماره شبكه 10 شماره انتشار 10.255.255.255 خواهد بود.
-Hostname : اين نامي است كه كامپيوتر شما در يك حوزه (Domain) توسط آن شناخته ميشود. براي مثال اگر كامپيوتر شما memphis ناميده شود و در حوزه truedata.com قرار داشته باشد، نام ميزبان (Hostname) كامل شما memphis.truedata.com خواهد بود.
-Gateway : يك آدرس IP كه به عنوان دروازه اي به شبكه هاي خارج از شبكه محلي شما عمل ميكند. معمولا يك ميزبان يا مسيرياب (Router) ميباشد كه بسته ها را بين شبكه محلي شما و اينترنت مسيريابي ميكند.
-Primary DNS : آدرسIP كامپيوتري است كه عمل ترجمه نام هاي كامپيوتر به آدرسهاي IP را انجام ميدهد. اين كامپيوتر سرويس دهنده DNS نام دارد. شما ممكن است داراي سرويس دهنده هاي دوم و سوم DNS باشيد كه در صورت موجود نبودن هريك ديگري عهده دار كار ترجمه باشد.
-انتخاب پيكربندي ديوار آتش (Firewall):
در اين مرحله از نصب بايد ديوار آتش سيستم خود را پيكربندي نماييد. استفاده از يك ديوار آتش براي حفظ امنيت كامپيوترتان الزامي و بسيار مهم است. در صورتي كه شما به اينترنت و يا يك شبكه عمومي ديگر متصل ميشويد، ديوار آتش ميتواند راههاي نفوذ به سيستم لينوكس شما را محدود نمايد. براي پيكر بندي ديوار آتش، انتخابهاي زير را در اختيار داريد:
-امنيت بالا (High) : اين گزينه را در صورتي انتخاب كنيد كه از سيستم لينوكس خود براي اتصال به اينترنت براي مرور وب و... استفاده ميكنيد. در صورتي كه ميخواهيد از سيستمتان به عنوان سرويس دهنده در شبكه استفاده نماييد از اين گزينه استفاده نكنيد. با انتخاب اين گزينه، تنها برخي اتصالات پذيرفته ميشوند. براي اتصال به اينترنت و يك شبكه بندي ساده فقط اتصالات DNS و پاسخ هاي DHCP پذيرفته ميشوند و بقيه اتصالات در ديوار آتش حذف خواهند شد.
-امنيت متوسط (Medium) : اين سطح امنيت را در صورتي انتخاب نماييد كه مايليد دستيابي به برخي از شماره پورت هاي TCP/IP را ببنديد. (بطور استاندارد شماره پورتهاي زير 1023). اين انتخاب دستيابي به پورتهاي سرويس دهنده NFS، سرويس گيرنده هاي راه دور X و سرويس دهنده قلم X را خواهد بست.
-بدون ديوار آتش (No Firewall) : اين گزينه را در صورتي انتخاب نماييد كه به يك شبكه عمومي متصل نيستيد و قصد نداريد در شبكه محلي، هيچ يك از درخواستهاي ورودي به سيستمتان را حذف نماييد. البته شما همچنان ميتوانيد فقط سرويسهايي را راه اندازي نماييد كه ميخواهيد در سطح شبكه ارائه نماييد و سرويس هاي ديگر را از كار بياندازيد.
در صورتي كه مايليد دسترسي به برخي سرويسهاي خاص را فراهم نماييد، ميتوانيد روي دگمه سفارشي كردن (Customize) كليك كنيد و پذيرش درخواستهاي ورودي براي سرويسهاي DHCP، SSH،Telnet،WWW،Mail وFTP را فراهم نماييد. همچنين ميتوانيد ليستي از شماره پورتهايي كه با كاما از هم جدا شده اند را براي باز كردن دسترسي به آنها، وارد نماييد. (فايل etc/services به شما نشان ميدهد كه چه سرويسهايي به چه پورتهايي مرتبط هستند).
نكته : با تنظيم قواعد ديوار آتش در اين مرحله، اين تنظيمات در فايل etc/sysconfig/ipchains نوشته ميشوند. اين قواعد بوسيله اسكريپت آغازگر ipchains در مسير etc/init.d/ipchains در هنگام بوت سيستم اعمال ميشوند. من توصيه ميكنم براي تغيير قواعد ديوار آتش خود اين فايل را اصلاح نماييد. اين به شما اطمينان ميدهد كه هر گاه سيستم شما بوت ميشود، اين قواعد در آن بصورت خودكار اعمال خواهند شد.
-انتخاب زبانهاي قابل پشتيباني (Language Support):
در اين مرحله از نصب زباني كه در ابتداي نصب انتخاب كرديد، انتخاب شده است. در صورتي كه به زبانهاي ديگري نياز داريد، ميتوانيد با كليك كردن روي گزينه كنار آنها، آنها را انتخاب كنيد.
-انتخاب موقعيت زماني (Time Zone) :
موقعيت زماني كشور خود را ميتوانيد از ليست پايين صفحه انتخاب نماييد. همچنين با كليك كردن روي نقاط موجود روي صفحه ميتوانيد موقعيت زماني خود را انتخاب نماييد. از صفحه UTC Offset شما ميتوانيد موقعيت زماني خود را به توجه به فاصله زماني آن از گرينويچ (GMT) تنظيم نماييد.
-تنظيم حسابهاي كاربري (User Accounts):
در اين مرحله شما بايد يك رمز عبور جهت كاربر ريشه (root) تعيين نموده و يك يا چند كاربر عادي نيز به سيستم اضافه نماييد. رمز عبور ريشه امكان كنترل كامل سيستم لينوكس ردهت را به شما ميدهد. بدون آن و قبل از اضافه نمودن كاربران ديگر شما هيچ گونه دسترسي به سيستم خودتان نداريد. رمز عبور ريشه را تايپ كنيد و در باكس زيرين آن، تكرار آنرا تايپ كنيد. دقت داشته باشيد كلمه عبور ريشه را بخاطر داشته و آنرا محرمانه نگهداريد!
-فعال سازي احراز هويت (Enable Authentication):
در بيشتر شرايط، شما كلمات عبور سايه (shadow) و MD5 را كه بصورت پيش گزيده فعال هستند، انتخاب ميكنيد. گزينه كلمات عبور سايه از امكان دسترسي به كلمات عبور رمز نگاري شده جلوگيري بعمل مياورد.
نكته : MD5 الگوريتم رمزنگاري كلمات عبور در لينوكس و سيستم هاي مبتني بر يونيكس ميباشد. اين الگوريتم جانشين الگوريتم كريپت (crypt) كه در سيستمهاي نخستين مبتني بر يونيكس استفاده ميشد، شده است. هنگامي كه گزينه MD5 فعال ميشود، امكان انتخاب كلمات عبور بلندتر توسط كاربران ايجاد ميشود كه عمل شكستن آنها دشوارتر است.
در صورتي كه شما داراي شبكه محلي با پشتيباني از انواع مختلف احراز هويت در سطح شبكه (Network-Wide Authentication) هستيد، امكان استفاده از قابليت هاي زير را دارا هستيد:
-NIS فعال: در صورتي كه شبكه شما براي استفاده از سيستم اطلاعات شبكه (Network Information System) پيكربندي شده است، اين دگمه را انتخاب نموده و نام حوزه NIS و محل سرويس دهنده را وارد نماييد. بجاي انتخاب سرويس دهنده NIS شما ميتوانيد روي كليد براي پيدا كردن خودكار آن در سطح شبكه كليك نماييد.
-LDAP فعال: در صورتي كه سازمان شما اطلاعات كاربران خود را اخذ كرده است، ميتوانيد روي دگمه آن براي جستجوي اطلاعات احراز هويت روي يك سرويس دهنده LDAP كليك نماييد. شما ميتوانيد نام سرويس دهنده LDAP را براي پيدا كردن اطلاعات مورد نياز سيستمتان وارد كنيد.
-Kerberos 5 فعال: با كليك كردن روي اين دگمه، سرويس هاي احراز هويت در سطح شبكه ارائه شده توسط كربروس فعال ميشوند. پس از فعال سازي كربروس، ميتوانيد اطلاعات مورد نياز درباره يك رئالم (Realm) كربروس(گروهي از سرويس دهنده ها و سرويس گيرنده هاي كربروس)،KDC (يك كامپيوتر كه بليطهاي كربروس را صادر ميكند) و سرويس دهنده مديريت (Admin Server) را وارد نماييد. اين كامپيوتر ديمن kadmind را اجرا ميكند.
-SMB : روي اين گزينه كليك كنيد تا از سرويس دهنده Samba براي اشتراك فايل و چاپگر با سيستم هاي ويندوز استفاده نماييد. در صورتي كه از احراز هويت SMB استفاده نماييد، ميتوانيد نام سرويس دهنده Samba موجود در شبكه محلي و نام گروه كاري كه مايليد كامپيوترتان به آن تعلق داشته باشد را وارد نماييد.
-انتخاب بسته ها (Select Packages):
در اين مرحله خلاصه اي از بسته هاي نرم افزاري كه نصب خواهند شد به شما نشان داده ميشود. اين نرم افزارها با توجه به نوع نصبي كه شما انتخاب نموده ايد، تفاوت دارند. ميتوانيد ليست پيش گزيده را قبول كرده و يا روي گزينه Customize كليك كنيد تا ليست كامل نرم افزارها به شما نشان داده شود. در صورتي كه نياز به نصب نرم افزارهاي خاصي داريد كه در هيچيك از حالتها نصب نمي شوند، اين گزينه را انتخاب نماييد.
