PDA

نسخه کامل مشاهده نسخه کامل : ماهیگیری



bidastar
12-12-2008, 19:28
با سلام

تو این تاپیک راجع به نکات مختلف و آموزش درباره ی ماهیگیری بحث میکنیم


با تشکر

bidastar
12-12-2008, 19:31
شناخت ماهی ها :
=============


قزل آلاي رنگين كمان:

نام علمي قزل آلاي رنگين كمان Oncorhynchus mykiss مي باشد. در زبان روسي Mykiss به ماهي قزل آلاي رنگين كمان و پولادسر اطلاق مي شود. قزل آلاي رنگين كمان از خانواده Salmonids است و نام عمومي اين ماهي Rainbow Trout مي باشد.


شكل ظاهري :

اين گونه بواسطه دارابودن 100 تا 161 فلس در خطوط افقي بر روي بدن ، 8 تا 12 عدد شعاع بر روي باله مخرجي مشهور و شناخته شده است. استخواني كه در قسمت جلويي سقف دهانش است در داراي دندانهاي ميله اي شكلي مي باشد. خالهاي قرمز بر روي بدن ندارد اما خالهاي تيره رنگ كوچكي در پشت و باله هاي انتهايي وجود دارد.باله پشتي داراي 10 تا 12 شعاع است. باله سينه اي داراي 11 تا 17 شعاع مي باشد. آبششهايش داراي 16 تا 22 شيار است. نرهاي اصلاح ن‍ژاد شده پوزه اي کشيده دارند. فك پاييني شان قلاب شكل است و سقف دهانشان به رنگ سفيد مي باشد

رنگ آميزي :

بطور كلي رنگ در آنها بسيار متنوع است. قزل جويبار تيره تر و بيشتر رنگارنگ است نسبت به روشنتري و نقره اي بودن قزل آلاي پولادسر كه در درياها و درياچه ها زندگي مي كنند. برخي از انواع دريايي و درياچه اي علامتهاي نارنجي تا قرمز در پايين فك تحتاني دارند. در پشت و بر روي بالاي پهلويشان داراي رنگ آبي فولادي متمايل به سبز ، زيتوني نقره اي يا قهوه اي هستند. پهلوها و شكم به رنگهاي نقره اي ، خاكستري ، سفيد يا زرد متمايل به سبز مي باشد. طرفين سر و پهلوها مشخصأ برنگ صورتي است. پهلوي ماهي داراي نوار پهني از رنگ صورتي تا قرمز مي باشد يا داراي خطوطي به رنگ ياس بنفش با خالهاي كوچك مشكي است

باله پشتي پيه مانند نزديك دم داراي حاشيه و خالهاي مشكي است. ممكن است بر روي باله هاي سينه اي ، شكمي و مخرجي تعدادي خال تيره رنگ یا بدون هيچگونه نشانه مشخصي وجود داشته باشد. باله هاي سينه اي و شكمي اغلب به رنگ نارنجي تا قرمز مي باشند. ماهي هاي تازه از تخم در آمده بسيار تيره هستند و پهلوهاشان داراي قرمز تيره يا زرشكي رنگ است. در قسمت بالاي پهلوي ماهي تعدادي خالهاي تيره وجود دارد. باله پشتي پيه مانند نزديك دم ماهي حاشيه اي مشكي رنگ دارد. بعضي از قزل آلاهايي كه در جويبار زندگي مي كنند برخي از اين نشانه ها را از دست نداده اند.

اندازه :

آنها در محيطهاي دريايي يا درياچه ها بوزني معادل 25 كيلو و 800 گرم در طول 122 سانتيمتر مي رسند. اما در جويبارها كوچكتر هستند.



شرايط محل سكونت :

ماهي قزل آلای رنگین کمان در رودخانه يا جويبارهايي كه در آن آبگيرها و مناطق كم عمق وجود داشته باشد، يافت مي شود. برخي از آنها در درياچه ها زندگي مي كنند. مثلأ در كانادا به آنهايي كه در رودخانه ها زندگي مي كنند Kamloops و به ديگرانشان كه به دريا مي روند Steelhead مي گويند. آنها مي توانند دماي 24 درجه سانتيگراد را تحمل كنند اما براي قزل آلا محيط بسيار گرمي است. آنها دماي زير 20 درجه سانتيگراد را ترجيح مي دهند. نوع دريايي آن معمولأ بين 1 تا 4 سال در آبهاي ساحلي در مناطقي كه عمق آب ، سطحي تا متوسط است مي گذرانند و پس از آن به آبهاي شيرين باز مي گردند. برخي از آنها به جويبارها باز مي گردند و پس از گذراندن چند ماهي به دريا مراجعه مي كنند. قزل آلاي پولادسر زمستان را در دريا و در بهار جهت تخم ريزي به جويبار ها باز مي گردد.



سن و ميزان رشد :

با توجه به محل سكونت عمر متفاوتي دارند. در برخي از از درياچه ها بيش از 11 سال عمر مي كنند. اما تنها 3 تا 4 سال را در جويبارها و درياچه هاي كوچك مي گذرانند. رشد آنها با توجه به شرايط زيست محيطي به عواملي از قبيل : طول درياچه ، جويبار يا عمر درياچه ، مواد غذايي در دسترس ، بلندي از سطح دريا ، شرايط دما ، عرض جغرافيايي ، وسعت ، رقابت و تعامل با ديگر گونه ها و مانند آن بستگي دارد. بلوغ نيز با توجه به شرايط محيطي متغير است. در برخي از نرها علائم بلوغ در 9 ماهگي در آبهاي گرم جنوبي مشاهده شده است. اما بطور معمول در 3 تا 5 سالگي به سن بلوغ مي رسند.

ماهيهاي درياچه نئور نرخ رشدي معادل 7720 گرم در 3 سال و بيشتر را دارند. زيرا ميگوهاي آب شيرين غذايي عالي را براي آنها فراهم مي كنند. در درياچه تار منابع غذايي فقير مي باشد و بيشتر ماهيها از حشرات سطح آب تغذيه مي كنند لذا رشدشان ظرف 2 سال تنها 1400 تا 2300 گرم است.



تغذيه :

غذاي آنها معمولأ شامل : حشرات ، پلانگتنها ، خرچنگها ، كرمهاي آبي و خاكي ،‌ حلزونها ، زالوها ، تخم ماهيها و ديگر ماهيها مي باشند. آنها علاقه وافري به ماهي كيلكا و سگ ماهي دارند كه شايد به همين خاطر صيد با آنها مطلقأ ممنوع مي باشد. در درياچه گهر ملاحظه كردم كه حتي از خمير نان نيز روي بر نمي گردانند.



پراكندگي در آبهاي ايران :

ماهي قزل آلاي رنگين كمان در حدود سال 1966 به كشور ايران بصورت فراوري تخم آن چون محصول تجاري وارد شده است. آنها امروزه يك ماهي شايع در ايران مي باشد. ذخاير آنها بوسيله توليد و رهاسازي حمايت و نگهداري مي شوند و بعضي از مواقع بصورت طبيعي تكثير مي يابند. هر كجا كه شرايط دمايي در رشته كوههاي البرز و زاگرس مناسب باشد آنها مي توانند يافت شوند.

آقاي اِستَندفورد ملاحظه نمود كه با وجود برخي از گونه هاي همه چيز خوار و سازگاري آنها در كنار جمعيتهاي بزرگ گونه هاي ديگر به اين نتيجه رسيد كه احتمالأ ماهي قزل آلا نيز مي تواند با شرايط وفق يابد. استندفورد گفت كه جمعيتهايي از آنها در درياچه تار در رشته كوه البرز و درياچه گهر در رشته كوه زاگرس و غيره زنده مانده اند

bidastar
12-12-2008, 19:39
كپور ماهیان :

كپور معمولی :



كپور معمولی با نام علمی Cyprinus Carpio یك ماهی شایع آب های شیرین می باشد. خانواده كپور نامشان را از واژه لاتین Cyprinidae گرفته اند. زادگاه اصلی این ماهی در اروپا و آسیا می باشد و از این مناطق به تمام گوشه و كنار جهان توسعه یافته اند.



آنها میتوانند تا حداكثر طولی معادل 120 سانتیمتر رشد نمایند و به حداكثر وزنی معادل 37300 گرم در سن 47 سالگی برسند. آنها وحشی اند واهلی نمی شوند. اگر چه در شرایط محیطی گوناگون مقاوم هستند اما مقدار آب زیاد را همراه با جریان كند یا راكد و البته گوارا و گیاهان بستر را ترجیح میدهند. آنها تمایل دارند تا در دسته های 5 تایی و بیشتر باشند و بطور طبیعی در اقلیم معتدل در آبهای شور و شیرین با PH 5/7 – 7 و سختی dGH 15- 10 زندگی می كنند. دامنه دمای ایده‌آل آنها بین 24 – 3 درجه سانتی‌گراد می باشد.



كپور معمولی بخوبی دیگر انواع كپور همانند كپور آیینه ای (با فلسهای كم و درشت در یك ردیف كه بر روی تك خط مرئی در طرفین ماهی امتداد دارند و زادگاه اصلی آنها كشور آلمان است.) ، كپور چرمی (بدون فلس به غیر از نزدیكی باله پشتی) و كپور تمام فلس همه چیز خور است و تقریبأ به هر چیزی كه برخورد میكند آن را می خورد. از خوردن دانه های گیاهان ، گیاهان آبی ، حشرات ، سخت پوستان یا ماهی مرده لذت می برند.



یك ماهی بالغ در یك تخم ریزی میتواند 300.000 تخم بگذارد. جوانترها به واسطه ماهیان شكارچی همانند سوف ، اردك ماهی ، اسبله (گربه ماهی) و غیره در محیط شكار می شوند


زرده پر :

زرده پرها گروهی از کپور ماهیان بزرگ آبهای شیرین هستند و با نامهاى زردك و سس ماهى نیز معروف است. تقریبأ تمام خانواده دسته Barbus در مقایسه با کپور که بطور نمونه در لجنهای بستر استخرها و آبهای آرام ساکن می شوند ، زرده پرها معمولأ در بسترهای شنی و سنگی در آبهایی با جریان تند با حجم اکسیژن حل شده بالا یافت می شوند. یک زرده پر بالغ طولی بین 25 تا 105 سانتی متر و وزنی بین 200 گرم تا 10 کیلوگرم دارد. اگرچه وزنهای حدود 1 تا 2 کیلوگرم بیشتر معمول هستند. اندازه زرده پرها در رودخانه های بزرگ از این نیز تجاوز می کند.

مشخصات ظاهری :

بدنش كشیده و از طرفین كمى فشرده است. سر و فلس هاى بزرگى دارد. رنگ پشت آن قهوه اى تیره در طرفین زرد و در ناحیه شكم سفید است. علت نامگذارى آن باله هاى زردى است كه دارد. دهانش در زیر قرار گرفته است. زرده پرها دارای دو جفت سبیل می باشند. یک جفت سبیل بلند در جلوی دهانشان واقع شده که بوسیله آن می توانند به راحتی موقعیت خود را در مسیر حرکتیشان تشخیص دهند و یک جفت سبیل کوتاهتر در زیر چانه دارند. نوع دیگری از زرده پر در حوضه خزر وجود دارد كه سرى پهن و اندازه اى بزرگ تر دارد اما اخیراً بسیار كمیاب است، این دو گونه را از روى موقعیت باله پشتى مى توان شناسایى كرد كه در گونه مورد بحث ما برخلاف آن گونه دیگر نسبت به سر ، به دم نزدیك تر است. نوع دیگر همیشه در قسمت هاى میانى رودخانه كه داراى بستر قلوه سنگى و دماى متوسط ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتیگراد به سر مى برد. از مواد گیاهى، بذر علوفه، حشرات آبزى، سخت پوستان كف زى و بچه ماهى ها تغذیه مى كند. نرها در ۴ سالگى و ماده ها در ۵ سالگى بالغ مى شوند. ماهى نر در زمان تخم ریزى روى سر و بدن برجستگى هاى مرواریدى دارد.

زرده پرها بیشتر در رودخانه های اروپا و آسیای مرکزی زندگی می کنند. آنها همچنین در آفریقا نیز یافت می شوند. نام Barbel از واژه لاتین Barba به معنی ریش یا هرگونه برآمدگی تیز شبیه مو استنتاج شده است که اشاره به حسگرهای مو مانند رشد کرده در طرفین دهان زرده پر دارد.

تخم ریزی :

تخم ریزى عمدتاً از خرداد تا تیر انجام مى شود. به طور گروهى وارد رودخانه مى شوند و در نقاط كم عمق تخم ریزى مى كنند. ۳ تا ۹ هزار تخم مى گذارند كه زرد رنگ و چسبناك است و به سنگ ها و گیاهان مى چسبد. نسبت جنسى نر به ماده هفت به یك است. مخصوص حوضه خزر و آرال است. تابستان ها در نبود ماهى سفید بازار دارد. گوشت آن داراى استخوان هاى ریز زیاد اما خوشمزه است. باید توجه داشت كه تخم هاى آن سمى بوده و خوردنش باعث تهوع و سرگیجه مى شود.

گونه های زرده پر :

زرده پر ها دارای گونه های زیادی هستند که به شرح ذیل می باشند :

آسیا :

1- زرده پر کریمین Barbus tauricus که در رودخانه سالجیر در شبه جزایر کریمین یافت می شوند. همچنین یک زیرگونه با نام زرده پر کوبان Barbus tauticus kubanicus در بالادست و میانه رودخانه کوبان در روسیه یافت می شود.


2- زرده پر آرال Barbus brachycephalus که در آسیای مرکزی یافت می شود و زیر گونه آن Barbus brachycephalus caspius یا زرده پر کاسپین یا زرده پر خزری است که در دریای خزر زندگی میکنند.


3- زرده پر بیولاتمای Barbus capito capito در رودخانه کورا در قفقاز و ارس یافت می شود.