نكته : در صورتي كه فضاي كافي ديسك سخت در اختيار داريد و ميخواهيد تمام ابزارها و نقاط لينوكس را امتحان كنيد، با انتخاب نصب بصورت سفارشي (Customize) و انتخاب گزينه همه چيز (Everything) را در پايين صفحه انتخاب نماييد. در صورتي كه مطالب اين كتاب را دنبال ميكنيد نياز به نصب تمام اين نرم افزارها وجود ندارد.
همچنين از انتخاب اين گزينه در كامپيوترهاي كاري و اصلي خودداري كنيد. زيرا برخي از برنامه هاي سرويس دهنده داراي ضعف هاي امنيتي هستند و شما بدون اينكه واقعا به آنها نيازي داشته باشيد، امنيت سيستم خود را به خطر انداخته ايد. نصب تمام اجزا حدود 3 گيگابايت فضا مصرف خواهد كرد. نكته : گزينه Select Individual packages به شما امكان انتخاب بسته ها بصورت تك تك را ميدهد. اين گزينه فقط براي افراد حرفه اي توصيه ميشود. زيرا ممكن است يك بسته نرم افزاري از چندين بسته تكي ايجاد شده باشد و عدم نصب هر يك در اجراي آن اختلال ايجاد خواهد كرد.
-شروع كپي و نصب:
در اين مرحله برنامه نصب به شما اعلام خواهد كرد كه آماده نصب اجزاي انتخاب شده ميباشد. رويNext كليك كنيد. در اين مرحله سيستم فايل فرمت و آماده شده و بسته هاي نرم افزاري آغاز به كپي شدن ميكنند. در اين قسمت از شما خواسته خواهد شد ديسكهاي ديگر نصب لينوكس را در درايو قرار دهيد. اين قسمت بسته به سرعت پردازنده و درايو CD-ROM،بين20-40 دقيقه طول خواهد كشيد.
-ايجاد ديسك بوت (Boot Disk):
با استفاده از اين ديسكت ميتوانيد در موارد اضطراري سيستم خود را بوت كنيد. كافي است يك ديسك داخل درايو قرار داده و روي Next كليك كنيد. در صورتي كه به اين ديسك نياز نداريد، گزينه No را انتخاب كرده و روي Next كليك نماييد.
-انتخاب كارت گرافيكي:
احتمالا لينوكس كارت گرافيك شما را شناسايي نموده است. در صورتي كه اينار به درستي صورت نگرفته، ميتوانيد از ليست نوع كارت گرافيكي و ميزان حافظه آنرا انتخاب نماييد.
-تنظيم مانيتور:
در اين مرحله كار خاصي لازم نيست انجام دهيد. لينوكس بطور خودار مدل و فركانس مانيتور شما را تشخيص خواهد داد. كافي است بدون دستكاري هيچ چيز، روي Next كليك نماييد.
-انتخاب رنگ و وضوح صفحه نمايش (Color & Resolution):
با توجه به نوع سخت افزاري كه داريد، ميتوانيد تعداد رنگها و وضوح صفحه نمايش خود را در ليست هاي ارائه شده مشاهده نموده و مقادير دلخواه خود را انتخاب كنيد. توجه داشته باشيد تعداد رنگ بالاتر و وضوح بالاتر باعث كم شدن سرعت كامپيوتر خواهد شد. با يك مانيتور 14 يا15 اينچ، بهترين انتخاب وضوح 800 در600 پيكسل و رنگ 16 بيت خواهد بود. وضوح مناسب براي مانيتورهاي 17 اينچ، 1024 در768 پيكسل است.
در صورتي كه مايليد نتيجه انتخاب خود را ببينيد، روي دگمه Test Setting كليك نماييد.
در صورتي كه هر دو محيط GNOME و KDE را نصب كرده ايد، در اين مرحله ميتوانيد از ميان آنها، يكي را بعنوان پيش گزيده انتخاب كنيد و نحوه ورود به سيستم (login) هم بصورت متني (سطح اجرايي 3) و گرافيكي (سطح اجرايي 5) قابل تنظيم خواهد بود. جهت ادامه روي Next كليك كنيد.
-پايان نصب:
در اين مرحله برنامه نصب پايان يافتن نصب لينوكس ردهت را به شما تبريك ميگويد. كافي است روي دگمه Exit كليك كنيد. ديسك نصب لينوكس از درايو خارج شده و سيستم راه اندازي خواهد شد. اگر يكي از برنامه هاي ليلو يا گراب را نصب كرده باشيد، يك صفحه گرافيكي ظاهر شده و از شما ميخواهد سيستم عامل مورد نظر خود را انتخاب نماييد. بوسيله كليدهاي بالا و پايين ميتوانيد اين كار را انجام دهيد. پس از انتخاب كليد Enter را فشار دهيد.
با توجه به اينكه نحوه ورود به سيستم را بصورت متني يا گرافيكي انتخاب كرده باشيد، يا صفحه گرافيكي ورود به سيستم ردهت را خواهيد ديد و يا يك اعلان ساده متني ورود به سيستم. جهت يادگيري در مورد چگونگي ورود به لينوكس ردهت و استفاده از آن به فصل سوم مراجعه نماييد.
اگر پس از نصب لينوكس ردهت تصميم به حذف يا اضافه كردن سخت افزاري گرفتيد، ابزاري به نام كودزو (kudzu) وجود دارد كه هنگام بوت سيستم به شما اجازه پيكربندي سخت افزار جديد را ميدهد.
-پيكربندي مجدد سخت افزار با استفاده از كودزو : هنگام بوت شدن سيستم شما ميتوانيد در سيستم خود تغييراتي اعمال نماييد. ممكن است سخت افزاري را حذف يا اضافه كرده باشيد، و يا بخواهيد يك سرويس سيستمي را بعلت متوقف شدن آن هنگام بوت خاموش نماييد. بوسيله كودزو، شما ميتوانيد هنگام بوت سيستم، سخت افزار خود را تغيير دهيد و سرويسهاي سيستم خود را پيكر بندي نماييد.
جهت ورود به كودزو كافي است هنگام بوت به پيغام "Press 'I' to enter interactive startup" توجه كرده و با فشار دادن كليد I وارد آن شويد. ابتدا ابزار شناسايي سخت افزار كودزو شروع به جستجو و بررسي وجود سخت افزار جديد و يا حذف شدن يك سخت افزار مينمايد. در صورت پيدا كردن چنين مواردي، به شما امكان پيكربندي آن را ميدهد.
هنگامي كه پيكربندي سخت افزارها به پايان رسيد، بخش پيكربندي سرويسها آغاز ميشود. براي اجراي تك تك سرويسها از شما سوال ميشود. اين بهترين روش براي توقف موقت يك سرويس است كه هنگام بوت كامپيوتر را متوقف ميكند.
توجه : براي رفع اشكال يك سرويس، بايد پس از ورود به لينوكس ردهت آنرا مجددا پيكريندي نماييد.
نكته : در صورتي كه سخت افزاري را حذف يا اضافه كنيد، هنگام بوت، كودزو بطور خودكار آنرا تشخيص ميدهد و ابزار پيكربندي را اجرا ميكند.
فارسي نويسي در لينوكس
اين مسئله از واضحات است كه براي يك كاربر فارسي زبان سيستم عاملي ارزش دارد كه در آن بتوان از امكانات فارسي مانند تايپ فارسي و فارسي نويسي در بخش هاي مختلف بهره برد. لينوكس هم به عنوان سيستم عاملي كه كم كم جاي خود را در خانه ها باز ميكند، از اين قاعده مستثني نيست. اين مقاله به بررسي چگونگي فارسي نويسي در لينوكس مي پردازد.
به چه چيزهايي نياز داريم؟
خوب براي اينكه عمليات فارسي نويسي براي لينوكس موفقيت آميز باشد، به برنامه هاي زير نياز داريد:
- محيط گرافيكي GNOME نسخه 2 و بالاتر يا KDE نسخه 3 و بالاتر
- XFree86 نسخه 4.2.0 و بالاتر
لازم به ذكر است كه نسخه هاي محيطهاي GNOME و KDE كه در بالا ذكر شدند، از Unicode پشتيباني ميكنند كه ميتوانند كاراكترهاي فارسي را به درستي نشان دهند. ضمنا برنامه Xfree86 نسخه 4.2.0 داراي بهبودهايي در بارگزاري فونت ها و پشتيباني از antialiasing است.
چگونه شروع كنيم ؟
براي شروع ابتدا بسته فارسي را از بخش دانلوددريافت كرده آنرا باز كنيد. براي بازكردن اين فايل كافي است دستورات زير را در يك پنجره ترمينال تايپ كنيد:
$ gunzip farsi_pack.tar.gz
$ tar -xf farsi_pack.tar
حاصل كار 3 فايل خواهد بود كه دو تاي آنها قلم Tahoma و يكي صفحه كليد فارسي است كه من آنرا با هر طوري بود درست كردم.
مراحل بعدي به صورت زير است:
- يك پنجره ترمينال باز كرده، سپس با تايپ دستور su بصورت كاربر ريشه وارد سيستم شويد. سپس دستور vi /etc/X11/XF86Config را تايپ كنيد تا برنامه ويرايشگر vi اجرا شده و فايل پيكربندي Xfree86 را برايتان باز كند.
- در برنامه vi در متن فايل بازشده، به دنبال Section InputDevice گشته و پس از پيدا كردن آن، در يك فضاي خالي كايد insert را فشار داده و فرمانهاي زير را تايپ كنيد:
Option "XkbOptions" "grp:ctrl_shift_toggle"
Option "XkbLayout" "fa"
كار كردن با vi مشابه ويرايشگرهاي متني ديگر است. خط نخست به Xfree86 مي گويد كه با فشرده شدن، Ctrl+Shift زبان صفحه كليد عوض شود و خط دوم، زبان دوم را كه فارسي است به آن معرفي ميكند.
پس از اتمام تايپ خطوط بالا، كليد Esc را فشار دهيد، سپس كليد : را فشار داده و تايپ كنيد wq و كليد Enter را فشار دهيد. اين كار تغييرات انجام شده را ذخيره كرده وبه خط فرمان باز ميگردد.
- در اين مرحله بايد دايركتوري مربوط به فونتهاي TrueType را به Xfree86 معرفي كنيد. براي اين كار، مجددا در خط فرمان دستور vi /etc/fonts/fonts.conf را تايپ كنيد. اين كار فايل پيكربندي قلمها را باز ميكند. به دنبال خط زير كه در ابتداي صفحه است بگرديد:
/usr/X11R6/lib/X11/fonts/Type1
و مجددا با فشار دادن كليد insert خط زير را زير آن اضافه كنيد:
/usr/X11R6/lib/X11/fonts/TTF
پس از اتمام كليد Esc و سپس : را فشار داده و تايپ كنيد wq تا تغييرات ذخيره شده و از برنامه vi خارج شويد.
- خوب بخشهاي مشكل كار را به اتمام رسانديد. در مرحله بعدي بايد فايل هايي را كه باز كرده ايد به مسيرهاي مربوطه كپي كنيد.براي اين كار فرامين زير را تايپ كنيد:
$ cp *.ttf /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TTF/
$ cp fa /usr/X11R6/lib/X11/xkb/symbols/
پس از اتمام كار، كليدهاي Alt+Ctrl+Backspace را فشار دهيد تا Xserver مجددا راه اندازي شود و تغييراتي كه ايجاد كرديد در سيستم اعمال شود. مجددا در سيستم login كرده و اين بار در منوي اصلي قسمت Preferences بخش Font را انتخاب كرده و براي قسمتهايي كه در شكل زير مي بينيد، فونت Tahoma را انتخاب كنيد :
- اكنون ميتوانيد در بخشهاي مختلف و برنامه هايي كه با استفاده از GTK 2.0 طراحي شده اند، فارسي تايپ كنيد. ميتوانيد در مرورگر اينترنت خود نيز از زبان فارسي استفاده كنيد.
آيا در مجموعه برنامه هاي اداري OpenOffice امكان تايپ فارسي وجود دارد؟
استفاده از امكانات فارسي در محيطهاي متفرقه امكان خوبي است، ولي اين هنگامي تكميل ميشود كه بتوان در محيطهاي اداري نيز از امكانات فارسي استفاده كرد. بله شما ميتوانيد در مجموعه برنامه هاي اداري OpenOffice فارسي تايپ كنيد. البته اين بستگي به نسخه اي دارد كه شما در حال استفاده از آن هستيد. اين امكان در نسخه 1.00 وجود ندارد، زيرا در آن پشتيباني از CTL فعال نمي باشد. براي استفاده از امكانات فارسي بايد نسخه هاي داراي پشتيباني از CTL مانند نسخه 1.1 را دانلود كنيد. كافي است به آدرس [ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] مراجعه كنيد. البته دانلود كردن اين مجموعه كمي جرات مي خواهد كه البته به آن مي ارزد.واقعا مجموعه OpenOffice جانشين خوبي براي MS-Office به شمار ميرود. اين مجموعه هم فايلهاي MS-Office را ميخواند و هم به فرمت آن Save ميكند. (حتي بهتر از خود مايكروسافت!) حجم آن حدود 74 مگابايت است. البته براي دانلود با مودم عدد بزرگي است ولي در مقايسه با 700 -800 مگابايت MS-Office يك شاهكار به شمار ميرود. اين مجموعه محصول يكي از دشمنان مايكروسافت يعني Sun Microsystems است و بصورت كد باز ارائه ميشود و تماما با Java نوشته شده است.
آيا امكان استفاده از قلمهاي TTF آشناي زبان فارسي در مجموعه OpenOffice وجود دارد؟
خوب خيلي از ما به قلمهاي آشناي فارسي كهسالهاست از آنها استفاده ميكنيم، عادت كرده ايم. مانند قلمهاي زر، نسيم، نازنين، لوتوس، كامپيوست و... . متاسفانه در حالت عادي اگر اين قلمها را طبق اصول بالا در مسير /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TTF/ كپي شوند، بعلت اينكه Unicode نيستند، نمي توانيد از آنها در OpenOffice بهره گيري نماييد، ولي من توانستم به هر نحوي نسخه هاي Unicode آنها را ايجاد كنم و براي دانلود در وبلاگ قرار خواهم داد تا همگان استفاده كنند.
آيا لينوكس واقعا ميتواند جايگزين ويندوز در امور روزمره شود؟
خوب با روند پيش رونده اي كه لينوكس در حال انجام آن است، اين امكان بزودي براي همگان فراهم خواهد شد تا به راحتي از ويندوز دل بكنند، چون معادل تمام برنامه هاي ويندوز و حتي قوي تر از آن در لينوكس موجود است.
فارسي نويسي در لينوكس
هشدار : اگر شما مايليد از سيستم عامل ويندوز و لينوكس بصورت در كنار هم در يك سيستم استفاده كنيد، سعي كنيد ابتدا ويندوز را نصب نموده و سپس لينوكس ردهت را نصب نماييد. برخي از نسخه هاي ويندوز با دستكاري MBR ديسك سخت باعث ميشوند تا لينوكس ردهت از كار بيافتد. اگر ويندوز يا لينوكس ردهت را نصب كرديد و پس از نصب متوجه شديد كه يكي از سيستم عاملها كار نمي كند، هول نشده و عمليات نصب را مجددا انجام ندهيد. شما ميتوانيد اين اشكال را با بوت توسط ديسك بوت لينوكس ردهت و با استفاده از فرامين نصب گراب يا ليلو سيستم عامل مورد نظر را فعال نموده و اين اشكال را برطرف نماييد. در صورتي كه قادر به اين كار نيستيد از يك حرفه اي كمك بگيريد.
انتخاب يك روش نصب:
لينوكس ردهت روشهاي بسيار متنوع و قابل انعطافي براي نصب سيستم عامل ارائه نموده است. البته توصيه ميشود كه لينوكس را از روي CD نصب نماييد. ولي اگر شما CD هاي لينوكس ردهت را نداريد و يا كامپيوتر شما فاقد درايو CD-ROM است، ميتوانيد با استفاده از روشهاي ديگر، اقدام به نصب سيستم عامل كنيد. همچنين امكان چندين نوع نصب وجود دارد.
ابتدا بايد مشخص نماييد كه در حال نصب بصورت نصب جديد يا ارتقا هستيد. اگر ميخواهيد نسخه قديمي تر موجود روي سيستمتان را ارتقا دهيد، برنامه نصب فايلهاي پيكربندي و اطلاعات شما را دست نخورده باقي خواهد گذاشت. اين نوع نصب از نصب جديد طولاني تر خواهد بود. يك نصب جديد ابتدا تمام اطلاعات موجود را پاك كرده و عمل نصب را انجام ميدهد. بهCDشما ميتوانيد لينوكس ردهت را از محل هاي زير نصب نماييد. هر نوع نصب غير از نصب از روي CD نياز به ديسكت بوت نصب لينوكس ردهت خواهد داشت :
-سرويس دهنده HTTP : به شما امكان نصب از يك آدرس وب را خواهد داد.
-سرويس دهنده FTP : به شما امكان نصب از يك سايت FTP را خواهد داد.
-سرويس دهنده NFS : ميتوانيد از روي دايركتوري هاي به اشتراك گذاشته شده روي كامپيوترهاي ديگر موجود در روي شبكه با استفاده از سيستم فايل شبكه (Network File System) براي نصب استفاده نماييد.
-ديسك سخت : اگر يك كپي از فايلهاي نصب لينوكس ردهت را روي ديسك سخت خود داشته باشيد ميتوانيد براي نصب از آن استفاده كنيد. البته بايد روي پارتيشني غير از پارتيشني كه براي نصب انتخاب نموده ايد قرار داشته باشند.
انتخاب سخت افزار مورد نياز:
ممكن است اين واقعا يك انتخاب نباشد. ممكن است يك كامپيوتر قديمي در كنار خود داشته باشيد كه مايل باشيد لينوكس ردهت را روي آن نصب نماييد. و يا ممكن است يك ايستگاه كاري وحشتناك داشته باشيد كه بخواهيد لينوكس ردهت را روي يكي از پارتيشن هاي آن نصب نماييد. براي نصب نسخه PC لينوكس
-پردازنده سازگار با x86 : كامپيوتر شما به يك پردازنده سازگار با اينتل نياز دارد. مانند برخي سيستم عامل هاي تجاري، شما به جديدترين پردازنده هاي موجود براي نصب لينوكس ردهت نياز نداريد (البته اشكالي ندارد!). شما ميتوانيد لينوكس ردهت را روي پردازنده هاي قديمي هم اجرا نماييد. من حتي پردازنده 80386 اينتل را در ليست سازگاري سخت افزارهاي آن ديده ام ولي هرگز سعي نكرده ام لينوكس ردهت را روي كامپيوتري با آن مشخصات نصب نمايم!
-درايو فلاپي و يا CD-ROM : شما بايد قادر باشيد هنگام فرايند نصب كامپيوتر خود را با يك فلاپي ديسك و يا درايو CD-ROM بوت نماييد. اگر درايو CD-ROM نداريد (در محيطهاي شبكه و يا كامپيوترهاي قديمي) به يك ارتباط شبكه براي نصب از روي شبكه و يا كپي محتويات CD هاي نصب بر روي ديسك سخت سيستم خود داريد.