4- زرده پر تِرک Barbus cisaucasicus که در رودخانه کومای روسیه یافت می شود.


5- زرده پر ترکستان Barbus conocephalus که در رودخانه زراوشان یافت می شود.


6- زرده پر گاکچا Barbus goktschaicus که در دریاچه گاکچا (دریاچه سِوان) در ارمنستان یافت می شود.


7- زرده پر کورا Barbus lacerta که در روسیه یافت می شود.


8- زرده پر هیمری Barbus luteus که ساکن بومی رودخانه های بین النهرین است.


اروپا :

1- Barbus Barbus یک زرده پر بومی در کشور انگلستان است که بعنوان یک ماهی ورزشی محسوب می گردد.


2- زرده پر مدیترانه ای Barbus meridionalis که در حقیقت در کشورهای اسپانیا ، فرانسه ، لهستان ، رومانی و اکراین یافت می شود.


3- Barbus sclateri به زرده پر اروپایی مشهور شده است.


4- زره پر ایتالیایی Barbus tyberinus نام دارد.


5- زرده پر آلبانیایی Barbus albanicus و گونه های دیگری همچون Barbus prespensis یا زرده پر پرسپا در کشور یونان شناخته شده است.


6- زرده پر ایبری Barbus comizo در اسپانیا و پرتغال یافت می شوند.


ماهي شيربت

نامهاي علمي و عمومي:

نام علمي اين ماهي Barbus Grypus مي باشد و يكي از گونه هاي خانواده بزرگ كپور ماهيان Cyprinidae است. اين ماهي را در زبان انگليسي به Large Scaled Barb مي شناسند. نامهايي كه در ايران بر روي اين ماهي نهاده اند عبارتند از: شيربت، شيربد، سس ماهي يا ساس ماهي، رومي (البته در خوزستان كاربرد ندارد)، سرخه.

شببوت در عربي به معناي ريش يا سبيل بزرگ است.

مشخصات كليدي:

اين گونه بواسطه داشتن دو جفت سبيلك، قدرت، خارهاي هموار در باله پشتي و كمتر از 44 پولك در امتداد خط آشكار طرفين ماهي قابل تشخيص مي باشد.

ريخت شناسي:

بدن كشيده و نيمه استوانه اي و سر نسبتأ كوچك و ساقه دمي نسبتأ باريك از ديگر مشخصات اين ماهي است. دهان ماهي در قسمت پايين سر و به شكل نعل اسب مي باشد و لبهايي گوشتالو دارد. آخرين شعاع باله پشتي نرم و خار شكل با گوشه تيز است اما دندانه دار نيست. باربوسها (زردپرها) حدودأ در طول، شبيه به يكديگر مي باشند. باله پشتي داراي 12 شعاع، باله مخرجي داراي 8 شعاع، باله سينه اي 17-14 شعاع و باله شكمي 8 شعاع دارد. مجموع پره هاي آبشش ماهي 22-16 مي باشد. در طرفين شكم پولكهايي وجود دارد. دندانهاي حلقي اين ماهي داراي فرمول 5،3،2-2،3،5 مي باشد. بيشتر دندانهاي جلويي كوچك و بي نوك و دندانهاي پشتي قاشقي شكل با نوكهاي قلاب دار هستند.

رنگ آميزي:

بطور معمول رنگ آنها بين گل سرخي كمرنگ تا نارنجي مي باشد. پشت آنها به رنگ تيره زيتوني - قهوه اي تا مايل به سياه - سبز است. پهلوها به رنگ زرد تا نقره اي و شكم نقره اي تا سفيد مي باشد. ممكن است خطي نامحسوس در ميان دو پهلوي ماهي وجود داشته باشد. بالاي پهلوي ماهي هاي بزرگ بطور معمول به رنگ نارنجي تيره است و پايين پهلوي ماهي، پولكها دوردار شده اند. باله هاي سينه اي، شكمي، مخرجي و نزديك به دم به رنگ نارنجي براق مي باشند.

باله هاي سينه اي و شكمي ممكن است تيره با سايه هاي مايل به قرمز يا قرمز – قهوه اي باشند و لبه مقدم باله شكمي به رنگ صورتي است. انتهاي باله مخرجي ممكن است آبي – مشكي باشد. باله پشتي شفاف است. حاشيه چشم به رنگ زرد – سبز تا آهكي – سبز است. باله نزديك به دم رنگ خاكستري دارد.

اندازه:

اين گونه در اندازه و سايزهاي متفاوت و بعضأ باور نكردني صيد شده است. بطور مثال در سوريه تا 150 سانتيمتر و به وزن 30 كيلوگرم نيز صيد شده است. شخصي به نام آقاي بانيستر در عراق در سال 1980 اين ماهي را با طول 200 سانتيمتر و با وزن 100 كيلوگرم صيد كرده است كه البته ممكن است با گونه هاي مشابه مانند ماهي سونگ اشتباه شده باشد ولي غير ممكن نيست.

در نظر مردم لرستان اين ماهي به وزني بالغ بر 60 كيلوگرم نيز مي رسد و در خوزستان تروفه هاي بالاي 20 كيلوگرم به دفعات صيد شده است. اين ماهي در كانالها و آبگيرها معمولأ بيش از 3 كيلوگرم نمي شود.

زيستگاه:

اين ماهي در خارج از كشور در حوضه هاي آبريز رودخانه هاي دجله و فرات در كشور عراق و حوضه رودخانه ارونتس در كشور لبنان نيز يافت مي شود. در ايران در حوضه هاي آبريز خليج فارس و دشت خوزستان يافت مي شوند. در حوضه آبريز خليج فارس مي توان به رودخانه هاي شور، شاهپور، زهره، دالكي، هله، دشت پلنگ، حسن لنگي و كل و درياچه فامر (پريشان) و خوزستان به رودخانه كارون، سد گوتوند، سد دز، رودخانه سيمره، كرخه، سد شهيد عباسپور اشاره كرد.

البته در رودخانه ها و سد هايي در ديگر نقاط كشور از جمله رودخانه شاهرود، سد تهم زنجان، درياچه مارميشو اروميه، درياچه سراب ملوسان نهاوند و سد اكباتان همدان نيز يافت مي شوند.


شرايط سكونت:

شرايط مختلف را تحمل مي كند. اين ماهي بواسطه قدرت مثال زدني اش در رودخانه هايي با دبي و جريان زياد به راحتي زندگي مي نمايد. ماهي بالغ به سمت سرچشمه رودخانه حركت كرده و پس از تخم ريزي بي رمق به سمت زيستگاه اصلي باز مي گردند. شايد به همين خاطر است كه در فصل بهار كه فصل تخم ريزي اين ماهي است بوميان به مدخل رودها به درياچه ها و سدها روي مي آورند و صيدي آسان دارند. (البته اين عمل ناجوانمردانه است)

آنها چون به اكسيژن بالايي نيازمندند، رودخانه ها را نسبت به درياچه ها و مردابها ترجيح مي دهند. آنها به راحتي دماي 9 تا 31 درجه سانتيگراد را به راحتي تحمل مي نمايند. اين ماهي را معمولأ در آبهاي شيرين مي توان يافت. (اكسيژن ppm7.5-7.6 ,شوري 1-1/5ppt مناسب است. PH مناسب محيط خنثي يا كمي قليايي مي باشد.)


سن:


ماده ها 17 سال و نرها 11 سال عمر مي كنند (البته اين سن نسبت به شرايط محيطي متغيير است) و ماهي با طول 45 تا 48 سانتيمتري در سن 4-5 سالگي بالغ مي شود. نرها زودتر از ماده ها بالغ مي شوند و از لحاظ تعداد بيش از ماده ها هستند. (نرها تقريبأ دو سوم ماده ها هستند)

ماهي روي بستر شني وماسه اي توليد مثل مي نمايد, تخم ها درحفره هاي باريك وعميق درون شن قرار مي گيرند. تخم هاي ماهي بزرگ و قطري حدود 5/1 ميلي متر دارند.



تغذيه:



آنها معمولأ همه چيز خوار هستند. از جلبكها، خزه ها و قسمتهاي بالايي گياهان تغذيه مي كنند. علاقه عجيبي به غلات دارند. آنها همچنين از ميوه هاي رسيده فرو افتاده در آب نيز تغذيه مي كنند. ممكن است از ماهيان كوچك نيز استفاده نمايند.


ماهي سونگ يا بچ

نامهاي علمي و عمومي:

نام علمي اين ماهي Barbus Esocinus مي باشد و يكي از گونه هاي خانواده بزرگ كپور ماهيان Cyprinidae است. اين ماهي را در زبان انگليسي به نامهاي Pike like-carp به معني اردك ماهي كپور مانند يا Pike Barb به معني اردك ماهي سبيل دار و Mangar مي شناسند. نامهايي كه در ايران بر روي اين ماهي نهاده اند عبارتند از: سونگ، بچ (در شمال خوزستان و لرستان)، عنزه يا عنزاه، ناربچ يا عنزه بچ (البته در اهواز و جنوب خوزستان و نميدانيم به چه معني است)، بل زرد و بيز.

در عراق بيشتر به اين ماهي بيز (bizz) گفته مي شود اما به آن آزاد ماهي دجله و فرات نيز مي گويند.


مشخصات كليدي:

اين گونه بواسطه داشتن دو جفت سبيلك، اندازه بزرگ و بدن كشيده، سر مخروطي شكل و فشرده شده، وجود يك خار دندانه دار در باله پشتي، تعداد زياد پولكها در خط آشكار طرفين ماهي (63-78)، لب هاي متعادل و فاقد خالهاي بزرگ در جناحين ماهي مشخص مي شود.


ريخت شناسي:

محل اتصال سر به تنه، شيب تندي دارد. دهانش بزرگ و تقريبأ افقي است و در نگاه اول ما را به ياد اردك ماهي مي اندازد. لبها تا پشت حاشيه زير چشم كشيده شده است. لبها لاغر تا متعادل هستند و سبيلكها لاغر تا خيلي لاغر مي باشند. سبيلكهاي جلويي تا سوراخ بيني نمي رسند و سبيلكهاي عقبي از چشم ماهي هم عبور نمي كنند. آخرين شعاع باله پشتي با تراكم كم دندانه، بسيار قدرتمند است. باله پشتي داراي 12 شعاع، باله مخرجي داراي 8 شعاع، باله سينه اي 18-16 شعاع و باله شكمي 8 شعاع دارد. پولكها بطور منظم چيده شده اند. كوچكترين شان از جلوي گردن تا باله سينه اي مي باشد. در كنار شكم ماهي پولكهايي وجود دارد. پولكها داراي كانون مركزي، بيشمار شعاع ظريف و حاشيه موجدار يا ساده مي باشند. مجموع پره هاي آبشش ماهي 12-8 مي باشد. دندانهاي حلقي اين ماهي داراي فرمول 5،3،2-2،3،5 مي باشد. مجموعأ 48 مهره دارند. سوراخ بيني باريك و كشيده است و نزديك چشمها مي باشد.


رنگ آميزي:

در پشت شاهد خالهاي سياه در زمينه سبز زيتوني مي باشيم. خالها به سوي باله پشتي كشيده شده اند. ممكن است خالها ضعيف يا حتي فاقد خال باشند اما اين موارد به ندرت مشاهده مي شود. رنگ كلي باله هاي مخرجي و نزديك دم قرمز تيره است. رنگ پهلو ها و شكم نقره اي روشن مي باشد. چشم ها زرد فام است. باله هاي ماهيان جوان زرد كمرنگ تا زرد گوگردي است.


اندازه:

اين ماهي به دفعات با وزن بيش از 130 كيلوگرم در كشورهاي ايران، عراق و سوريه مشاهده و صيد شده است. معمولأ تروفه هاي بالاي 100 كيلوگرم بيش از 2 متر طول دارند. در ايران تروفه هاي تا 80 كيلوگرم به كررات گزارش شده است ولي يكي دو مورد تا اندازه 150 كيلوگرم با طولي معادل 210 سانتيمتر در رودخانه دز نيز گزارش شده است. اما به طور كل اين ماهي به طول 250 سانتيمتر و وزني بيش از 140 كيلوگرم نيز مي رسد.

زيستگاه:

اين ماهي در خارج از كشور در حوضه هاي آبريز رودخانه هاي دجله و فرات در كشورهاي عراق، سوريه و تركيه يافت مي شود. در ايران در حوضه هاي آبريز شمال خليج فارس، دشت خوزستان و استانهاي كرمانشاه، لرستان و كردستان يافت مي شوند. از جمله رودخانه هايي كه تروفه هاي بزرگ در آنها مشاهده شده است مي توان به رودخانه سيمره، دز و گاماسياب اشاره نمود.

تغذيه:


آنها معمولأ همه چيز خوار هستند ولي پس از سن بلوغ بيشتر گوشتخوار مي شوند و از ماهيان كوچكتر و جوجه پرندگان تغذيه مي كنند. صيادان محلي براي صيد اين ماهي عظيم الجثه از جگر گوسفند نيز استفاده مي نمايند. خمير نان نيز يكي از طعمه هاي طبيعي اين ماهي است. طعمه هاي مصنوعي نيز از جمله قاشقكها براي صيد آنها مورد استفاده قرار مي گيرد.

bidastar
12-12-2008, 19:41
ماهی سوف :

ماهی سوف (Zander) همچنان قسمتی از معمای این گونه است كه بارها در سرتاسر جهان مورد آزار واقع شده و پایان زننده ای از لحاظ سیاست بهره برداری در انتظار اوست. در اروپا سوف یك ماهی ورزشی است و قدر آن دانسته شده است. چنانكه یك خوردنی عالی است. بسیاری از خصوصیات ماهی های سوف حاجی طرخان (Perch) و Ruffe را داراست. یك سوف صید شده منحصر به فرد باید حداقل بیش از 10 سال سن و وزنی بالغ بر 4500 گرم داشته باشد.هر چند تعداد زیادی از آنها کوچک هستند اما بیشتر ماهیگیران با صید سوفهایی به وزن 3 تا 5 کیلوگرم خوشحال می شوند. البته تروفه های بالای 8 كیلوگرم به تعداد كم در سرتاسر جهان یافت می شوند. مثلأ آخرین ركورد صید سوف در انگلستان ، وزنی معادل 8780 گرم داشته است و در ایران اینجانب آخرین رکوردی که از ماهی سوف با مدرک مشاهده کردم به وزن 6 کیلوگرم و بطول 97 سانتمتر بوده است و در یاچه سد 15 خرداد صید شده است.


مشخصات عمومی :

ماهی سوف گونه ای از ماهی با نام علمی Lucioperca است . ماهی سوف بزرگترین عضو خانواده گسترده (Percidae) (ماهیان باله خاردار خوردنی آبهای شیرین) است. این ماهی به وزنی معادل 20 کیلوگرم و به طولی بیش از 100 سانتیمتر می رسد. نام عمومی ماهی سوف در اروپا Pike-Perch می باشد كه شاید سرچشمه آن شباهت ظاهری این ماهی با اردك ماهی است. اما حقیقت این است كه آنها هیچ پیوندی با یكدیگر ندارند. سوف آنچه كه بعضی‌ها باور دارند نمی‌باشد. اردك ماهی و سوف دو گونه متفاوت می‌باشند. اما از لحاظ شكل ظاهری جزء یك دسته هستند. ماهی سوف ساكن بومی اروپای شرقی و آسیای مركزی است. یك گونه محلی در شرق اروپا بیش از گسترش این ماهی در غرب اروپا وجود داشته كه خویشاوندی نزدیكی با ماهی سوف داشته است كه آن نوعی اردك ماهی با نام چشم مات Walleye بوده است كه اغلب با یكدیگر اشتباه می شوند والبته بسیاری نیز از این اشتباه سود اقتصادی برده‌اند. مثلأ در سال 2004 میلادی تعدادی از رستورانهای میناپولیس واقع در شرق میناسوتای آمریکا ماهی سوف وارد کرده بودند و آن را بجای وابسته نزدیکش Walleye برای مردم سرو کرده بودند. این بخاطر آن است که مزه این دو ماهی کاملأ شبیه به یکدیگر است. لازم بذكر است كه زیستگاه اصلی Walleye در كانادا و آمریكا است.

آنها در قسمتهای كم عمق نسبتأ كوچك و نزدیكی كف در قسمتهای مركزی و پست مسیر رودخانه زندگی می‌كنند. آنها برتریشان را در مكانهای ماسه‌ای وزیر تخته سنگها و مخفیگاههای مناسب آشكار می‌كنند و در هر كجای ممكن روزشان را سپری می‌كنند. آنها آبهای شور و مخازن آب (استخرها) را تحمل می‌كنند. فعالیت اصلی آنها در نزدیكی غروب و صبح زود می‌باشد.


مشخصات ظاهری :

پشت آنها معمولأ برنگ خاكستری یا قهوه‌ای با خالهای مشكی در نوارهای تیره است. كوچكتر بودن این نوارها نسبت به سوف حاجی طرخان به خوبی مشخص می‌باشد. این نوارها در ماهیان جوانتر واضحتر هستند در صورتیكه با رسیدن به سن بلوغ كاملأ ناپدید می‌شود. پهلوهای ماهیهای جوانتر نقره‌ای است در صورتیكه ماهیهای مسن تر رنگ طلایی مایل به سبز دارند. سطح زیرین (شكم) و بالهای پایینی به رنگ سفید می‌باشد. اگرچه در بعضی از اوقات به مقدار بسیار كم متمایل به آبی است.باله های پشتی مخصوصأ باله خاردار بعد از سن بلوغ خالهایی مشكی را با پشت زمینه زرد و خاكستری حمل می‌نماید. دم نیز دارای لكه های خاكستری است.

چشم :

طراحی چشمها و دندانهایشان به گونه ای است كه تعداد كمی از قربانیان اجازه فرار خواهند یافت. چشمان نسبتأ بزرگی نسبت به اردك ماهی دارند كه ظاهر شیشه مانند عجیب دارد زیرا در پشت مردمك چشمشان یك ماده منعكس كننده وجود دارد كه در هنگام شب میزان حساسیتشان را در نور ضعیف افزایش می‌دهد و به آنها كمك می نماید تا بیشترین بهره را در شرایط نور ضعیف ببرند و بدین خاطر اغلب شبانه به تغذیه می پردازند. در مكانی كه نور شدید وجود دارد ماهی سوف یافت نمی‌شود لذا اختلاف زیادی از لحاظ محل سكونت با ماهی‌های دیگر دارند.

دندان :

در سالهای اولیه زندگیشان چهار دندان جلویشان رشد می نماید كه با آنها به ربودن طعمه هایشان اقدام می كنند و قبل از هوشیاری طعمه هایشان ، آنها را می بلعند و به جیره غذایشان كه مقدار كمی از منابع غذایی فراوان موجود می باشد وفق می‌یابند. از آرواره های غار مانند نسبتأ كوچكی نسبت به اردك ماهی برخورداراست اما دندانهای آنها جبران این سایز را می‌نمایند. در جلوی آرواره های بالایی و پایینی دو جفت دندان نیش مانند یافت می‌شود. آنها در آرواره های فوقانی وتحتانی در تورفتگی هایی گنجانده شده‌اند.كه بوسیله آنها شكار را سوراخ و زخمی می‌نمایندكه وارد كردن این ضربه جراحت كشنده ای به دنبال خواهد داشت و سپس آن را نگه می‌دارند.


تغذیه :

ماهی سوف در سالهای اولیه زندگی یك نمونه خوب از یك ماهی درنده ومتفاوت از اردك ماهی در هوش می باشد چراكه او تمایل دارد تا در دسته های متراكم و دسته های تجمع یافته به شكار بپردازد تا در آن انبوه و تجمع ، یك دسته از ماهیان را در جای كم عمق احاطه و به آنها حمله نمایند. وقتی كه آنها به وزنی بیش از 4500 گرم می‌رسند به نظر می‌آید كه گوشه گیر می‌شوند و طعمه های عاقلانه و در دسترس را انتخاب می كنند كه این می تواند مبین بخشی از هوش این ماهی باشد. آنها بسیار سرسخت به شكار هستند. این عمل به اكوسیستم كمك می نماید چراكه با از پا درآوردن ماهیهای رشد نیافته و ضعیف ، معیوب و مریض اجازه میدهند تا ماهیان سالم رشد نمایند. همچنین همانند اردك ماهی تمایل دارند تا نمونه های بزرگ و جالب اینكه اغلب از انواع خودشان را از پای درآورند مخصوصأ ماهی هایی با وزن بیش از 500 گرم.

جیره غذایی ماهی سوف تا اندازه زیادی به غذای در دسترس او بستگی دارد. هر گونه ای از ماهی ،‌ شكار بسیار خوبی برای آرواره های دنداندار ماهی سوف می‌باشد حتی نوع خودش. آنها علاقمند به نمونه های كوچكتر هستند مخصوصأ ماهیهای قنات ،‌ دهان گشاد رودخانه‌ای ،‌ هم خویشان و Ruffe . آنها ماهیهای كوچكتر را ترجیح می‌دهند غیر از آنكاری كه اردك ماهی انجام می‌دهد و طعمه هایشان را از طرف دو یا طرفین ماهی دنبال می‌كنند و گیر می‌اندازند و بدین روش صید می‌نمایند. آنها طعمه را از قسمت سر یا دم می‌بلعند. نمی‌چرخند آن روشی است كه اردك ماهی انجام می‌دهد. هر ماهی را كه نمی‌توانند ببلعند از دهان خارج می‌كنند. آنگاه با پیوستن گرهی از همنوعان به هم لاشه را تكه تكه می‌نمایند. ماهی سوف میگوهای آب شیرین را نیز می‌خورد. شكاری كه گاهی از اوقات فرار می‌كند بواسطه زخمهایی كه برداشته می‌میرد و بعضی‌ها بغلط بیان می‌كنند كه صوف از روی حماقت كشته است.

ماهی سوف رجحان و كامیابی بهتری در آبهای رنگی (مانند آبهای كدر و یا وجود گیاهان فراوان در آب) دارند خصوصأ آبهای روان. دلیل این مدعا وجود گیاهان فراوان در دریاچه سد 15 خرداد در ایران و دریاچه Norfolk و Cambridge در كشور انگلستان می باشد. با وجود كارایی فراوان در شكار دارای دوام و طاقت نمی باشند و مد دریا ، دما و آبهایی كه حجم اكسیژنشان كم است را دوست ندارند.

تخم ریزی :

در ماههای مارس (فروردین) و آوریل (اردیبهشت) وقتیكه دمای آب به 12 تا 14 درجه سانتیگراد می‌رسد ماهیهای نر و ماده تداركات تخم ریزی را فراهم می‌كنند. ماهیهای ماده در مدت سه سال و ماهیهای نر ظرف یكسال بالغ می‌شوند. ماهی سوف تخمهای زرد كمرنگ خود را بصورت انبوه بر روی گیاهان ، ماسه و سنگها می‌ریزد. زمانیكه موقعیت تخم‌ریزی مناسبی را می‌یابد آنجا خانه اوست و بیدرنگ در آنجا تخم‌ریزی می‌كنند. ماده‌ها بین000/100 تا 000/850/1 تخم می‌گذارند. قطر این تخمها در حدود 1.6 میلیمتر است. تخمها چسبناك هستند و در كف آب به یكدیگر می‌چسبند. همچنین برروی گیاهان آبزی كه بوسیله ماهی نر تمیز شده است تخم ریزی می‌كنند. ماهی نر از تخمهای ته نشین شده پاسداری می‌نماید و آنها را جابجا میكند تا تخمها بعد از 10 – 5 روز به بچه ماهی تبدیل شوند سپس از محتویات درون كیسه ها تغذیه می كنند تا رشد نمایند. بعد از آن از انواع خودشان ، تخم حشرات كوچك و تخم یا نوزادان ماهی های دیگر تغذیه می نمایند. پس از شروع به شنا از موجودات زنده پلنگتونی تغذیه می‌كنند. این روش را پس از اینكه به طولی در حدود 3 تا 5 سانتیمتر رسیدند به روش تغذیه از شكار عوض می‌نمایند. در ابتدا آنها به شكار تخم ماهی آنگاه انواع بچه ماهی می‌پردازند. آنها قادر نیستند تا طعمه های بزرگ را ببلعند چراكه آنها گلویی كوچك دارند. این یك واقعیت است كه ماهی سوف گونه های با ارزش اقتصادی را كمتر شكار می‌كند و غذای آنها از تبدیل خود ، به خودشان فراهم می‌شود لذا گوشتی بسیار لذیذ دارند و برای بخشی از ماهیگیران (خصوصأ ماهیگیران غیر ورزشی و سودجو كه به هر وسیله ممكن مانند دام ، سم وغیره به نابودی نسل این ماهی زیبا با ارزش غذایی فراوان می‌كوشند) سود فراوانی را بهمراه دارد. جالب است بدانیم كه در اروپا هر ساله بیش از 000/10 تن ماهی سوف صید می‌شود.

bidastar
12-12-2008, 19:42
اردک ماهیان:


: Esox Lucius – Pike

Esox ها يك دسته از ماهيهاي آب شيرين مي باشند و تنها عضو خانواده Esocidae راسته Esociformes است. نوعي از اين گونه Esox Lucius يا همان اردك ماهي ساكن شمال كره زمين مي باشد. گونه هايي از اين دسته مانند Pike ها ( اردك ماهي) شناخته شده اند. اين گونه اردك ماهي بوميان منطقه آمريكاي شمالي و از اروپاي غربي تا سيبري در منطقه اروپا آسيا مي باشند.

اردك ماهي ها مي توانند تا ماكزيمم طولي معادل 183 سانتيمتر رشد نمايند و به حداكثر وزني معادل 35 كيلوگرم برسند. گزارش شده است كه اين ماهي مي تواند به سن 30 سالگي برسد. آنها شكلي كشيده و اژدر مانند با سري نوك تيز و دندانهاي برنده همانند اغلب ماهيهاي شكارچي دارند. رنگ آميزي آنها خاكستري – سبز با خالها يا لكه هاي آشكار است. اشكال روي بدن اردك ماهي همانند اثر انگشت مي باشد و هر كدام با شكلها و الگوهاي متفاوت مي باشند.

اردك ماهي از دامنه وسيعي از منابع غذايي تغذيه مي كند. عمده شكارشان ديگر ماهيها به انضمام انواع خودشان مي باشد. شكار اصليشان كه همواره در دسترس مي باشد ماهي كولمه يا Roach مي باشد. همچنين آنها به شكار ماهياني همچون سوف حاجي طرخان (Perch) ، مار ماهيها و كپور ماهيان مي پردازند. آنها ماهيهايي به اندازه يك سوم خودشان را مي بلعند. اردك ماهيها همخوار هستند(همانند ماهي سوف). تقريبأ 20 درصد جيره غذايشان را ماهيهاي كوچكتر از جنس خودشان تشكيل مي دهد.


آنها همچنين از حشرات ، كرمها و دوزيستان از قبيل سوسمارهاي آبي ، سمندر آبي يا قورباغه زماني كه غذا كمياب مي شود تغذيه خواهند كرد و گهگاهي از پستانداران كوچك مانند موشها هنگامي كه آب در خشكي پيشروي مي كند تغذيه خواهند كرد. پرندگان كوچك از قبيل جوجه اردك ممكن است مورد هدف يك اردك ماهي واقع شود. همچنين اردك ماهيها مي دانند تا مارهاي شناگر از قبيل تيره مارها را شكار كنند. يك اردك ماهي بالغ مي تواند به راحتي يك اردك وحشي بالغ را درسته ببلعد. پس بي دليل نيست كه به اين ماهي كوسه آب هاي شيرين لقب داده اند.