-ديسك سخت (Hard Disk) : شما به يك ديسك سخت و يا يك پارتيشن از ديسك سخت كه حداقل 350 مگابايت فضا داشته باشد نياز داريد. البته اين فضا فقط براي حداقل نصب كافي خواهد بود. ميزان حقيقي فضايي كه نياز خواهيد داشت بستگي به نوع نصب شما دارد. نصب به صورت ايستگاه كاري به 1500 مگابايت و نصب بصورت كامل (تمام بسته هاي نرم افزاري موجود و كدهاي منبع) به 3 گيگابايت فضا نياز دارد.
-حافظه (RAM) : شما حداقل به 32 مگابايت رم براي نصب لينوكس ردهت نياز خواهيد داشت. اگر مايل به استفاده از محيطهاي گرافيكي هستيد 64 مگابايت لازم خواهد بود.
-صفحه كليد و مانيتور : خوب معلوم است! شما به يك مانيتور و صفحه كليد براي نصب نياز داريد. شما بعدا ميتوانيد لينوكس ردهت را از روي شبكه و با استفاده از ترمينال پوسته و يا ترمينال X به خوبي اداره نماييد.
نسخه هايي از لينوكس ردهت براي نصب روي ايستگاههاي كاري مبتني بر پردازنده هاي آلفا (Alpha) و اسپارك (Sparc) وجود دارند.
نكته : ليست سخت افزار هاي سازگار با لينوكس ردهت را ميتوانيد اينجا ببينيد.
اگر درايو CD-ROM كامپيوتر شما به يك درگاه PCMCIA متصل است (در گاههاي موجود روي كامپيوتر هاي كيفي) شما بايد پشتيباني از PCMCIA را در هنگام نصب فعال نماييد. پشتيباني از PCMCIA فقط براي كامپيوترهاي مبتني بر پردازنده هاي سازگار با اينتل موجود است.
اگر كامپيوتر كيفي شما مجهز به يك درايو CD-ROM است، شما ميتوانيد بدون نياز به انجام كار خاصي لينوكس ردهت را روي آن نصب نماييد. در صورتي كه كامپيوتر كيفي شما فاقد درايو CD-ROM است، شما بايد لينوكس ردهت را از روي درايوي كه به درگاه PCMCIA آن متصل است نصب نماييد.
درگاههاي PCMCIA به شما امكان اتصال دستگاههاي مختلف به كامپيوتر كيفي با استفاده از كارتهايي به اندازه كارت اعتباري ميدهند. لينوكس از صدها دستگاه مختلف PCMCIA پشتيباني ميكند. شما ميتوانيد از درگاه PCMCIA كامپيوتر كيفي خود براي نصب لينوكس ردهت از انواع مختلفي از دستگاهها شامل :
-درايو CD-ROM
-كارت شبكه
استفاده نماييد. در صورتي كه مايليد بدانيد كداميك از دستگاههاي PCMCIA در لينوكس پشتيباني ميشوند، فايل SUPPORTED.CARDS واقع در مسير /usr/share/doc/kernel-pcmcia-cs را ببينيد. در هر صورت جهت استفاده از اين درگاه براي نصب لينوكس به ديسكت پشتيباني آن نياز داريد. چگونگي ايجاد اين ديسكتها بعدا شرح داده خواهد شد.
شروع نصب:
اگر فكر مي كنيد نوع نصب مورد نياز خود را انتخاب كرده ايد، ميتوانيد نصب را شروع كنيد. در بيشتر بخشها شما ميتوانيد با كليك روي دگمه بازگشت (Back) انتخابهاي قبلي خود را تغيير دهيد. البته پس از اينكه مرحله كپي بسته هاي نرم افزاري روي ديسك سخت شروع شد، ديگر امكان بازگشت وجود ندارد. در صورتي كه نياز به تغييري داشته باشيد، بايد آنرا پس از اتمام نصب لينوكس و از داخل خود سيستم عامل انجام دهيد.
-ديسكCD-ROM نصب را داخل درايو قرار دهيد
اگر عمل نصب را از ديسك سخت و يا شبكه انجام ميدهيد، ميتوانيد بجاي آن از ديسكت بوت استفاده نماييد. براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد ايجاد ديسكهايي كه نياز داريد، به بخش ايجاد ديسكهاي نصب مراجعه نماييد.
-كامپيوتر خود را بوت كنيد
هنگامي كه صفحه خوشامد گويي لينوكس ردهت را مشاهده كرديد به مرحله بعدي وارد شويد. كته: اگر شما صفحه خوشامد گويي را نمي بينيد، ممكن است درايو CD-ROM شما قابل بوت نباشد. فعال كردن گزينه بوت از روي درايو CD-ROM و يا ايجاد ديسكت هاي بوت ميتواند به شما براي ادامه نصب كمك كند. براي فعال كردن گزينه بوت از روي CD-ROM به صورت مقابل عمل كنيد : كامپيوتر خود را راه اندازي كرده و در صفحه نخستين پيامي براي ورود به صفحه نصب (setup) خواهيد ديد. براي ورود به برنامه نصب بايوس كافي است كليدهاي F1 يا F2 ويا DEL را فشار دهيد. در گزينه هاي موجود به دنبال موردي با عنوان Boot Options و يا Boot From و يا چيزي مشابه آن بگرديد. پس از آنكه آنرا پيدا كرديد، اولويت نخست آنرا روي درايو CD-ROM تنظيم كنيد. تغييرات را ذخيره كرده و خارج شويد.
اگر نصب با موفقيت انجام شد شما ميتوانيد گزينه هاي بايوس را به حالت اول برگردانيد. در صورتي كه حتي با تنظيم اين گزينه ها امكان بوت از روي CD-ROM وجود نداشت، بايد ديسكتهاي نصب را از روي فايلهاي boot.img (براي كامپيوترهاي معمولي)، bootnet.img (براي نصبهاي از روي شبكه) يا pcmcia.img (براي كامپيوترهاي كيفي) كه روي CD نصب قرار دارند، ايجاد نماييد. چگونگي ايجاد اين ديسكتها شرح داده خواهد شد. پس از ايجاد ديسكتها، آنها را در درايو قرار داده و كامپيوتر خود را بوت كرده و نصب را ادامه دهيد.
-اعلان بوت:
در جلوي اعلان بوت كليد Enter را براي ورود به نصب گرافيكي، فشار دهيد. در صورتي كه كامپيوتر شما اجازه نصب بصورت گرافيكي (رنگ بيتي و وضوح 800 در 600 پيكسل) را نمي دهد، به قسمت "انتخاب انواع ديگر نصب" مراجعه نماييد. از شما خواسته ميشود يك زبان انتخاب كنيد.
انتخاب انواع ديگر نصب:
در بيشتر كامپيوتر ها شما ميتوانيد به راحتي نصب را بصورت گرافيكي انجام دهيد. برخي مواقع كارت گرافيكي شما ممكن است اين حالت را قبول نكند. همچنين با اينكه هنگام نصب سخت افزار كامپيوتر شما شناسايي ميشود،ممكن است برخي مواقع ديسك سخت، كارت شبكه و يا يكي از سخت افزارهاي حياتي ديگر شناسايي نشده و به اطلاعات مخصوصي هنگام بوت نياز داشته باشد.
در اينجا ليستي از انواع گزينه هايي كه شما ميتوانيد نصب لينوكس ردهت را بوسيله آن شروع كنيد وجود دارد. پيشنهاد ميشود در صورتي از اين گزينه ها استفاده كنيد كه گزينه گرافيكي دچار اشكال شود (مانند هنگامي كه صفحه از گاربيج پر شده و يا سخت افزار شناسايي نمي شود).
-text : شما ميتوانيد با تايپ text جلوي اعلان نصب بصورت متني را آغاز نماييد. از اين گزينه هنگامي استفاده نماييد كه به نظر ميرسد برنامه نصب نتوانسته كارت گرافيك شما را شناسايي نمايد. با اين نوع نصب برنامه نصب چندان خوشگل! نيست ولي بخوبي كار ميكند.
-lowres : با اين گزينه، برنامه نصب در وضوح 640 در480 پيكسل اجرا خواهد شد. اين گزينه براي كامپيوترهايي است كه كارت گرافيك آنها فقط اين وضوح را پشتيباني ميكند.
-expert : در صورتي كه حس ميكنيد برنامه نصب نمي تواند سخت افزارهاي شما را به خوبي شناسايي كند از اين گزينه استفاده نماييد. با اين گزينه برنامه نصب به شناسايي سخت افزار نمي پردازد و شما ميتوانيد نوع ماوس، مقدار حافظه كارت گرافيكي و ... را شخصا انتخاب كنيد.
-nofb : با اين گزينه حالت frame buffer براي جلوگيري از برخي اشكالات در نمايش غير فعال ميشود.
-linuxdd : در صورتي كه يك ديسك درايور لينوكس براي نصب داريد، از اين گزينه استفاده نماييد.
همچنين شما ميتوانيد با اضافه نمودن گزينه هاي ديگري به اعلان بوت لينوكس، آنرا وادار به شناسايي صحيح سخت افزار خود نماييد. مثلا در صورتي كه برنامه نصب اندازه ديسك سخت شما را تشخيص نمي دهد، ميتوانيد با مشخص كردن تعداد سيلندر، هد و سكتورها سايز آنرا تعيين كنيد. شما به صورت زير ميتوانيد گزينه هاي خود را به هسته لينوكس ارجاع دهيد : linux hd=720,32,64
در اين مثال شما به هسته ميگوييد كه ديسك سخت من داراي 720 سيلندر، 32 هد و 64 سكتور است. اين مشخصات را ميتوانيد از روي مستندات موجود با ديسك سخت خود و يا از روي برچسب چسبانده شده روي آن بدست آوريد.
-بررسي فايلها :
در لينوكس ردهت 8 قبل از شروع برنامه نصب، از شما پرسيده ميشود كه فايلهاي نصب براي صحت و درستي آنها بررسي شوند يا خير. در صورتي كه مطمئن نيستيد ديسكهاي شما صحيح هستند يا نه، ميتوانيد با اين گزينه آنها را بررسي نماييد. البته اين كار زمانبر خواهد بود. در صورتي كه به صحت آنها اطمينان داريد به سادگي گزينه Skip را انتخاب كنيد تا برنامه نصب آغاز شود.
-صفحه خوشامد گويي :
اين صفحه آغاز فرايند نصب را به شما اعلام ميكند. فقط كافي است روي كليد Next كليك نماييد.
-انتخاب زبان :
پس از آغاز برنامه نصب، اولين سوالي كه پرسيده ميشود، انتخاب زبان برنامه نصب است. زبان مورد نظر خود را انتخاب نموده و روي گزينه Next كليك نماييد.
-انتخاب صفحه كليد :
نوع صفحه كليد خود را انتخاب نماييد. مثلا صفحه كليد 105 كليد و با كليدهاي انگليسي.
-ماوس:
نوع ماوسي كه سيستمتان نصب شده است را انتخاب نماييد. انواع ماوسهاي درگاه سريال و PS/2 وUSB پشتيباني ميشوند. در صورتي كه ماوس شما دو كليد دارد، ميتوانيد با انتخاب گزينه Emulate 3 buttons، هنگام استفاده با نگه داشتن كليد Shift، كليد سوم ماوس را شبيه سازي نماييد. كليد سوم توسط برخي از برنامه هاي كاربردي لينوكس مورد نياز ميباشد.
-انتخاب نوع نصب (Install Type) :
در اين مرحله نوع نصب مورد نياز براي خود را بايد انتخاب نماييد. در صورتي كه لينوكس اكنون روي سيستم شما نصب شده و مايليد آنرا به نسخه جديد ارتقا دهيد، كافي است نصب نوع ارتقا (Upgrade) را انتخاب نماييد.
نكته : براي نصب به صورت ارتقا، لينوكس موجود شما حداقل بايد هسته نسخه 2.0 را داشته باشد. با نصب به صورت ارتقاع تمامي فايلهاي پيكريندي شما بصورت filename.rpmsave ذخيره خواهد شد. محل اين فايلها در مسير tmp/upgrade.log نوشته ميشود. برنامه ارتقا هسته جديد را نصب كرده و برنامه هاي نرم افزاري تغيير يافته را نيز نصب ميكند. فايلهاي اطلاعات شما بدون تغيير باقي خواهند ماند. اين نصب زمان بيشتري نياز دارد.
براي نصب بصورت جديد ميتوانيد يكي از گزينه هاي زير را انتخاب نماييد . اين گزينه ها به "كلاس هاي نصب" (Installation Classes) نيز موسوم هستند: -ايستگاه كاري (Workstation): كامپيوتر شما را بصورت خودكار پارتيشن بندي نموده و بسته هاي نرم افزاري لازم براي يك ايستگاه كاري را نصب ميكند. يكي از محيطهاي گرافيكي GNOME و يا KDE نصب خواهند شد و برنامه X Window ساختارهاي لازم براي اجراي آنها را فراهم ميكند. محيطGNOME محيط گرافيكي پيش گزيده لينوكس ردهت است. شما ميتوانيد پس نصب محيط KDE را نيز نصب نماييد.
هشدار :هر گونه پارتيشن لينوكس موجود روي ديسك سخت و فضاي خالي ديسك سختتان به نصب Workstation و يا Personal Desktop اختصاص خواهند يافت. در صورتي كه روي كامپيوترتان پارتيشن هاي ويندوز موجود باشند، برنامه نصب آسيبي به آنها نخواهد رساند و پس از نصب شما قادر خواهيد بود از لينوكس در كنار ويندوز استفاده نماييد. در صورتي كه هيچگونه فضاي پارتيشن بندي نشده روي ديسك سخت شما وجود ندارد و تمام فضا به پارتيشن هاي ويندوز اختصاص داده شده، شما بايد از ابزار FIPS كه بعدا شرح داده خواهد شد استفاده نماييد. در غير اينصورت شما تمام پارتيشن هاي ويندوز خود را از دست خواهيد داد.
-سرويس دهنده (Server) : اين نصب بسته هاي مورد نياز جهت يك كامپيوتر سرويس دهنده را نصب ميكند. (مانند برنامه هاي سرويس دهنده وب، پست الكترونيك، فايل و...). اين نصب برنامه X Window را نصب نميكند. در صورتي كه نياز به محيط گرافيكي داريد بايد آنرا بعدا نصب نماييد و يا كار كردن با خط فرمان را ياد بگيريد! اين نصب تمام اطلاعات موجود در ديسك سخت را پاك كرده و تمام ديسكها را به لينوكس اختصاص ميدهد.
هشدار : حواستان بود؟ اگر متوجه نشده ايد : نصب بصورت سرويس دهنده تمام اطلاعات موجود روي ديسك سخت را پاك خواهد كرد! در صورتي كه نياز داريد پارتيشن هاي موجود ويندوز را حفظ نماييد، هنگام نصب پارتيشن بندي خودكار (Automatic Partitioning) را انتخاب نكنيد و خودتان بصورت دستي فضاهاي خالي را به لينوكس اختصاص دهيد.
-كامپيوتر شخصي (Personal Desktop) : اين نصب همانند نصب نوع ايستگاه كاري است با اين تفاوت كه برخي ابزارها كه براي كامپيوترهاي شخصي لازم نيستند را نصب نميكند و در صورتي كه لينوكس را روي يك كامپيوتر كيفي نصب ميكنيد، پشتيباني از PCMCIA و مادون قرمز (IrDa) نيز فعال خواهد شد.
-نصب بصورت سفارشي (Custom) : با انتخاب اين نوع نصب شما امكان انتخاب تك تك بسته هاي نرم افزاري مورد نياز و پارتيشن بندي دستي را خواهيد داشت.
نكته : در صورتي كه كاربري حرفه اي هستيد، نصب نوع سفارشي را انتخاب نماييد. با اين گزينه دست شما بازتر خواهد بود و از اينكه بهتر ميفهميد هنگام نصب چه ميگذرد حال بهتري خواهيد داشت! -انتخاب استراتژي پارتيشن بندي (Partitioning) :
شما سه راه براي انتخاب نوع پارتيشن بندي ديسك سخت خود پيش رو داريد:
-پارتيشن بندي خودكار : برنامه نصب بصورت خودكار عمل پارتيشن بندي را براي شما انجام خواهد داد. با اين انتخاب تمام پارتيشن هاي لينوكس موجود روي ديسك سخت پاك شده و فضاي خالي ايجاد شده براي پارتيشن بندي مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
-پارتيشن بندي دستي توسط ابزار Disk Druid : با انتخاب اين گزينه ابزار Disk Druid براي انجام عمل پارتيشن بندي اجرا خواهد شد. كار كردن با اين ابزار ساده تر از fdisk است.
-پارتيشن بندي دستي توسط ابزار fdisk (مخصوص حرفه اي ها) : با انتخاب اين گزينه ابزار fdisk براي پارتيشن بندي ديسك سخت اجرا ميشود. اين ابزار براي كاربران حرفه اي لينوكس مناسب تر است.
پس از انتخاب گزينه مناسب، جهت ادامه روي كليد Next كليك كنيد.
-انجام پارتيشن بندي :
اگر پارتيشن بندي خودكار را انتخاب نموده ايد، امكان انتخاب گزينه هاي زير موجود است:
-پاك كردن تمام پارتيشن هاي لينوكس موجود (Remove all Linux partitions on this system) : با انتخاب اين گزينه پارتيشن هاي ويندوز و پارتيشن هاي غير لينوكسي روي سيستم باقي خواهند ماند.
-پاك كردن تمام پارتيشن هاي موجود : تمام پارتيشن ها و اطلاعات موجود از ميان خواهند رفت.
-حفظ تمام پارتيشن ها و استفاده از فضاي خالي موجود (Keep all partitions and use existing free space) : اين گزينه به شرطي كار خواهد كرد كه شما فضاي خالي كافي پارتيشن بندي نشده روي ديسك سخت خود داشته باشيد.
در صورتي كه شما داراي چند ديسك سخت روي سيستمتان هستيد، ميتوانيد ديسكي را كه مايل به نصب لينوكس ردهت روي آن هستيد، انتخاب نماييد. گزينهReview را براي بررسي نتيجه پارتيشن بندي خودكار و تغيير آن در صورت لزوم فعال باقي بگذاريد.
پس از بررسي پارتيشن بندي انجام شده، شما ميتوانيد پارتيشنهايي را كه انتخاب ميكنيد، تغيير دهيد. پارتيشن بندي خودكار حداقل يك پارتيشن ريشه (/) كه تمام برنامه ها را در برخواهد گرفت و يك پارتيشن swap ايجاد خواهد كرد. اندازه پارتيشن swap معمولا دو برابر ميزان حافظه فيزيكي دستگاه ميباشد. مثلا اگر شما 128 مگابايت RAM داريد، اندازه اين پارتيشن 256 مگابايت خواهد بود.
نكته : توصيه ميشود يك پارتيشن به نام home/ ايجاد نماييد. با ايجاد اين پارتيشن، تمام اطلاعات كاربران روي آن قرار خواهد گرفت و در صورتي كه در آينده نياز به فرمت و نصب مجدد سيستم باشد، اطلاعات كاربران و تنظيمات محيط كاربري آنها باقي خواهند ماند.