اردك ماهيها گوشتخواران سيري ناپذيرند و مي توانند به عنوان پتانسيل بالقوه بلا و آفت در اكوسيستمهاي ناسازگار مطرح شوند. صيادان اردك ماهي در سالهاي گذشته در سراسر جهان رشد چشمگيري داشته اند.


روشهاي موثر براي صيد اين ماهي مبارز سخت كوش و توانا عبارتند از : ماهي مرده ، طعمه هاي مصنوعي و قاشقكها. به دو دليل آنها داراي ارزش بسياري مي باشند : نخست آنكه آنها مبارزاني مصمم و جدي هستند و دوم اينكه آنها از ديرباز يك غذاي باستاني و سنتي در برخي از كشورها بوده اند.

آنها به راحتي مي توانند به دستانتان آسيب برسانند چرا كه داراي دندانهاي تيز و بيشماري هستند. در روش ماهيگيري بگير و رها كن ، هنگامي كه قلاب را از دهان ماهي جدا مي كنيد ، نهايت دقت را به عمل آوريد. وقتيكه قلاب را خارج ميكنيد مراقب باشيد به آبششهاي ماهي آسيب نرسانيد.

پيشنهاد شده است كه از قلابهاي بدون پيكان نوك استفاده شود. خارج كردن قلاب مي بايست يك انبر يا پنس جراحي بلند (30 سانتيمتر) انجام شود. بيرون نگه داشتن ماهي از آب مي بايست در كمترين زمان ممكن باشد و حتمأ مي بايست مدت زماني جهت به هوش آمدن و احياء قبل از وزن كردن و گرفتن عكس به ماهي داده شود.

bidastar
12-12-2008, 22:07
اسبله :

گربه ماهی اروپایی یا اسبله (Silurus Glanis) یک ماهی آب شیرین بدون فلس است که بواسطه سرتخت و دهان بزرگ و گشادش قابل تشخیص می باشد. دهان او شامل خطوطی از دندانهای کوچک بیشمار است. دو سبیل بلند در طرفین فک بالایی و چهار سبیل کوتاه در طرفین فک پایینی اش قرار دارد. آن دارای یک باله مخرجي بلند است که تا باله دم ادامه می یابد و داراي شعاع هايي بين 84-92 عدد مي باشد. یک باله پشتی کوچک نوک تیز نسبتأ خیلی جلوتر قرار گرفته است كه تعداد شعاع هاي نرم آن حدود 3-5 عدد است. اسبله از باله های سینه ای برای گرفتن شکار استفاده می کند. با این باله ها یک گرداب کوچک ایجاد می کنند تا تعادل طعمه را بر هم زنند که نتیجه آن فروبلعیدن راحت شکار در حلق بزرگ ماهی است. اسبله دارای پوست بسیار لیز سبز مایل به قهوه ای است. زیر شکم آنها به رنگ سبز کمرنگ یا سفید می باشد. گربه ماهی اروپایی بیش از 30 سال عمر می کند و شنوایی بسیار خوبی دارد.

تخم ریزی از اوایل فروردین تا اردیبهشت و درمناطق پوشیده از گیاهان آبزی صورت می‌گیرد و تخم ریزی در دمای ۱۸ درجه سانتيگراد می‌باشد. جنس‌های نر وماده در کنار ساحل که پوشش گیاهی فراوانی دارد محل مناسبی را انتخاب می‌کنند. اسبله ماده بیش از 30.000 تخم بر هر کیلوگرم از وزن بدن، تخم تولید می کند. ماهی نر از آشیانه (محل تخم ریزی) محافظت می کند تا بچه ماهی ها سر از تخم در آورند که بسته به درجه حرارت آب می تواند از 3 تا 10 روز به طول انجامد.

اسبله با تغذیه از کرمها ، شکم پایان ، حشرات ، سخت پوستان و ماهیها به زندگی خود ادامه می دهد. همچنین قورباغه ها ، موشها ، موشهای صحرایی ، پرندگان آبزی مانند اردکها و مدفوع انسانها و حیوانات را نیز می خورد.

محل سکونت :

اسبله ها در دریاچه های بزرگ و عمیق و رودخانه های با جریان کند زندگی می کنند. ترجیح میدهد تا در مکانهایی از قبیل مجراها یا حفره های بیستر رودخانه و نزدیکی درختان غرق شده و غیره اقامت نماید. در نزد اروپائیان یک ماهی خوردنی است و نیز آنها را در استخرهای پرورش ماهی نگهداری می کنند. البته علمای شیعه بنا به عللی از جمله عدم وجود فلس بر روی سطح بدن این ماهی خوردن آن را حرام می دانند ولی برادران اهل تسنن از گوشت آن تا جایی که من می دانم، استفاده می نمایند. اسبله در دامنه وسیعی از مناطق مرکزی ، جنوبی و شرق اروپا و نزدیک بالتیک و همچنین در دریای خزر و رودخانه های منتهی به آن یافت می شوند.

اندازه :

این ماهی به طولی بیش از 3 متر و به وزنی بیش از 250 کیلوگرم دست می یابد که از لحاظ جسه دومین ماهی بزرگ در آبهای شیرین بعد از ماهیهای خاویاری از جمله فیل ماهی است (البته در برخي از منابع به طولي بيش از 5 متر و وزني بيش از 300 كيلوگرم نيز اشاره شده است). بهرحال یک چنین طول بزرگی بندرت یافت می شود اما تا قدری موثق از 19 کشور در این اندازه گزارش شده است. بیشتر اسبله ها سایزی حدود 130 تا 160 سانتیمتر دارند. ماهیهای بیش از دو متر معمولأ بندرت وجود دارند.

تنها اندکی از آنها بطور استثنایی تحت شرایط خوب زندگی می توانند به طولی بیش از 2 متر برسند. آنها در مناطقی که دارای آب و هوای معتدل ، فاقد بازار آزاد و غذایی لذیذ محسوب نمی شوند ، بسیار خوب رشد می کنند. رکورد صید این ماهی که در دانوب کشور رومانی صید شده ، طولی حدود 3 متر و وزنی حدود 220 کیلوگرم داشته است.

توجه : در برخی از رستورانهای شمال کشور متاسفانه گوشت این ماهی را به جای ماهی اوزون برون برای مشتریان از همه جا بی خبر سرو می کنند. پس در رستورانهایی که خیلی معتبر نیستند اوزون برون سفارش ندهید.

jamshidjap
12-12-2008, 22:55
ماهي جنگجو يا فايتر fighter fish


نوع نراين ماهي همان گونه كه از اسمش پيداست بسيار مهاجم بوده وهرگز حاضر به زندگي كردن با ماهي نر ديگر در يك آكواريوم نيست و جنگ و نزاع را تا سر حد از بين بردن حريف پيش ميبرد.ماده ها ظاهراٌ آرام هستند و بيشتر در فكر فرار از دست نرهاوالبته باله ها در آنها كوچكتر و ساده تر از جنس نر مي باشد.اين ماهي تخم گذار بوده و روش توليد مثل جالبي دارد.ابتدا ماهي نر شروع به حباب درست كردن بر روي سطح آب مي نمايدبعد از مدتي كه تقريباٌ مساحتي به اندازهء يك كف دست از حباب پر شد ماهي ماده را بايد به آب آكواريوم اضافه كرد در اين موقع ماهي نر با رقص زيبا ودل فريبش او را به زير تودهء حباب راهنمايي كرده و خود را بصورت حلقه دور ماهي ماده مي پيچد در اين هنگام تخمها در داخل آب رها شده وبارور ميشوند اين عمل بارها وبارها تكرار ميشود وهر بار هر دو ماهي تخمهاي رها شده را با دهان گرفته وهر كدام را مجزا درون حبابي ميگذارند.پس از اتمام ماهي ماده را بايد از آب آكواريوم خارج به آكواريوم ديگري انتقال داد تا توسط ماهي نر از بين نرود.در اين مرحله يكي ديگر از شگفتي هاي خلقت اتفاق مي افتد ماهي نر وظيفه نگهداري از تخمها رابعهده ميگيرد و زير حبابها به انتظار ميماندوهم اينكه حبابي تركيد وتخمي در آب رها شد آنرا مجدداٌ داخل حباب جا ميدهد بعد از 48ساعت دم بچه ماهيها از حباب ها بيرون ميايد وبعد از 48 ساعت ديگر بچه ماهيها يكي پس از ديگري از حبابها بيرون آمده ،حال موقع آن رسيده كه ماهي نر را از آب گرفته و به تانك ديگري انتقال دهيم وگرنه پدر مهربان كه 96ساعت گذشته راكه مشغول مواظبت از تخمها را بعهده داشته و غذاي كمي خورده اكنون حكم اولين دشمن بچه ها را دارد .بچه ها را بايد از نوزاد ميگو كه قبلاٌ تهيه كرده ايم تغذيه كنيم تا بعداٌ بتوانند غذاهاي نسبتاٌ بزرگتر را بخورند.بعد از مشخص شدن جنسيت بچه ها در هفته هاي بعد بايد نرها را از هم جدا كنيم.

jamshidjap
12-12-2008, 22:56
گوپي (زنده زا)


ماهيهاي بسيار زيبا وكوچك آكواريومي كه به سادگي وبدون دردسر براي صاحبان خود (از لحاظ مراقبت هاي ويژه تكثير) توليد مثل ميكنند.جثه اين ماهي هنگام تولد به اندازه يك ته سوزن است.اندازه در بالغ ها 4 - 3 سانت بوده البته جثه نرها كمي كوچكتر و باريكتر ميباشد.دوره بارداري حدود 4 هفته است. اگر ميخواهيد ماده ها در آكواريوم از دست نرها راحتتر باشند بهتر است تعداد نرها نصف تعدادماده ها باشند.نر اين ماهي بسيار زيبا ورنگارنگ است. يكي ازاصلي ترين بيماريها ي اين گونه بيماري دم خوره ميباشد كه ميتوان آن را با استفاده از داروي ضد دم خوره كه اكثر فروشگاههاي آكواريم دارندمهار نمود.

jamshidjap
12-12-2008, 22:57
سيلور شارك

نام : سیلور شارک یا بلا شارک
اندازه : تا 35 سانتیمتر رشد می کند .
همزیستی : سازگار با تمام ماهی ها
جایگیری :میانه و پایین آکواریوم
تغذیه : همه چیز خوار
خصوصیات فیزیکو شیمیایی : دما 27-24 درجه سانتی گراد - سختی آب 12 درجه ، ph = 6-8
زیستگاه اصلی : جنوب شرقی آسیا ( تایلند ، اندونزی و مالزی )
رفتار و تولید مثل : یک ماهی اجتماعی بو ده که به هیچ یک از ماهی ها آسیبی نمی رساند . سیلور شارک را نمی توان در آکواریوم تکثیر کرد .
تشخیص جنسیت : هیچ نشانه خاصی ندارد .
یک ماهی مناسب برای تمام سلیقه ها به شما ر می رود .
دلیل نامگذاری این ماهی شبیه بودن آن به کوسه ها می باشد که همین ویژگی سبب جذاب شدن و همه پسند شدن آن شده است .
دارای رنگهای جذابی بوده که به شرح زیر است :
دارای باله و دم سفید یا طلایی و بدنی کشیده و خاکستری بوده که سبب ابهت بخشیدن به آن شده است .
دلیل دیگر ابهت آنها بزرگ شدنشان است که تا 35 سانتی متر هم دیده شده است .
ماهی بسیار صلح جو و اجتماعی بوده که با ماهی های کوچکتر از خود هم به راحتی قابل نگهداری در آکواریوم می باشد .ویژگی جالب آن ها در آوردن صدا به هنگام غذا خوردن است که سبب شهرت آنان شده است .
شارکها فضای بیشتری را برای شنا ترجیح می دهند ، هم چنین می توان برای دکوراسیون آکواریوم از گیاهان و چوب استفاده کرد .
تغذیه آنان بیش تر از کف آکواریوم و با قی مانده ی غذا می باشد و در هنگام غذا خوردن برای هیچ یک از ماهی ها مزاحمت ایجاد نمی کند .
برای نشاط بخشیدن به آنها می توان از میگوی آب شور ( آرتمیا ) استفاده کرد هم چنین آن ها عاشق تغذیه از لارو پشه و گیاهان خوراکی هستند .

jamshidjap
12-12-2008, 22:57
پلاتي

طول حداکثر: 6 سانتی متر سطح
شنا: میان آب
مکانهای جاگیری :میان تخته سنگهاو گیاهان آبزی
نور مناسب: روشن ، بدون تابش مستقیم آفتاب
همزیستی: سازگار با تمام ماهیان آکواریومی
تغذیه: غذای خشک
خصوصیات فیزیکوشیمیایی : دما 22درجه سانتی گراد - سختی آب 20 درجه - ph= 7.5
دشواری نگهداری: گروه 1
رفتار و نوع تولید مثل : زنده زا،این ماهی زیبا نیاز خاصی ندارد و برای پرورش توأ م با تمام گروه های دیگر مناسب است. پلاتی قرمز یا مرجانی به علت اختلاف رنگ آن با رنگ سبز گیاهان از محبوبیت بیشتری برخوردار است.

bidastar
12-12-2008, 23:00
ممنون از شما دوست عزیز ، البته این تاپیک درباره ی مسائل مربوط به ماهیگیری هست ، پس بهتره ماهی هایی رو که توسط ماهیگیران شکار میشه و استفاده ی خوراکی داره مورد بررسی قرار بدیم ، پس از پایان یافتن معرفی ماهی ها به بحث و آموزش ماهیگیری میپردازیم.

با تشکر

jamshidjap
12-12-2008, 23:02
اوه بله حق با شماست تاپيکو خراب کردم.

اونايي که من معرفي کردم آکواريومي بود .