جهت ادامه روي كليد Next كليك كنيد.
-انتخاب برنامه بوت كننده (Boot Loader) :
در اين مرحله ميتوانيد يكي از برنامه هاي GRUB و يا LILO را انتخاب نماييد. در صورتي كه برنامه بوت كننده قبلا نصب شده و يا مايليد لينوكس ردهت را از روي ديسكت بوت نماييد، ميتوانيد از نصب برنامه بوت كننده پرهيز كنيد. همچنين ميتوانيد محل استقرار برنامه بوت كننده را معين كنيد :
-بوت ركورد اصلي (Master Boot Record) : نصب برنامه بوت كننده در اين مكان توصيه ميشود. اين كار باعث ميشود تا گراب و ليلو فرايند بوت تمام سيستم عامل هاي نصب شده را بدست گيرند.
-سكتور اول پارتيشن بوت (First Sector of Boot Partition) : در صورتي كه برنامه بوت ديگري روي سيستم شما فعال است، ميتوانيد برنامه نصب را وادار به نصب شدن در سكتور نخست پارتيشن هاي لينوكس خود نماييد. با اين كار برنامه بوت كننده براي بوت لينوكس ردهت به گراب يا ليلو مراجعه خواهد كرد.
نكته : درصورتي كه برنامه بوت كننده گراب را انتخاب كرديد كه پيش گزيده نيز ميباشد، ميتوانيد كلمه عبوري به آن اضافه نماييد. با اين كار ميتوانيد از آسيب رسيدن به سيستم با ارسال گزينه هاي خطرناك به هسته سيستم عامل بدون درخواست كلمه عبور جلوگيري كنيد. برنامه هاي بوت كننده گراب و ليلو در اين فصل شرح داده خواهند شد.
شما ميتوانيد پارامترهايي را به هسته سيستم عامل اضافه نماييد. (اين در صورتي نياز خواهد بود كه سخت افزار شما به طور صحيح شناسايي نشود). براي مثال در صورتي كه يك دستگاه CD-Writer نوعIDE داريد و مايليد در حالت شبيه سازي اسكازي كار كند، ميتوانيد با ارسال پارامترهايي درايو را مجبور به اين كار نماييد. شما ميتوانيد پارتيشن پيش گزيده اي كه سيستم از روي آن بوت ميشود را انتخاب نماييد. هچنين امكان تغيير برچسب (label) آن نيز وجود دارد.
-پيكربندي شبكه (Configure Networking) :
در اين قسمت از شما درخواست ميشود تا شبكه خود را پيكربندي نماييد. اين تنظيمات فقط براي شبكه محلي ميباشد. در صورتي كه از شبكه بندي تلفني (Dialup) استفاده ميكنيد، ميتوانيد با كليك روي Next بسادگي از اين مرحله عبور نماييد. هچنين در صورتي كه كامپيوتر شما به شبكه متصل نيست، از اين مرحله عبور نماييد.
آدرسهاي شبكه به دو روش به سيستم شما اختصاص داده ميشود : بصورت ثابت (Static) كه شما آنرا تايپ ميكنيد و يا با استفاده از سرويس دهنده DHCP كه هنگام بوت آدرس كامپيوتر شما را تعيين ميكند. براي كسب اطلاعات سرويس دهنده DHCP و يا آدرس IP اختصاصي و ثابت كامپيوتر خود و ساير اطلاعات مورد نياز شبكه به مدير شبكه خود مراجعه نماييد. همچنين ميتوانيد انتخاب نماييد كه شبكه شما در هنگام بوت فعال شود يا نه (اگر از شبكه محلي استفاده ميكنيد، معمولا مايليد اين كار صورت گيرد).
در صورتي كه ورود آدرس ثابت را انتخاب نموده ايد، بايد گزينه manually را فعال نموده و اطلاعات زير را وارد نماييد:
-آدرس IP : اين آدرس از چهار بخش عددي كه توسط نقطه از هم جدا شده اند تشكيل شده است. اين شماره در حقيقت نشاني كامپيوتر شما در شبكه است. . مثالي از يك آدرس IP خصوصي10.0.0.12است.
-Netmask : براي تعيين اينكه كدام قسمت آدرس IP شماره شبكه و كدام قسمت آن آدرس كامپيوتر ميزبان است. يك مثال براي يك شبكه كلاس A شماره 255.0.0.0 است. لينوكس ردهت اين شماره را براي شما حدس خواهد زد.
-Network : شماره شبكه را مشخص ميكند. براي مثال اگر شما آدرس IP شماره 10.0.0.12 را روي يك شبكه كلاس آ (255.0.0.0) داشته باشيد، شماره شبكه 10 خواهد بود (همچنين10.0.0.0).
-Broadcast : يك شماره IP است كه براي انتشار اطلاعات روي شبكه بكار ميرود. براي يك شبكه كلاس آ با شماره شبكه 10 شماره انتشار 10.255.255.255 خواهد بود.
-Hostname : اين نامي است كه كامپيوتر شما در يك حوزه (Domain) توسط آن شناخته ميشود. براي مثال اگر كامپيوتر شما memphis ناميده شود و در حوزه truedata.com قرار داشته باشد، نام ميزبان (Hostname) كامل شما memphis.truedata.com خواهد بود.
-Gateway : يك آدرس IP كه به عنوان دروازه اي به شبكه هاي خارج از شبكه محلي شما عمل ميكند. معمولا يك ميزبان يا مسيرياب (Router) ميباشد كه بسته ها را بين شبكه محلي شما و اينترنت مسيريابي ميكند.
-Primary DNS : آدرسIP كامپيوتري است كه عمل ترجمه نام هاي كامپيوتر به آدرسهاي IP را انجام ميدهد. اين كامپيوتر سرويس دهنده DNS نام دارد. شما ممكن است داراي سرويس دهنده هاي دوم و سوم DNS باشيد كه در صورت موجود نبودن هريك ديگري عهده دار كار ترجمه باشد.
-انتخاب پيكربندي ديوار آتش (Firewall):
در اين مرحله از نصب بايد ديوار آتش سيستم خود را پيكربندي نماييد. استفاده از يك ديوار آتش براي حفظ امنيت كامپيوترتان الزامي و بسيار مهم است. در صورتي كه شما به اينترنت و يا يك شبكه عمومي ديگر متصل ميشويد، ديوار آتش ميتواند راههاي نفوذ به سيستم لينوكس شما را محدود نمايد. براي پيكر بندي ديوار آتش، انتخابهاي زير را در اختيار داريد:
-امنيت بالا (High) : اين گزينه را در صورتي انتخاب كنيد كه از سيستم لينوكس خود براي اتصال به اينترنت براي مرور وب و... استفاده ميكنيد. در صورتي كه ميخواهيد از سيستمتان به عنوان سرويس دهنده در شبكه استفاده نماييد از اين گزينه استفاده نكنيد. با انتخاب اين گزينه، تنها برخي اتصالات پذيرفته ميشوند. براي اتصال به اينترنت و يك شبكه بندي ساده فقط اتصالات DNS و پاسخ هاي DHCP پذيرفته ميشوند و بقيه اتصالات در ديوار آتش حذف خواهند شد.
-امنيت متوسط (Medium) : اين سطح امنيت را در صورتي انتخاب نماييد كه مايليد دستيابي به برخي از شماره پورت هاي TCP/IP را ببنديد. (بطور استاندارد شماره پورتهاي زير 1023). اين انتخاب دستيابي به پورتهاي سرويس دهنده NFS، سرويس گيرنده هاي راه دور X و سرويس دهنده قلم X را خواهد بست.
-بدون ديوار آتش (No Firewall) : اين گزينه را در صورتي انتخاب نماييد كه به يك شبكه عمومي متصل نيستيد و قصد نداريد در شبكه محلي، هيچ يك از درخواستهاي ورودي به سيستمتان را حذف نماييد. البته شما همچنان ميتوانيد فقط سرويسهايي را راه اندازي نماييد كه ميخواهيد در سطح شبكه ارائه نماييد و سرويس هاي ديگر را از كار بياندازيد.
در صورتي كه مايليد دسترسي به برخي سرويسهاي خاص را فراهم نماييد، ميتوانيد روي دگمه سفارشي كردن (Customize) كليك كنيد و پذيرش درخواستهاي ورودي براي سرويسهاي DHCP، SSH،Telnet،WWW،Mail وFTP را فراهم نماييد. همچنين ميتوانيد ليستي از شماره پورتهايي كه با كاما از هم جدا شده اند را براي باز كردن دسترسي به آنها، وارد نماييد. (فايل etc/services به شما نشان ميدهد كه چه سرويسهايي به چه پورتهايي مرتبط هستند).
نكته : با تنظيم قواعد ديوار آتش در اين مرحله، اين تنظيمات در فايل etc/sysconfig/ipchains نوشته ميشوند. اين قواعد بوسيله اسكريپت آغازگر ipchains در مسير etc/init.d/ipchains در هنگام بوت سيستم اعمال ميشوند. من توصيه ميكنم براي تغيير قواعد ديوار آتش خود اين فايل را اصلاح نماييد. اين به شما اطمينان ميدهد كه هر گاه سيستم شما بوت ميشود، اين قواعد در آن بصورت خودكار اعمال خواهند شد.
-انتخاب زبانهاي قابل پشتيباني (Language Support):
در اين مرحله از نصب زباني كه در ابتداي نصب انتخاب كرديد، انتخاب شده است. در صورتي كه به زبانهاي ديگري نياز داريد، ميتوانيد با كليك كردن روي گزينه كنار آنها، آنها را انتخاب كنيد.