ولي به نظرت خوب نيست ماهيهاي آکواريومي رو هم تو اين تاپيک معرفي کنيم ؟ البته با اسم تاپيک جور در نمياد .

راستي اگه نظم تاپيکو به هم ريخته ميخاي پاکشون کنم ؟

bidastar
12-12-2008, 23:05
ماهی سفید از خانواده Cyprinidae، از جنس Rutilus با نام علمی Rutilus frisii kutumیکی از مهمترین و با ارزش‌ترین ماهیان فلس‌دار نواحی جنوبی دریای خزر می‌باشد. کلیه مراحل زندگی خود (از قبیل تغذیه، رشد و نمو و ...) را در دریا سپری و برای تولید مثل وارد آب‌های شیرین رودخانه‌ ها می‌شود. و در 3 تا 4 سالگی به بلوغ جنسی می‌رسد.

این ماهی یکی از انواع ماهی‌های شمال ایران است که در دریای خزر و رودخانه‌های استان‌های گیلان و مازندران یافت می‌شود. این نوع ماهی از مرغوب ترین انواع ماهی شمال به حساب می‌آید. گرچه مزهٔ گوشت آن بسیار محبوب است صرف آن خالی از دشواری نیست چرا که استخوان‌های بسیار ریزی در گوشت است (به این استخوان‌های زیر در اصطلاح سیخ می‌گویند). ماهی سفید از اواخر بهار تا اوایل پاییز تخم‌ریزی می‌کند.

بررسیهای زیست سنجی نشان داد که حداقل، حداکثر و متوسط وزن ماهیان سفید صید شده به ترتیب 12، 750، 8/280 گرم و حداقل، حداکثر و متوسط طول کل آنها به ترتیب 2/،20، 40 و 8/29 سانتی متر بود.

بررسی نتایج بافت‌شناسی گناد 41 عدد ماهی صید شده نشان داد که 17 عدد از آنهایعنی 5/41 درصد ماده و 24 عدد آنها یعنی 5/58 درصد نر بودند. از 17 عدد ماهی ماده 8/11 درصد در مرحلهI، 6/64 درصد در مرحله II، 8/11 درصد در مرحله IIبه IIIو 8/11 درصد نیز در مرحله III رسیدگی جنسی بودند. از 24 عدد ماهی نر 3/8 درصد در مرحله I، 2/29 درصد در مرحله II، 7/16 درصد در مرحله IIبه III و 8/45 درصد در مرحله III رسیدگی جنسی بودند.

bidastar
12-12-2008, 23:09
معرفی تعدادی از ماهیان که بیشتر مربوط به جنوب میباشند :

ماهیان ممتاز:حلوا سفیدوشوریده وراشگو

ماهیان گروه 1:شیروقباد

ماهیان گروه 2:میش –سبیتی-بیا-سنگسر-هامور-خنو-حلواسیاه-شانک-کفشک-شعری-طوطی-گیش- چمن(سرخو)-سوکلا

ماهیان گروه 3:حسون-سلطان ابراهیم –طعطعو-عروس-کتو-سارم-سار

ماهیان گروه4:طلال-حلوا دروغی-خارو-شمسک(پیکو)-تنکن-سایرماهیهای حلال گوشت

1)ماهی حلواسفید:حلوا سفید ازنوع ماهی های ممتاز است که وزن آن بین .25-1.25کیلوگر م وطول آن بین15-35سانتی متر می باشدگوشت این ماهی سفیدرنگ است وگوشت آن به سهولت ازاستخوان جدامی شودسرماهی کوچک است ودرنتیجه گوشتآن بیشتر می باشد


2)ماهی شوریده:شورید ازنوع ماهیان ممتز است که خوراکی خوبی محسوب می گرددوزن آن بین نیو تادوکیلوگرم است وطول آن حدود 25-50سانتی متراست دارای تیغ زیادی می باشد که پوست سروپشت ماهی سیاه بدنه ی خاکستر ی وزیرشکم آن سفیدرنگ است .

3)ماهی راشگو: راشگوازنوع ماهیان ممتازاست به طول25-62.5سانتی مترووزن نیم تا3.5دارای سرکوچک ودهان نسبتاًبزرگی است که تا نزدیکی چشم کشیده شده است.رنگ ان در پشت خاکستری در پهلو کدرود ر شکم سفید است.فراوانی این نوع ماهی در ماهای دی وبهمن در اطراف بوشهر دیروکنگان میباشد.

4)ماهی شیر:از تیره تن ماهیان است این ماهی به طور متوسط بین50-150 سانتی متر طول و حدود 3تا 9 کیلو گرماست پشت این ماهی ابی یا سبزرنگ وطرفین ان نقره ای است.

5)ماهی قباد:این ماهی با سرعت زیاد در اب حرکت می کند.وزن این ماهی 1-2کیلو گرم است وطول ان25-50سانتی متر است دارای گوشت قهوه ای روشن لذ یذ است.

6)میش ماهی:این ماهی بزرگترین ماهی خوراکی خلیج فارس است وزن این ماهی حدود 4-60 کیلو گرم وطول ان 40-150 سانتی متر می باشد د ارای پوست نقره ای خاکستری و سر بزرگ می باشد تجمع این ماهی در مناطق قشم دیر و خارک می باشد.

7)ماهی صبیتی:رنگ این ماهی نقره ای است تمام فلس ها در وسط تیره هستند باله پشتی بالکه خاکستری وحاشیه سیاه با باله دمی سیاه خاکستری باله مخرجی خاکستری وباله سینه ای وشکمی کمی گوشتی رنگ است.

8)ماهی بیاه:رنگ این ماهی در بالای بدن خاکستری سبز ودر پهلوو شکم نقره ای لبه ی عقبی باله دمی تیره وبقیه باله ها شفاف میبا شد این ماهی ساحلی استا وبا وسایل صید ثابت نزدیک ساحل صید میشود .

9)ماهی سنگسر :ازتیره سنگسر ماهیان است وزن تقریبی ان نیم تا پنج کیلو گرم و طول ان 25-75سانتی متر است ر نگ ان در ناحیه پشت به رنگ طلای برنزی با سایه مایل به سبز پهلو هاوشکم نقرهای رنگ خالهای نا مشخص در پشت چشم وبا باله پشتی با لبه تیره.


10)ماهی هامور :از تیره هامور ماهیان است وزن متوسط ان 4-6 کیلو گرم و به طور متوسط 60 سانتی متر طول دارد این ماهی دارای فلس بوده ورنگ ان خاکستری دارای نقطه های قهو ه ای رنگ است گوشت ان خوشمزه وبرای عمل اوری مناسب است ماهی هامور به مقدار قابل توجه ای در سواحل بندر لنگه وبوشهر صید می شودواندازه کوچکتر این ماهی در منطقه دیر صید می شود ببشتر در بستر شنی سنگی و صخره ای دریا زندگی می کند وفصل فراوانی ان از اذر تا اواخر اسفند می باشد.



11)ماهی صبور :از تیره شک ماهیان است.ماهی استخوانی است بالا وپشت ان خاکستری تیره که در پهلوها وبدنه به نقره ای تغییر پیدا میکند گوشتان سفید واستخوانهای کوچک در تمام بدن است.


12)ماهی خارو:از نوع ماهیان درجه 4 است که تا حدی استخوانی است وزن ان بین 250گرم تا2 کیلو گرم است این ماهی شنای سریع داردودر بستر گلی زندگی میکند .

bidastar
12-12-2008, 23:12
ماهی سنگسر

نام علمی: (Diagramma pictum (Thunberg,۱۷۲۹

نامهای علمی مترادف: Spilotichthys pictus Munro,۱۹۵۵ (Plectorhynchus pictus (Thunberg,۱۷۲9

نام انگلیسی: Painted sweetips

نام فارسی: خنو خاکستری

اندازه : حداکثر اندازه بدن ۱۰۰ سانتیمتر و بطور متوسط ۴۵ سانتیمتر می‌باشد.

مشخصات: دهان کوچک، لبها ضخیم، زیر چانه دارای ۶ سوراخ ، باله پشتی دارای ۹ تا ۱۰ شعاع سخت و ۲۱ تا ۲۶ شعاع نرم، باله مخرجی دارای ۳ شعاع سخت و ۷ شعاع نرم و روی خط جانبی دارای ۲۸ تا ۱۱۷ عدد فلس می‌باشد و بدن به جز پوره از فلسهای شانه‌ای پوشیده شده‌است. رنگ بدن در انواع جوان دارای نوارهای طولی سیاه رنگ و در بالغین دارای لکه‌های تیره می‌باشد و گاهی بر روی سر و بدن دارای لکه‌های زرد کمرنگ هستند.

زیست شناسی: در آبهای کم عمق ساحلی و مناطق صخره‌ای تا عمق ۸۰ متری زیست می‌کند و تغذیه آنها از بی مهرگان کفزی و ماهیها صورت می‌گیرد. بین ماهیان بالغ و نابالغ (جوان) تفاوتهایی زیستی وجود دارد به طوری که ماهیان جوان به صورت گروهی نزدیک گیاهان دریایی زیست کرده و از موجودات روی این گیاهان تغذیه می‌نمایند، اما ماهیان بالغ در مناطق صخره‌ای زیست کرده و از میگوها، کرمهای پرتار و خرچگنها تغذیه می‌نمایند.

نامهای مورد استفاده در جنوب ایران : خنو

وسایل صید: قلاب دستی، گرگور و ترال کف، رشته قلاب طویل عمقی

bidastar
12-12-2008, 23:14
شوریده - میش ماهی


نام انگلیسی : Karut croaker
نام علمی : Johnius carutta
نام محلی : بیاهو
خانواده : Sciaenidae
کد : SCiaen.J.c.۲
●مشخصات :
▪مشخصات مورفولوژی
▪فرم و رنگ بدن
رنگ بدن قهوه ای روشن با لکه های کاملا کوچک، زیر
بدن براق و اولین باله پشتی تیره و (۲/۳) بالای بخش
اول باله پشتی سیاه و باله های دیگر روشن است .
▪باله ها
اولین باله پشتی ۱۰ خار و دومین باله پشتی یک خار و
۲۸ شعاع و باله مخرجی ۲ خار و ۷ شعاع نرم و دومین
خار مخرجی ضعیف و کوتاه است.
▪فلس
فلسهای سر سیکلوئیدی و در خط طولی بدن ۶۵ فلس و در
خط عرضی ۷ فلس در بالا و یک فلس روی این خط و ۱۸ فلس
در زیر آن دارد.
▪دندان
دهان پایینی ،پوزه تقریبا مدور بدون ریشک ، دندانها
در هر فک بهصورت دسته های رشته ای
▪طول
حداکثر اندازه بدن در حدود ۳۰cmو طول استاندارد آن
۱۸cm است .
▪سایر مشخصات
روی قسمت پایینی اولین کمان آبششی ۹-۸ خار آبششی
دارد و کیسه شنا در ۱۶ بخش ضمیه دار است.پرده های
آبششی از هم جدا و بدون قطعه رابط است.
●مشخصات بیولوژی
▪مکان زندگی
در آبهای ساحلی و بطور عمده تا عمق ۴۰ متری زیست می
کنند .
▪تغذیه
ماهیان کوچک و بی مهرگان آبزی
▪پراکنش
سراسر خلیج فارس و در یای عمان ، اقیانوس هند شمالی
، مجمع الجزایر مالا و جنوب چین
▪تولیدمثل
جزء گروه ماهیان تخمگذار است.
●ارزش اقتصادی
این گونه فراوان بوده ولی از لحظ ریز بودن ارزش
اقتصادی کمتری نسبت به گونه های دیگر دارد.
▪روش صید
ترال کف ، تور گوشگیر

bidastar
12-12-2008, 23:19
ماهي كفال:

ماهياني طويل هستند که معمولا سر پهن و پوزهاي کند دارند. بدن به شکل استوانه اي بوده و يا کمي از دو پهلو فشرده شده است.چشم ها تا حدي به وسيله بافت چربي پوشيده شده است و داراي دهاني کوچک ، انتهايي و کمي تحتاني مي باشند.دندان ها در اين خانواده کوچک ، ضعيف و پنهان بوده و يا اينکه اصلا وجود ندارد. کفال ماهيان داراي دو باله پشتي جدا از هم هستند که شعا ع هاي سخت اولين باله پشتي آنها 4 عدد مي باشد.سطح پشتي بدن اينها به رنگ آبي يا سبز زيتوني و پهلوها و شکم نقره اي مي باشد و غالبا 9-3 رگه طولي بر روي پشت ، پهلو و شکم انها ديده مي شود.

اين ماهي دوكي شكل، گوشت سفيد اما سفتي دارد و اصالتا روسي است. شمالي‌ها اغلب نوع "دودي" و "شور" آن را مصرف مي‌كنند. سرخ شده و كبابي كفال را هم با نارنج و ليمو ميل مي‌كنند.

bidastar
13-12-2008, 21:29
دوستان اگه از ماهی هایی رو که قابل صید هستند و به اصطلاح ماهی شیلاتی بهشون میگن رو میشناسند و از قلم افتادند در این تاپیک معرفی کنند

در ادامه مسائل مربوط به ماهیگیری رو بررسی میکنیم

bidastar
13-12-2008, 21:48
روش هاي نتخاب چوب ماهيگيري

وزن چوب :



“Weight” يا همان وزن يک سيستم استاندارد صنعتي شماره گذاري وزني براي چوب پشه است. به جاي استفاده از Gram براي سنجيدن يک چوب پشه، از سيستم شمارش که دامنه آن از 1 تا 14 است، استفاده مي شود. تعيين وزن بهينه هنگام انتخاب چوب پشه تا اندازه اي ساده است زيرا به گونه و سايز ماهي اي که شما قصد صيد آن را داريد بستگي دارد.