-انتخاب موقعيت زماني (Time Zone) :
موقعيت زماني كشور خود را ميتوانيد از ليست پايين صفحه انتخاب نماييد. همچنين با كليك كردن روي نقاط موجود روي صفحه ميتوانيد موقعيت زماني خود را انتخاب نماييد. از صفحه UTC Offset شما ميتوانيد موقعيت زماني خود را به توجه به فاصله زماني آن از گرينويچ (GMT) تنظيم نماييد.
-تنظيم حسابهاي كاربري (User Accounts):
در اين مرحله شما بايد يك رمز عبور جهت كاربر ريشه (root) تعيين نموده و يك يا چند كاربر عادي نيز به سيستم اضافه نماييد. رمز عبور ريشه امكان كنترل كامل سيستم لينوكس ردهت را به شما ميدهد. بدون آن و قبل از اضافه نمودن كاربران ديگر شما هيچ گونه دسترسي به سيستم خودتان نداريد. رمز عبور ريشه را تايپ كنيد و در باكس زيرين آن، تكرار آنرا تايپ كنيد. دقت داشته باشيد كلمه عبور ريشه را بخاطر داشته و آنرا محرمانه نگهداريد!
-فعال سازي احراز هويت (Enable Authentication):
در بيشتر شرايط، شما كلمات عبور سايه (shadow) و MD5 را كه بصورت پيش گزيده فعال هستند، انتخاب ميكنيد. گزينه كلمات عبور سايه از امكان دسترسي به كلمات عبور رمز نگاري شده جلوگيري بعمل مياورد.
نكته : MD5 الگوريتم رمزنگاري كلمات عبور در لينوكس و سيستم هاي مبتني بر يونيكس ميباشد. اين الگوريتم جانشين الگوريتم كريپت (crypt) كه در سيستمهاي نخستين مبتني بر يونيكس استفاده ميشد، شده است. هنگامي كه گزينه MD5 فعال ميشود، امكان انتخاب كلمات عبور بلندتر توسط كاربران ايجاد ميشود كه عمل شكستن آنها دشوارتر است.
در صورتي كه شما داراي شبكه محلي با پشتيباني از انواع مختلف احراز هويت در سطح شبكه (Network-Wide Authentication) هستيد، امكان استفاده از قابليت هاي زير را دارا هستيد:
-NIS فعال: در صورتي كه شبكه شما براي استفاده از سيستم اطلاعات شبكه (Network Information System) پيكربندي شده است، اين دگمه را انتخاب نموده و نام حوزه NIS و محل سرويس دهنده را وارد نماييد. بجاي انتخاب سرويس دهنده NIS شما ميتوانيد روي كليد براي پيدا كردن خودكار آن در سطح شبكه كليك نماييد.
-LDAP فعال: در صورتي كه سازمان شما اطلاعات كاربران خود را اخذ كرده است، ميتوانيد روي دگمه آن براي جستجوي اطلاعات احراز هويت روي يك سرويس دهنده LDAP كليك نماييد. شما ميتوانيد نام سرويس دهنده LDAP را براي پيدا كردن اطلاعات مورد نياز سيستمتان وارد كنيد.
-Kerberos 5 فعال: با كليك كردن روي اين دگمه، سرويس هاي احراز هويت در سطح شبكه ارائه شده توسط كربروس فعال ميشوند. پس از فعال سازي كربروس، ميتوانيد اطلاعات مورد نياز درباره يك رئالم (Realm) كربروس(گروهي از سرويس دهنده ها و سرويس گيرنده هاي كربروس)،KDC (يك كامپيوتر كه بليطهاي كربروس را صادر ميكند) و سرويس دهنده مديريت (Admin Server) را وارد نماييد. اين كامپيوتر ديمن kadmind را اجرا ميكند.
-SMB : روي اين گزينه كليك كنيد تا از سرويس دهنده Samba براي اشتراك فايل و چاپگر با سيستم هاي ويندوز استفاده نماييد. در صورتي كه از احراز هويت SMB استفاده نماييد، ميتوانيد نام سرويس دهنده Samba موجود در شبكه محلي و نام گروه كاري كه مايليد كامپيوترتان به آن تعلق داشته باشد را وارد نماييد.
-انتخاب بسته ها (Select Packages):
در اين مرحله خلاصه اي از بسته هاي نرم افزاري كه نصب خواهند شد به شما نشان داده ميشود. اين نرم افزارها با توجه به نوع نصبي كه شما انتخاب نموده ايد، تفاوت دارند. ميتوانيد ليست پيش گزيده را قبول كرده و يا روي گزينه Customize كليك كنيد تا ليست كامل نرم افزارها به شما نشان داده شود. در صورتي كه نياز به نصب نرم افزارهاي خاصي داريد كه در هيچيك از حالتها نصب نمي شوند، اين گزينه را انتخاب نماييد.
نكته : در صورتي كه فضاي كافي ديسك سخت در اختيار داريد و ميخواهيد تمام ابزارها و نقاط لينوكس را امتحان كنيد، با انتخاب نصب بصورت سفارشي (Customize) و انتخاب گزينه همه چيز (Everything) را در پايين صفحه انتخاب نماييد. در صورتي كه مطالب اين كتاب را دنبال ميكنيد نياز به نصب تمام اين نرم افزارها وجود ندارد.
همچنين از انتخاب اين گزينه در كامپيوترهاي كاري و اصلي خودداري كنيد. زيرا برخي از برنامه هاي سرويس دهنده داراي ضعف هاي امنيتي هستند و شما بدون اينكه واقعا به آنها نيازي داشته باشيد، امنيت سيستم خود را به خطر انداخته ايد. نصب تمام اجزا حدود 3 گيگابايت فضا مصرف خواهد كرد. نكته : گزينه Select Individual packages به شما امكان انتخاب بسته ها بصورت تك تك را ميدهد. اين گزينه فقط براي افراد حرفه اي توصيه ميشود. زيرا ممكن است يك بسته نرم افزاري از چندين بسته تكي ايجاد شده باشد و عدم نصب هر يك در اجراي آن اختلال ايجاد خواهد كرد.
-شروع كپي و نصب:
در اين مرحله برنامه نصب به شما اعلام خواهد كرد كه آماده نصب اجزاي انتخاب شده ميباشد. رويNext كليك كنيد. در اين مرحله سيستم فايل فرمت و آماده شده و بسته هاي نرم افزاري آغاز به كپي شدن ميكنند. در اين قسمت از شما خواسته خواهد شد ديسكهاي ديگر نصب لينوكس را در درايو قرار دهيد. اين قسمت بسته به سرعت پردازنده و درايو CD-ROM،بين20-40 دقيقه طول خواهد كشيد.
-ايجاد ديسك بوت (Boot Disk):
با استفاده از اين ديسكت ميتوانيد در موارد اضطراري سيستم خود را بوت كنيد. كافي است يك ديسك داخل درايو قرار داده و روي Next كليك كنيد. در صورتي كه به اين ديسك نياز نداريد، گزينه No را انتخاب كرده و روي Next كليك نماييد.
-انتخاب كارت گرافيكي:
احتمالا لينوكس كارت گرافيك شما را شناسايي نموده است. در صورتي كه اينار به درستي صورت نگرفته، ميتوانيد از ليست نوع كارت گرافيكي و ميزان حافظه آنرا انتخاب نماييد.
-تنظيم مانيتور:
در اين مرحله كار خاصي لازم نيست انجام دهيد. لينوكس بطور خودار مدل و فركانس مانيتور شما را تشخيص خواهد داد. كافي است بدون دستكاري هيچ چيز، روي Next كليك نماييد.
-انتخاب رنگ و وضوح صفحه نمايش (Color & Resolution):
با توجه به نوع سخت افزاري كه داريد، ميتوانيد تعداد رنگها و وضوح صفحه نمايش خود را در ليست هاي ارائه شده مشاهده نموده و مقادير دلخواه خود را انتخاب كنيد. توجه داشته باشيد تعداد رنگ بالاتر و وضوح بالاتر باعث كم شدن سرعت كامپيوتر خواهد شد. با يك مانيتور 14 يا15 اينچ، بهترين انتخاب وضوح 800 در600 پيكسل و رنگ 16 بيت خواهد بود. وضوح مناسب براي مانيتورهاي 17 اينچ، 1024 در768 پيكسل است.
در صورتي كه مايليد نتيجه انتخاب خود را ببينيد، روي دگمه Test Setting كليك نماييد.
در صورتي كه هر دو محيط GNOME و KDE را نصب كرده ايد، در اين مرحله ميتوانيد از ميان آنها، يكي را بعنوان پيش گزيده انتخاب كنيد و نحوه ورود به سيستم (login) هم بصورت متني (سطح اجرايي 3) و گرافيكي (سطح اجرايي 5) قابل تنظيم خواهد بود. جهت ادامه روي Next كليك كنيد.
-پايان نصب:
در اين مرحله برنامه نصب پايان يافتن نصب لينوكس ردهت را به شما تبريك ميگويد. كافي است روي دگمه Exit كليك كنيد. ديسك نصب لينوكس از درايو خارج شده و سيستم راه اندازي خواهد شد. اگر يكي از برنامه هاي ليلو يا گراب را نصب كرده باشيد، يك صفحه گرافيكي ظاهر شده و از شما ميخواهد سيستم عامل مورد نظر خود را انتخاب نماييد. بوسيله كليدهاي بالا و پايين ميتوانيد اين كار را انجام دهيد. پس از انتخاب كليد Enter را فشار دهيد.
با توجه به اينكه نحوه ورود به سيستم را بصورت متني يا گرافيكي انتخاب كرده باشيد، يا صفحه گرافيكي ورود به سيستم ردهت را خواهيد ديد و يا يك اعلان ساده متني ورود به سيستم. جهت يادگيري در مورد چگونگي ورود به لينوكس ردهت و استفاده از آن به فصل سوم مراجعه نماييد.
اگر پس از نصب لينوكس ردهت تصميم به حذف يا اضافه كردن سخت افزاري گرفتيد، ابزاري به نام كودزو (kudzu) وجود دارد كه هنگام بوت سيستم به شما اجازه پيكربندي سخت افزار جديد را ميدهد.
-پيكربندي مجدد سخت افزار با استفاده از كودزو : هنگام بوت شدن سيستم شما ميتوانيد در سيستم خود تغييراتي اعمال نماييد. ممكن است سخت افزاري را حذف يا اضافه كرده باشيد، و يا بخواهيد يك سرويس سيستمي را بعلت متوقف شدن آن هنگام بوت خاموش نماييد. بوسيله كودزو، شما ميتوانيد هنگام بوت سيستم، سخت افزار خود را تغيير دهيد و سرويسهاي سيستم خود را پيكر بندي نماييد.
جهت ورود به كودزو كافي است هنگام بوت به پيغام "Press 'I' to enter interactive startup" توجه كرده و با فشار دادن كليد I وارد آن شويد. ابتدا ابزار شناسايي سخت افزار كودزو شروع به جستجو و بررسي وجود سخت افزار جديد و يا حذف شدن يك سخت افزار مينمايد. در صورت پيدا كردن چنين مواردي، به شما امكان پيكربندي آن را ميدهد.
هنگامي كه پيكربندي سخت افزارها به پايان رسيد، بخش پيكربندي سرويسها آغاز ميشود. براي اجراي تك تك سرويسها از شما سوال ميشود. اين بهترين روش براي توقف موقت يك سرويس است كه هنگام بوت كامپيوتر را متوقف ميكند.
توجه : براي رفع اشكال يك سرويس، بايد پس از ورود به لينوكس ردهت آنرا مجددا پيكريندي نماييد.
نكته : در صورتي كه سخت افزاري را حذف يا اضافه كنيد، هنگام بوت، كودزو بطور خودكار آنرا تشخيص ميدهد و ابزار پيكربندي را اجرا ميكند.
فارسي نويسي در لينوكس
اين مسئله از واضحات است كه براي يك كاربر فارسي زبان سيستم عاملي ارزش دارد كه در آن بتوان از امكانات فارسي مانند تايپ فارسي و فارسي نويسي در بخش هاي مختلف بهره برد. لينوكس هم به عنوان سيستم عاملي كه كم كم جاي خود را در خانه ها باز ميكند، از اين قاعده مستثني نيست. اين مقاله به بررسي چگونگي فارسي نويسي در لينوكس مي پردازد.
به چه چيزهايي نياز داريم؟
خوب براي اينكه عمليات فارسي نويسي براي لينوكس موفقيت آميز باشد، به برنامه هاي زير نياز داريد:
- محيط گرافيكي GNOME نسخه 2 و بالاتر يا KDE نسخه 3 و بالاتر
- XFree86 نسخه 4.2.0 و بالاتر
لازم به ذكر است كه نسخه هاي محيطهاي GNOME و KDE كه در بالا ذكر شدند، از Unicode پشتيباني ميكنند كه ميتوانند كاراكترهاي فارسي را به درستي نشان دهند. ضمنا برنامه Xfree86 نسخه 4.2.0 داراي بهبودهايي در بارگزاري فونت ها و پشتيباني از antialiasing است.
چگونه شروع كنيم ؟
براي شروع ابتدا بسته فارسي را از بخش دانلوددريافت كرده آنرا باز كنيد. براي بازكردن اين فايل كافي است دستورات زير را در يك پنجره ترمينال تايپ كنيد:
$ gunzip farsi_pack.tar.gz
$ tar -xf farsi_pack.tar
حاصل كار 3 فايل خواهد بود كه دو تاي آنها قلم Tahoma و يكي صفحه كليد فارسي است كه من آنرا با هر طوري بود درست كردم.
مراحل بعدي به صورت زير است:
- يك پنجره ترمينال باز كرده، سپس با تايپ دستور su بصورت كاربر ريشه وارد سيستم شويد. سپس دستور vi /etc/X11/XF86Config را تايپ كنيد تا برنامه ويرايشگر vi اجرا شده و فايل پيكربندي Xfree86 را برايتان باز كند.
- در برنامه vi در متن فايل بازشده، به دنبال Section InputDevice گشته و پس از پيدا كردن آن، در يك فضاي خالي كايد insert را فشار داده و فرمانهاي زير را تايپ كنيد:
Option "XkbOptions" "grp:ctrl_shift_toggle"
Option "XkbLayout" "fa"
كار كردن با vi مشابه ويرايشگرهاي متني ديگر است. خط نخست به Xfree86 مي گويد كه با فشرده شدن، Ctrl+Shift زبان صفحه كليد عوض شود و خط دوم، زبان دوم را كه فارسي است به آن معرفي ميكند.
پس از اتمام تايپ خطوط بالا، كليد Esc را فشار دهيد، سپس كليد : را فشار داده و تايپ كنيد wq و كليد Enter را فشار دهيد. اين كار تغييرات انجام شده را ذخيره كرده وبه خط فرمان باز ميگردد.
- در اين مرحله بايد دايركتوري مربوط به فونتهاي TrueType را به Xfree86 معرفي كنيد. براي اين كار، مجددا در خط فرمان دستور vi /etc/fonts/fonts.conf را تايپ كنيد. اين كار فايل پيكربندي قلمها را باز ميكند. به دنبال خط زير كه در ابتداي صفحه است بگرديد:
/usr/X11R6/lib/X11/fonts/Type1
و مجددا با فشار دادن كليد insert خط زير را زير آن اضافه كنيد:
/usr/X11R6/lib/X11/fonts/TTF
پس از اتمام كليد Esc و سپس : را فشار داده و تايپ كنيد wq تا تغييرات ذخيره شده و از برنامه vi خارج شويد.
- خوب بخشهاي مشكل كار را به اتمام رسانديد. در مرحله بعدي بايد فايل هايي را كه باز كرده ايد به مسيرهاي مربوطه كپي كنيد.براي اين كار فرامين زير را تايپ كنيد:
$ cp *.ttf /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TTF/
$ cp fa /usr/X11R6/lib/X11/xkb/symbols/
پس از اتمام كار، كليدهاي Alt+Ctrl+Backspace را فشار دهيد تا Xserver مجددا راه اندازي شود و تغييراتي كه ايجاد كرديد در سيستم اعمال شود. مجددا در سيستم login كرده و اين بار در منوي اصلي قسمت Preferences بخش Font را انتخاب كرده و براي قسمتهايي كه در شكل زير مي بينيد، فونت Tahoma را انتخاب كنيد :
- اكنون ميتوانيد در بخشهاي مختلف و برنامه هايي كه با استفاده از GTK 2.0 طراحي شده اند، فارسي تايپ كنيد. ميتوانيد در مرورگر اينترنت خود نيز از زبان فارسي استفاده كنيد.
آيا در مجموعه برنامه هاي اداري OpenOffice امكان تايپ فارسي وجود دارد؟
استفاده از امكانات فارسي در محيطهاي متفرقه امكان خوبي است، ولي اين هنگامي تكميل ميشود كه بتوان در محيطهاي اداري نيز از امكانات فارسي استفاده كرد. بله شما ميتوانيد در مجموعه برنامه هاي اداري OpenOffice فارسي تايپ كنيد. البته اين بستگي به نسخه اي دارد كه شما در حال استفاده از آن هستيد. اين امكان در نسخه 1.00 وجود ندارد، زيرا در آن پشتيباني از CTL فعال نمي باشد. براي استفاده از امكانات فارسي بايد نسخه هاي داراي پشتيباني از CTL مانند نسخه 1.1 را دانلود كنيد. كافي است به آدرس [ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] مراجعه كنيد. البته دانلود كردن اين مجموعه كمي جرات مي خواهد كه البته به آن مي ارزد.واقعا مجموعه OpenOffice جانشين خوبي براي MS-Office به شمار ميرود. اين مجموعه هم فايلهاي MS-Office را ميخواند و هم به فرمت آن Save ميكند. (حتي بهتر از خود مايكروسافت!) حجم آن حدود 74 مگابايت است. البته براي دانلود با مودم عدد بزرگي است ولي در مقايسه با 700 -800 مگابايت MS-Office يك شاهكار به شمار ميرود. اين مجموعه محصول يكي از دشمنان مايكروسافت يعني Sun Microsystems است و بصورت كد باز ارائه ميشود و تماما با Java نوشته شده است.
آيا امكان استفاده از قلمهاي TTF آشناي زبان فارسي در مجموعه OpenOffice وجود دارد؟
خوب خيلي از ما به قلمهاي آشناي فارسي كهسالهاست از آنها استفاده ميكنيم، عادت كرده ايم. مانند قلمهاي زر، نسيم، نازنين، لوتوس، كامپيوست و... . متاسفانه در حالت عادي اگر اين قلمها را طبق اصول بالا در مسير /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TTF/ كپي شوند، بعلت اينكه Unicode نيستند، نمي توانيد از آنها در OpenOffice بهره گيري نماييد، ولي من توانستم به هر نحوي نسخه هاي Unicode آنها را ايجاد كنم و براي دانلود در وبلاگ قرار خواهم داد تا همگان استفاده كنند.
آيا لينوكس واقعا ميتواند جايگزين ويندوز در امور روزمره شود؟
خوب با روند پيش رونده اي كه لينوكس در حال انجام آن است، اين امكان بزودي براي همگان فراهم خواهد شد تا به راحتي از ويندوز دل بكنند، چون معادل تمام برنامه هاي ويندوز و حتي قوي تر از آن در لينوكس موجود است.