وزن ماهي اولين عامل اصلي در انتخاب وزن چوب است. بطور کلي وزنهاي کمتر براي ماهيهاي کوچکتر است درحاليکه وزنهاي بزرگتر براي ماهي بزرگتر مي باشد. عامل دومي شرايط آب و هوايي است که در آنجا ماهيگيري مي کنيد. (چوبهاي سبکتر در شرايط وزش باد در پرتاب دشوارتر است.) و سومين عامل سليقه هاي شخصي است. (برخي از ماهيگيران ماهر به روش پشه، از چوبهاي سبکتر نسبت به وزن هاي پيشنهاد شده در هنگام صيد ماهي لذت مي برند و در صورت استفاده از اين چوبها، احساس سنگيني بيشتري مي کنند.)



در ذيل براي يافتن بهترين وزن چوب جدول راهنمايي در نظر گرفته شده است:

استاندارد وزن چوب پشه *****نوع ماهي صيد شده

Wt. 1-3 ***قزل آلاي کوچک، Panfish يا ديگر گونه هاي کوچک ماهي

Wt. 4****(پانفیش)و قزل آلاهاي سايز نسبتأ کوچک

Wt. 5-6 ****قزل آلاي متوسط، سوف يا Bass کوچک

Wt. 7-8 ****ماهي آزاد، قزل آلاي بزرگ، سوف يا باس بزرگ و قزل آلاي پولادسر

Wt. 9-14 ****ماهي هاي آزاد بزرگ، Tarpon و بطورکل ديگر گونه هاي آب شور

توجه : انتخاب نخ و چرخ متناسب با وزن چوب بسيار مهم است.





نتيجه : براي بيشتر مبتديان يک چوب Wt. 3-5 براي گروه ماهيان ساکن در جويبار و رودهاي کوچک مثل قزل آلاي رنگين کمان و خال قرمز، Wt. 5-6 براي ماهيگيران ماهياني چون سوف و باس و Wt. 7-8 براي ماهيگيري در آبهاي شور توصيه مي شود.

اکشن يا عملکرد چوب:

تند، متوسط و کند سه دسته اصلي مورد استفاده جهت توصيف عملکرد چوب ماهيگيري در شرايط بهره برداري هستند.

اکشن تند يا Fast Action:

بيشتر اين چوبها در نزديکي نوک سفت و سخت مي باشند. برخي از مشخصات چوبهاي اکشن تند به شرح ذيل مي باشند:


نکات مثبت : براي پرتابهاي بلندتر، شرايط جوي با وزش باد، ماهيهاي بزرگتر و پرتاب پشه هاي بزرگتر.

نکات منفي : استفاده براي مبتديان دشوارتر است. براي ماهيان کوچک مناسب نيست. در رودها و جويبارها که نياز به پرتابهاي کوتاه دارد، مناسب نمي باشد.


اکشن کند يا Slow Action:


اين چوبها بسيار انعطاف پذيرند. در ذيل نظر موافقين و مخالفين چوب پشه اکشن کند را بررسي مي نماييم:


نکات مثبت : براي پرتابهاي کوتاه در جويبارها و ديگر محيطهاي تنگ و باريک مناسب است. با به دام افتادن ماهي کوچک، احساس صيد ماهي بزرگ را دارد. براي پرتابهاي دقيق کوتاه مورد استفاده پشه هاي کوچک جهت صيد ماهيان کوچک مفيد است.


نکات منفي : براي پرتابهاي بلند، شرايط جوي توأم با باد و ماهي هاي بزرگ سخت و دشوار است.


اکشن متوسط يا Medium Action:

اين چوبها انعطاف پذيري معتدلي دارند و شايد بيشتر چوبهاي پشه از اين دسته باشند. در ذيل مشخصات چوب پشه اکشن متوسط را ملاحظه مي فرماييد:


نکات مثبت : در بيشتر حالات و وضعيتهاي ماهيگيري و گونه هاي ماهي خوب عمل مي کند. براي ماهيگيران مبتدي با روش پشه جهت شروع به يادگيري مناسب مي باشد و وضعيت راحت و آساني را فراهم مي کند.


نکات منفي : به خوبي يک چوب اکشن تند براي وضعيت بادخيزي، پرتابهاي بلند، ماهي و پشه هاي بزرگ و يا به خوبي يک چوب اکشن کند براي ماهيهاي کوچکتر و پرتابهاي دقيق کوتاه نمي باشد.


نتيجه : يک چوب اکشن متوسط بهترين انتخاب براي ماهيگير مبتدي است. مگر در شرايط ويژه که ايجاب مي کند از چوب پشه اکشن کند يا تند استفاده شود. همچون ماهيگيري جهت صيد يک آزاد ماهي بزرگ يا در سواحل بادخيز آب شور که حتمأ مي بايست از چوب اکشن تند استفاده نمود و يا ماهيگيري در رودي کم عرض يا جويبار براي صيد ماهي کوچک که ايجاب مي کند از چوب اکشن کند استفاده شود.

طول چوب:


بيشتر چوبهاي متعارف ماهيگيري به روش پشه 210 ، 240 يا 270 سانتيمتر طول دارند. چوبهاي کوتاهتر مناسبتر براي پرتابهاي کوتاه و جايي که محيط اطراف ايجاد اشکال در پرتاب مي نمايد، مورد استفاده قرار مي گيرند. (مانند ماهيگيري در مجاورت درختان و گياهان) در حاليکه چوبهاي بلندتر شما را قادر به پرتابهاي بلندتر مي نمايد.


نظر نهايي:


براي ماهيگيري در رودهاي آب شيرين و درياچه ها جهت صيد گونه هاي ماهي هاي کوچک و متوسط انتخاب خوب براي ماهيگير مبتدي، استفاده از چوبهاي 240 تا 270 سانتيمتر با وزن Wt. 4 تا Wt. 6 و اکشن متوسط خواهد بود.

bidastar
13-12-2008, 21:56
چگونه يك چرخ ماهيگيري انتخاب كنيم؟


امروزه به راستي هزاران نوع چرخ ماهيگيري در فروشگاههاي لوازم ماهيگيري در سراسر جهان در دسترس علاقمندان فراهم مي باشد. با وجود اين همه محصولات قابل انتخاب، كار گزينش يك چرخ خوب بخصوص براي ماهيگيران كم تجربه مي تواند قدري پيچيده باشد. براي سهولت در اين روند، شركتهاي سازنده براي محصول جديد خود از ويژگيها و اجزاء سازنده اي كه ممكن است به عنوان يك ويژگي متمايز نسبت به ديگر چرخها باشد، شما را آگاه مي نمايند. با ارزيابي احتياجات خاص ماهيگيران و دانستن اينكه از چرخهاي ماهيگيريتان چه انتظاري داريد، قادر خواهيد بود اقدام به خريد آگاهانه نماييد. در اينجا به بيان برخي از نكات مفيد مي پردازيم:


بررسي مقدماتي:



قبل از مقايسه ويژگيهاي خاص چرخها چندين فاكتور مهم براي رسيدگي و بررسي وجود دارد. موقعيت و نحوه ماهيگيري را به خاطر داشته باشيد. چه نوع ماهي مي خواهيد صيد كنيد؟ چه حدود اندازه اي از اين ماهي را مي خواهيد صيد نماييد؟ چه نخي (كيلوگرم تست) را مي خواهيد مورد استفاده قرار دهيد؟ همچنين به تكنيك مورد استفاده بايد توجه داشته باشيد. آيا مي خواهيد از طعمه يا طعمه هاي مصنوعي،‌ روش ترولينگ يا انتظاري را به كار بريد؟ مطمئن باشيد اندازه و نوع چرخي كه شما در حال بررسي آن هستيد متناسب با نوع ماهيگير اي است كه مي خواهيد انجام دهيد. نتيجه پاسخ به اين سوالات به شما كمك خواهد كرد تا به فهرستي از احتياجات عمومي كه بطور قابل ملاحظه اي عمل جستجويتان را كاهش خواهد داد، دست يابيد.



انتخاب يك نوع:



اگر شما يك ماهيگير تازه كار هستيد شايد ساده ترين نوع را براي پرتاب و صيد نسبت به مدلهاي معمول و متعارف، چرخهاي اسپينينگ يا اسپول ثابت بيابيد. عملكرد ساده اي داشته و پيچ خوردن نخ ماهيگيري در آنها در اصل موضوع نگران كننده اي نيست. اگر پرتابگري ماهر و زبردست هستيد، يك چرخ حرفه اي كانونشنال (Conventional) (چرخهاي قدرتمند مخصوص ماهيگيري در آبهاي شور) يا بايت كاستر به همراه تنظيم گر كنترل پرتاب، ممكن است انتخاب بهتري باشد. اين قبيل تجهيزات به شما اجازه خواهد داد تا بيشترين پرتاب را داشته و كاركردي كامل داشته باشيد. مطمئنأ پسند شخصي نقش مهمي را ايفا مي كند.



بطور مثال بسياري از ماهيگيران قديمي و با تجربه اي هستند كه چرخهاي اسپينينگ را بيش از مدلهاي كانونشنال ترجيح مي دهند. در هر نوع چرخي كه شما قصد خريد آنرا داريد، بايد اطمينان حاصل كنيد كه در استفاده و كاركرد نوع خاص ويژگي محصول راحت مي باشيد. اگر اين كار را نكنيد، احتمال دارد به جاي لذت بردن از ماهيگيري، متحمل ناكامي و شكست شويد.



سيستم هاي كلاج:



ماهيگيران در هنگام خريد چرخ كانونشنال يا بايت كاستينگ مي توانند يكي از دوسيستم كلاج ستاره اي يا كلاج اهرمي را انتخاب كنيد.با يك كلاج ستاره اي با چرخاندن اهرمي كه به شكل ستاره مي باشد مي توانيد به صورت دستي ميزان كشش نخ را كاهش يا افزايش دهيد.سيستمهاي ستاره اي عملكرد ساده اي دارند و در بيشتر محصولات از اين دست يافت مي شوند. سيستمهاي كلاج اهرمي معمولأ نرمترند و از استحكام بيشتري در هنگام مبارزه با ماهي برخوردارند. بيشتر كلاجهاي اهرمي نسبت به كلاجهاي ستاره اي جمع و جورتر شده و از دقت بيشتري در تنظيم برخوردارند. تنها اشكالي كه در چرخهاي با سيستم كلاج اهرمي وجود دارد قيمت بيشتر آنها نسبت به چرخهاي با سيستم كلاج ستاره اي است.





اگر شما چرخهاي اسپينينگ يا اسپول ثابت را ترجيح مي دهيد، پي خواهيد برد كه بطور كل دو نوع انتخاب داريد- كلاج از جلو و كلاج از عقب. اينكه سيستم كلاج بر روي چرخ چه جايي قرار داده شده دلايل متفاوتي دارد. لزومأ موقعيت آن تنها بخاطر به وجود آوردن يك سيستم بهتر نيست. سيستم كلاج از جلوي چرخهاي اسپينينگ، معمولأ ويژگيهاي بيشتري دارد. بواسطه وجود واشرهاي ديسكي در سيستم كلاج اينگونه چرخها، آنها از بقا و كارآيي بيشتري برخوردارند.

چرخهاي اسپينينگ كلاج از عقب ممكن است كه در اسفاده راحتتر باشند اما معمولأ در برابر فشار ماهيهاي بزرگ تاب مقاومت ندارند و در شرايط سخت مانند چرخهاي اسپينينگ كلاج از جلو نيستند. همانند چرخهاي كانونشنال، نرمي و دقت سيستم كلاج چرخهاي اسپينينگ بسيار مهم است. اگر از سيستم كلاج از جلو يا كلاج از عقب استفاده مي كنيد، مطمئن شويد كه كلاج كه كلاج در فواصل كوچك سفت مي شود. همچنين مراقب ثبات و استحكام آن نيز باشيد. يعني وقتيكه نخ را كه از روي حالت خاصي از تنظيم نيرون مي كشيد، كلاج در تمام مدت بيرون آمدن نخ مي بايست فشار يكنواخت و ثابتي را وارد نمايد. در رويارويي با يك ماهي درشت، هر بي ثباتي در سيستم كلاج بي شك مي تواند باعث از دست دادن مقدار زيادي نخ باشد و كار را بر ماهيگير مشكل نمايد.



نوع سومي از كلاج بر روي برخي از چرخهاي اسپول ثابت وجود دارد كه به طعمه رونده يا Bait Runner مشهور است. اين سيستم براي صيد ماهياني چون كپور، سوف و اردك ماهي به روش انتظاري طراحي شده است. در اين حالت شما بر روي چرخ دو حالت تنظيم كلاج خواهيد داشت. شما مي توانيد سيستم كلاج را بر روي حالت آزادانه تنظيم نماييد و با استفاده از سيستم هشدار دهنده الكتريكي بدون آنكه ماهي متوجه مانعي شود، متوجه بردن طعمه توسط ماهي گشته و با چرخاندن يك دور دسته چرخ سيستم كلاج بر روي حالت دوم تنظيم كه از قبل خودتان تنظيم كرده ايد، ببريد. امروزه كاربرد اين چرخ بين ماهيگيران كپور تقريبأ فراگير شده است.



بالبرينگها:



درون كليه چرخهاي اسپينينگ، كانونشنال و بايت كاستينگ از بالبرينگ يا بوشهايي در مكانهاي خاص و استراتژيك جهت نرمي و دوام بيشتر و همچنين به عنوان يك تكيه گاه قرار داده شده اند. در بيشتر چرخهاي اسپينينگ از بالبرينگهاي غلطكي در قسمت غلاف كمان چرخ نيز استفاده شده است. بالبرينگهاي ضدزنگ آببندي شده نسبت به بوشها رجحان بيشتري در عملكرد نرم و پايداري بيشتر دارند. پس به طور معمول بالبرينگهاي بيشتر در يك چرخ نرمي بيشتري را فراهم خواهند آورد. چرخهاي با كيفيت دست كم از دو بالبرينگ ضدزنگ بهره مي برند. مدلهاي بهتر معمولأ از 4 تا 6 بالبرينگ بهره مي برند. هرچند در برخي از مدلهاي جديد چرخهاي اسپينينگ لوكس داراي بيش از 12 بالبرينگ نيز عرضه شده اند.



نسبت چرخ دنده ها:



نكته قابل ملاحظه ديگر هنگام خريد يك چرخ، نسبت چرخ دنده هاي آن است. به اين مفهوم است كه هنگامي كه يك دور دسته چرخ را مي چرخانيد، چند دور كامل كمان چرخ به دور اسپول خواهد چرخيد. در واقع نسبت چرخ دنده ها، چگونگي سرعت جمع شدن نخ به ميزان چرخاندن دسته چرخ توسط ماهيگير را بيان مي كند. چرخهاي اسپينينگ، بايت كاستينگ و كانونشنال مي توانند نسبت چرخ دنده هاي متفاوتي را عرضه كنند. از چرخ دنده هاي با سرعت جمع كردن كند (1-1 تا 1-3) تا سرعت جمع كردن بالا (1-4 تا 1-6).

چرخهاي با سرعت جمع كردن بالا جهت كار با طعمه هاي مصنوعي سريع در پشت قايق يا در جمع كردن نخ با سرعت هنگامي كه ماهي به سمت قايق در حركت است، بهتر مي باشد. مدلهاي با ويژگي نسبت چرخ دنده هاي كمتر همانند چرخهاي اخير قادر به جمع كردن سريع نخ نيستند اما قدرت چرخاندن دسته چرخ بيشتري را جهت روشهاي انتظاري و ترولينگ فراهم مي كنند.

ماهيگيراني كه در فكر خريد يك چرخ كانونشنال با عملكرد سنگين هستند، ممكن است كه به دنبال خريد يك مدل دو سرعته باشند. بهر حال آنها قيمت سنگين تري نسبت به همخويشان تك سرعته شان دارند. چرخهاي دو سرعته مزاياي گسترده متفاوتي را فراهم مي كنند از قبيل سرعت جمع كردن بالا و قدرت در چرخاندن دسته چرخ. با يك چرخ دو سرعته، ماهيگير مي تواند بطور دلخواه چرخ را از حالت جمع كردن نخ سريعتر به قدرت بيشتر تنها با فشردن ساده يك اهرم جابجا نمايند. نسبت چرخ دنده ها را معمولأ بر روي اسپول مي نويسند.



قابها:



بيشتر قاب چرخها از آلومينيم (ريخته گري يا تراشكاري) يا گرافيت ساخته شده اند. هركدام از اين موارد فوايد و مضرات خود را دارند. چرخهاي ساخته شده از آنوديز آلومينيم ( روش ساخت و عمليات مربوط به آلومينيم و آلياژهاي آن توسط اكسيداسيون انديك) معمولأ قويترند و از دوام و پايداري بيشتري نسبت به مدلهاي گرافيتي برخوردارند. اما به هر حال سنگين ترند. چرخهاي با بدنه گرافيتي سبكتر و مقاوم تر نسبت به خوردگي مي باشند. تا به امروز آنها هنوز نتوانسته اند قدرت و دوام يكساني همانند چرخهاي آلومينيمي ريخته گري يا تراشكاري عرضه كنند.

به سبب طراحي ذاتي و طبيعي چرخهاي اسپينينگ، بدنه هاي آنها از چندين قطعه ساخته مي شود. بيشتر چرخهاي كانونشنال نيز در مدها و اسلوبهاي يكساني ساخته مي شوند. بهرحال برخي از كارخانه ها حداقل يك قطعه را به صورت گرافيتي عرضه كرده اند. اين سبك طراحي رويهم رفته يكپارچگي و قدرت چرخ را افزايش مي دهد. در عين حال نقصان سنگيني وزن را نيز جبران مي نمايد.



توازن و دوام:



چه چرخهاي كانونشنال يا اسپينينگ را ترجيح دهيد، اطمينان حاصل نماييد وقتيكه دسته چرخ را مي چرخانيد، احساس نرمي، صلبيت، قوت و استواري به شما دست مي دهد. در چرخهاي اسپينينگ، اين موضوع ارتباط بسياري به كيفيت مونتاژ اجزاء دوار و دسته چرخ دارد. اگر شما به لنگي چرخ توجه كنيد، آن بدين معني است كه چرخ فاقد اجزاء دوار بالانس شده مي باشد. همچنين چرخ مي بايست دسته اي با وزنه متعادل و خنثي كننده باشد تا عملكردي نرم و راحت در استفاده را فراهم نمايد. ويژگي بسيار مهم ديگر براي چرخهاي كانونشنال و اسپينينگ قابليت ضد برگشت نامحدود چرخ مي باشد. اين مكانيسم به حذف بازي دسته چرخ براي صلبيت بيشتر كمك مي كند. همچنين تأثير مثبتي در به قلاب افتادن ماهي دارد. وجود هرگونه خلاصي در دسته چرخ مي تواند سبب شود هنگامي كه تلاش در هدايت ماهي به سمت خود داريد، ماهي از دست برود.دسته هاي شستي دار و تركيبي مواردي شخصي پسند هستند اما بيشتر ماهيگيران طرحهاي متناسب تر و راحت تر را ترجيح مي دهند. دسته هاي شستي دار اغلب بوسيله كارخانه Penn و البته ديگر كارخانه ها نيز عرضه شده اند. همچنين دسته هاي شستي دار محكم نگه داشتن بيشتر هنگام شرايط مرطوب را فراهم مي كنند.



كنترل كننده هاي پرتاب:



اغلب چرخهاي كانونشنال و بايت كاستينگ مجهز به جزئي بنام سيستم كنترل پرتاب مي باشند كه كمك به تصميم گيري سرعت چرخش اسپول هنگام پرتاب مي نمايد. اين سيستمها مي توانند بسته به مدل چرخ بصورت گريز از مركز يا مغناطيسي باشند و تنظيمشان بسته به يكي از دو صورت داخلي و خارجي است. سيستمهاي كنترل گر پرتاب مي توانند كمك بسياري به افزايش حداكثر پرتاب و به حداقل رسيدن پيچ خوردگي نخ ماهيگيري داشته باشند. در هر حال جلوگيري از عمل پيچ خوردن نخ ماهيگيري در هيچ چرخي محال و غير ممكن نيست. اين موضوع بسيار مهمي براي ماهيگير است كه درك كند، هيچ چرخي بطور صد در صد بدور از پيچ خوردن وجود ندارد.

قطع نظر از چگونگي پيشبرد مكانيسم كنترل گر هاي پرتاب، در هنگام پرتاب چه از مدلهاي مغناطيسي يا نيروي گريز از مركز براي كمك به كنترل گرهاي پرتاب استفاده شود، نياز است ماهيگير به آرامي با انگشت شست نيروي سبكي را به اسپول براي جلوگيري از پيچ خوردن نخ به كار برد. يك شست تعليم ديده به همراه سيستم موثر كنترل پرتاب بهترين دستورالعمل براي رهايي از مشكلات و آزارديدنها در پرتاب است.



مكانيسمهاي وسايل پيچيدن نخ ماهيگيري:



چرخهاي بايت كاستينگ و برخي از چرخهاي بزرگ كانونشنال داراي خصيصه مكانيسم پيچش نخي هستند كه بطور خودكار تضمين مي نمايد كه نخ بطور يكنواخت بر روي اسپول هنگام جمع كردن توزيع شود. بهر حال چرخهايي كه وسايل پيچيدن نخ را به دور اسپول عرضه مي كنند از آسودگي و راحتي بيشتري برخوردارند. (ديگر نگران هدايت نخ بصورت دستي نخواهيد بود) خوب، طبعأ آنها از ابزار مكانيكي پيچيده تري نسبت به چرخهاي استاندارد يا فاقد وسايل پيچيدن نخ مي باشند. برخي از مكانيسمهاي پيچيدن نخ نسبت به مدلهاي ديگر از پايداري و ضريب اطمينان بيشتري برخوردارند. اگرچه قطعاتي كه در بيشتر اين سيستمها بطور مرتب مورد استفاده قرار مي گيرند تمايل به فرسودگي دارند. البته كليه چرخهاي اسپول ثابت به اين سيستم مجهز مي باشند.



اسپولها:



در هنگام خريد هر يك از چرخهاي اسپينينگ و كانونشنال مي بايست به طرح و تركيب اسپول توجه شود. چرخهاي اسپينينگ با يكي از اسپولهاي آلومينيمي يا گرافيت عرضه مي شوند (در مواردي با هر دو). اسپولهاي آلومينيمي قدرت و دوام بيشتري را در برابر شكستگي و ترك خوردگي تحت لنگر پيچشي فراهم مي كنند.

بطور عمده دو نوع اسپول وجود دارد. اسپولهاي داخلي يا قابدار و اسپولهاي روباز. برخي از ماهيگيران اعتقاد وافري به عملكرد و راحتي مدلهاي قديمي اسپولهاي داخلي يا قابدار دارند. هرچند بيشتر نمونه هاي چرخهاي پيشرفته داراي اسپولهاي روباز هستند. روباز بودن كمك به جلوگيري نخ از گره خوردن يا گرفتار شدن درون قاب چرخ مي كند. بعلاوه گزينه هاي انتخاب اسپول چرخهاي اسپينينگ شامل اسپول استاندارد يا كم عمق و دراز شده (براي پرتاب بلند) يا عميق مي باشد. در طراحي اسپولهاي پرتاب بلند جديدتر كاهش اصطكاك نخ ملحوظ شده است در نتيجه از پرتاب بلندتري برخوردار است.





بيشتر چرخهاي كانونشنال شامل بايت كاستينگها داراي اسپولهاي ماشين كاري شده يا آلومينيمي هستند. هرچند كه ممكن است داراي اسپولهاي ساخته شده از گرافيت نيز باشند.مجددأ عرض مي كنم كه اسپولهاي آلومينيمي دوام و قدرت بيشتري را فراهم مي كنند و عملكرد توأم با دوام بيشتري دارند.براي بقا و دوام بيشتر، ماهيگيران مي توانند يك چرخ كانونشنال با اسپول روكش كروم، برنز يا فولاد ضدزنگ را انتخاب نمايند. آنها سطح بالاتري از دوام و قدرت را فراهم مي كنند و از مقاومت فرسايشي بيشتري برخورداند. اسپولهاي فلزي مانند اينها براي نوع ماهيگيريي كه نياز به دوام فوق العاده اي دارد يا هنگاميكه از نخهاي مخصوص داكرون يا سيم استفاده مي شود، بهترند.

بعلاوه طرح و تركيب اسپول مي بايست ظرفيت نخ مورد نظرتان را داشته باشد. قطع نظر از نوع چرخ كه قصد خريدش را داريد، اسپول نياز خواهد داشت تا مقدار كافي از تست پوند يا كيلوگرم نخ مورد نظر شما را نگاه دارد.

bidastar
17-12-2008, 14:26
مکانهای مهم ماهیگیری در ایران :

سد پانزده خرداد :

موقعیت :

سد پانزده خرداد در 210 كیلومتری از استان تهران در نزدیكی قریه عباس آباد در فاصله 80 كیلومتری جنوب شهرستان قم و 12 كیلومتری شمال شهردلیجان بر روی رودخانه قم رود در استان مرکزی قرار دارد.



مشخصات سد :

سد از نوع خاكی غیرهمگن با هسته رسی با حداكثر ارتفاع از كف رودخانه 30/54 مترمی باشد. ارتفاع از روی پی 96 متر ، طول تاج 320 متر و عرض آن در تاج 10 متر است. حجم آب مفید آن 165 میلون متر مکعب میباشد.

زیبایی های طبیعی اطراف سد :

غار آبی _ خاكی چال نخجیر در 10 کیلومتری شهرستان دلیجان واقع شده و به همراه كاروانسرای «دودهك» كه متعلق به دوره صفوی است، امكانات حاشیه سد 15 خرداد ، طبیعت ییلاقی و در عین حال كویری اطراف دلیجان از جاذبه های تاریخی و طبیعی این سد استان مركزی محسوب می شود.



این غار با داشتن 5 کیلومتر مسیر خاكی با دیواره ها و سقف های آهكی بسیار زیبا و دریاچه ای كه در عمق 50 متری از كف غار قرار دارد، یکی از جاذبه های منحصر به فرد طبیعت ایران است.

شنا در سد 15 خرداد :

شنا در سد 15 خرداد خطر آفرین است . اراك - خبرنگار اطلاعات: امور بهره برداری سد پانزده خرداد دلیجان در اطلاعیه ای از ساكنان اطراف این سد و مسافران عبوری خواست با توجه به باتلاقی بودن كنارهای این سد از شنا كردن در محدوده آن خودداری كنند. در این اطلاعیه آمده است: با توجه به این كه فاجعه غرق شدن افراد در این سد علاوه بر داغدار شدن خانواده ها موجب آلودگی آب آشامیدنی شهرستان قم نیز می شود، به همه افراد اخطار داده می شود از شنا كردن در این سد خودداری كنند.

گونه های جانوری منطقه :

گونه های جانوری منطقه شامل پستانداران ، پرندگان ، خزندگان ، دوزیستان و ماهیها میباشند که در ذیل به معرفی آنها به اختصار می پردازیم :

الف : پستانداران :

پستانداری که در این منطقه شناسایی شده اند عبارتند از : روباه ، شغال ، کفتار ، گرگ ، موش صحرایی ، خرگوش و جوجه تیغی.

ب : پرندگان :

این منطقه مکان مناسبی برای گذران زمستانی برخی از پرندگان مهاجر می باشد. که از آن جمله میتوان به : اردک سبز ، اردک زیره ای ، چنگر ، هواسیل ، انواع مرغابی ، انواع غاز ، مرغ کرمخوار و غیره اشاره کرد.

همچنین پرندگانی در حواشی سد زندگی می کنند که عبارتند از : کبک ، تیهو ، قرقی ، کبوتر ، انواع گنجشک ، زاغ ، کلاغ و شانه بسر.

ج : خزندگان :

گونه های خزنده ای که در منطقه مشاهده شده است عبارتند از : انواع مارمولک ، مار آبی ، بزمجه و مار.

د : آبزیان :

عمده ترین ساکنان این دریاچه ماهیها میباشند. عمده ترین آنها عبارتند از :

1- کپور معمولی وحشی (Common Carp) :

2- کاراس (Karas) :

3- سوف (Pike-perch Or Zander) :

bidastar
17-12-2008, 14:27
دریاچه اوان :

موقعیت و مشخصات :

درياچه زیبای اوان در نيمه شمالي الموت ، در دامنه کوه خشچال ، در فاصله 75 کيلومتري و در میان چهار روستای اوان، وربن، زواردشت و زرآباد شهر قزوين قرار دارد.





این دریاچه كه بیش از هفتاد هزار متر مربع مساحت دارد ، در ارتفاع هزار و هشتصد متری از سطح دریا واقع شده است. طول آن در طويل ترين قسمت 325 متر و عرض آن 275 متر می باشد.

تنها از آب چشمه‌های زیرزمینی موجود در بستر دریاچه تغذیه می‌شود و بخش ناچيزي از آن هنگام بارندگي تامين مي شود اما به صورت سطحي و کم. غليان دايمي آن باعث صافي و زلالي آب درياچه شده است. عمیق‌ترین بخش آن به عمق 5.7 متر می باشد که در جنوب شرقی آن واقع شده است البته برخی از مسئولان عمق دریاچه را بین یک تا بیست متر تخمین زده اند. از سرريز آب درياچه نيز رود كوچكي تشكيل مي شود كه آب آن مورد استفاده كشاورزان روستاهاي كوشك و آيين است . در تابستان اين درياچه محل ماهيگيري ، آب تني و قايق سواري و در پاييز ، مأمن پرندگان مهاجر مانند قو، غاز، مرغابي و در زمستان با توجه به برودت هوا و يخ زدن سطح آن قابل اسكي سواري است. لازم بذکر است درياچه اوان با حضور نماينده سازمان ملل و برافراشتن پرچم سازمان ملل و پرچم ايران رسماً به‌عنوان قطب گردشگري جهان اعلام شده است. متاسفانه در یکی دو سال گذشته شاهد حمله اوباش به تاسيسات سرويس بهداشتي دریاچه و سرقت شيرآلات آن، شكستن كيوسك تلفن و به آتش كشيدن بخشي از نيزارهاي كنار درياچه بوده ایم.



پیدایش :

درياچه اوان احتمالا 500 سال پيش بر اثر لغزش به وجود آمده که اين لغزش در حال حاظر غير فعال است. اعتقادی وجود دارد مبنی بر اینكه این دریاچه بازمانده دریاچه بزرگ «كاسپین» است. دلیلی كه برای این مدعا می‌آورند تغییر یافتگی نام كاسپین به قزوین است. اوان به معنی محل گردآمدن آب می باشد.

گیاهان :

غیر از گونه‌های درختی دست‌كاشت نظیر بید، چنار، تبریزی، سیب، آلبالو، گیلاس، سنجد، فندق و گردو، گیاهان علفی مانند گون، كنگر، شیرین بیان و گونه‌های مختلف دیگر از خانواده گرامینه و لگومینیوزه هم در حوزه آبخیز اوان وجود دارند. از گیاهان داخل دریاچه هم می‌توان به نی‌بن در آب و گیاهان غوطه ور خوشاب و چنگال آبی اشاره كرد که محیط مناسبی را برای پرورش ماهیانی چون اردک ماهی بوجود می آورند.



جانوران و پرندگان :

از گونه‌های جانوری اطراف اوان می‌توان به كل و بز – كه به علت شكار بی رویه و تخریب زیستگاه آنان كاهش چشمگیری یافته‌اند - پلنگ، خرس قهوه‌ای، روباه، شغال، گرگ، گراز، شنگ، سیاه گوش (گربه وحشی) انواع عقاب‌ها، دال، دلیچه، شاهین، جغد، كبك، فاخته، داركوب، سبزقبا، زاغی و انواع گنجشك سانان، قورباغه، لاك پشت و خرچنگ اشاره كرد.

ماهیها :

انواع ماهی هایی که در این دریاچه ساکن میباشند عبارتند از :

1- قزل آلای رنگین کمان (Rainbow Trout) :



2- كپور (Carp) :



3- اردك ماهی (Pike) :

bidastar
17-12-2008, 14:29
دریاچه گهر

دریاچه گهر بزرگ (کله گهر) زیباترین دریاچه کوهستانی ایران به شمار می رود.



مقدمه :

در دامنه اشترانكوه، درياچه هاي دائمي و شيرين گهر بالا و گهر پايين گسترده شده اند. اين درياچه از ذوب برف هاي اشترانكوه و انباشت آب آن در پشت سد طبیعی ايجاد شده است. فراواني نسبي آب هاي ورودي به اين درياچه باعث مي شود سرريز آب آن به درياچه پاييني (بزرگ) بريزد. این دریاچه همانند آبگیر بزرگی است که از چشمه ها وآبشارها و سرابها سیراب و در تابستان و زمستان راکد می ماند وبیشتر سطح دریاچه زمستان کاملا یخ می بندد و چشم انداز زیبا و خاصی را به گهر میبخشد. دریاچه گهر در مرکز منطقه حفاظت شده اشترانکوه در بخش انتهایی تنگ تاپله قرار گرفته است. تنگ تاپله دره ای است در جهت شمال شرقی(جنوب شرقی) که اطراف آن را کوههای اشترانکوه فراگرفته است. زيبايي خيره كننده و چشم اندازهاي بديع درياچه سبب شده هر ساله با وجود سختي راه، انبوهي از مردم لرستان، استانهاي اطراف و ديگر نقاط كشور، با پاي پياده يا سواره به ديدن درياچه و زيبايي هاي آن بروند و چند روزي از اوقات فراغت خود را در آنجا سپري كنند. این دریاچه در نزد کشورهای خارجی بنام دریاچه ایران مشهور است.



تشکیل دریاچه گهر (زمین لغزه کهن اشترانکوه) :

دریاچه گهر (29 کیلومتری جنوب خاور دورود) به احتمال زیاد در اثر وقوع یک زمین‌لرزه به بزرگای زیاد بوجود آمده است. درواقع، این دریاچه به واسطه بسته شدن دره توسط یک سنگ ریزش عظیم تشکیل گردیده است. دریاچه کوهستانی گهر که بر روی گسل اصلی امروزی زاگرس (بخش دورود) قرار دارد، بر پهنه رومرکزی زمین‌لرزه فاجعه بار دره سیلاخور در تاریخ 3/11/1287 هـ.ش با بزرگای 4/7=Ms منطبق است. بنابراین این دریاچه احتمالاً در اثر جنبش گسل دورود و رویداد یک زمین لغزش-سنگ ریزش تشکیل گردیده است.

مشخصات دریاچه ها :

دریاچه گهر بزرگ ( کله گهر ): در منطقه حفاظت شده اشترانکوه و در ارتفاع 2400 متری از سطح دریا قرار گرفته است. حداکثر عمق دریاچه به 28 متر و مساحت سطح آبی آن به حدود 100 هکتار می رسد. طول درياچه اصلي گهر را1500 متر و عرض متوسط آن را بین 500 تا 800 متر برآورد كرده اند.



دریاچه گهر کوچک ( کره گهر ): ارتفاع آن از سطح دریا 2450 متر می باشد و مساحت تقریبی آن حدود 7 هکتار است. طول آن 500 متر و عرض آن حدود 150 متر است. حداکثر عمق آن نیز در حدود 4 متر می باشد.



راه دسترسی به دریاچه :

راهای ارتباطی به دریاچه تماما مالرو و بعضا پیاده رو است. براي رسيدن به منطقه زيباي اشترانكوه از تهران مي‌توان به دو طريق اقدام كرد. اول: با قطار دورود. دوم: از طريق اتوبوس‌هاي دورود. دسترسی به دریاچه نیز از دورود به دو طریق امکانپذیر می باشد :

1- مسیر کوهنوردان : از دورود به طرف اليگودرز از كيلومتر 20 به روستاي دربند مي‌رسيم كه داراي درختان و بيشه‌هاي انبوهي است. ادامه راه ما را به طرف ايستگاه دربند مي‌رساند كه پس از گذشتن از روي ريل راه‌آهن و عبور از پل رودخانه در نهايت به روستاي تيون مي‌رسيم (جاده آسفالت است). پس از پر كردن قمقمه‌ها از آب چشمه، راه صعود از كنار روستا و از مسيري پاكوپ ادامه يافته، كم‌‌كم ارتفاع مي‌گيريم و سپس مسير ما به سمت جنوب ادامه پيدا مي‌كند. بعد از دو و نيم ساعت پياده‌روي به كنار جويباري مي‌رسيم كه ادامه راه ما را به پناهگاه اول مي‌رساند.

چشمه گل‌گل سيرابمان مي‌كند، سپس با طي دو ساعت به چال كبود و پناهگاه دوم مي‌رسيم كه محل مناسبي براي شب ماندن است. در اين محل رو به جنوب كه مي‌ايستيم (خلاف مسير بالا آمده) سمت راست قله گل‌گل 4050 متر و سمت چپ قله سن‌بران 4150 متر و در روبرو يك هفتي مشاهده مي‌شود كه يخچال آن تا كف ميدان ادامه دارد و ديده مي‌شود. سمت چپ آن قله لايو قرار دارد. قله سن‌بران از يخچال سمت چپ با طي زمان حدود سه ساعت و قله گل‌گل نيز با قدري زمان كمتر صعود مي‌شود و بهترين مسير رسيدن به درياچه است كه با صعود قله گل‌گل به سمت قله لايو سرازير شده (شرق)، نيم ساعتي بعد به محلي V شكل مي‌رسيم كه سمت راست ما درياچه قرار دارد.

دهليزي با شيبي تند و گاهاً يخ زده كه با توجه به سنگي بودن اطراف آن كوچكترين اشتباه در انتخاب مسير امكان بروز مشكل و يا حادثه را به دنبال دارد. بعد از اين قسمت به مسير شن اسكي مي‌رسيم كه بايد كاملاً با احتياط و حتماً نفرات پشت سر هم حركت كنند (ريزش سنگ). در بهار تا اواخر تابستان مسير داراي يخچال با شيب تند است كه همراه داشتن كلنگ و يخ شكن و طناب لازم است. زمان رسيدن به درياچه از نقطه V شكل، چهار ساعت است. در نزديكي درياچه آبشاري زيبا پذيراي ماست كه خستگي راه را از تن زدوده و از كنار آن مي‌توان به درختان زيباي بيدكنار درياچه رسيد كه نويد رسيدن به نگين زاگرس را مي‌دهد. بهترين فصل صعود، اواخر خرداد به بعد است كه البته بستگي به بارش نيز دارد. براي تماشاي لاله‌هاي واژگون(گل اشك) بايد اواخر ارديبهشت به منطقه رفت

2- مسیر عمومی : راه اصلی آن از شهرستان درود با خودرو به گردنه دوش دراز - قریه درب آستانه (امام زاده شاه پیروانی) و دو راهی سراوند وچشمه تلمه زار است. بعد از جاده ماشین رو گردشگران پیاده باید به چشم دره- چشمه تلمه زار- گردنه گله چیره- بنار نر میون -گردنه پنبه کار دره نگار و سفید آب- بناره گهر به دریاچه دیدنی گهر میرسند. حرکت از محلی به نام سرچشمه (در حومه شهر دورود به فاصله حدود 20 کیلومتر) با ارتفاع 2365 متر از سطح دریا آغاز می شود. در مسیر رفتن از سرچشمه به دریاچه گهر باید مسافتی 18 کیلومتری را با فراز و نشیبی بسیار پیمود و از کنار دره نگار(نی گاه) و بالای گردنه پنبه کار بگذریم و جالب است که در نهایت به دریاچه می رسیم که ارتفاع آن از سطح دریا 2360 متر است یعنی تقریباً به اندازه ارتفاع مبدأ. مرتفع ترین نقطه مسیر، بالای گردنه پنبه کار با ارتفاع 2550 متر و پایین ترین نقطه چشمه پنبه کار در پایین گردنه با ارتفاع 1950 متر می باشد. دریاچه در دامنه جنوبی اشترانکوه و قله سن بران قرار دارد. دریاچه دیگری در بالادست این دریاچه قرار دارد که به دریاچه بالا یا دریاچه کوچک یا دریاچه دوم موسوم است که در حال از بین رفتن است و برای رسیدن به آن باید حدود 2 ساعت پیاده روی کرد.


امکانات اطراف دریاچه :

دریاچه دارای کمپ استقرار محیطبان جهت حفظ گونه های زیست محیطی منطقه و صدور پروانه یک روزه ماهیگیری می باشد. همچنین نیروی انتظامی نیز در منطقه حضور دارد. جدیدأ شهرداری شروع به ساخت سکوهایی برای استقرار گردشکران نموده است که مورد انتقاد برخی از مسئولین محیط زیست قرار گرفته است. همچنین چند سرویس بهداشتی نیز در منطقه احداث شده است.

پوشش گیاهی منطقه :

68 گونه انحصاري گياهي در منطقه حفاظت شده اشترانكوه در استان لرستان وجود دارد. در جريان اجراي طرح شناسايي و برررسي تنوع زيستي و عرصه‌هاي طبيعي مناطق حفاظت شده استان لرستان، كارشناسان، بيش از 600 گونه گياهي در منطقه حفاظت شده اشترانكوه شناسايي كردند. در حدود 53 گونه درخت و درختچه نيز در اين منطقه حفاظت شده شناسايي شده‌اند كه برخي از آنها از خواص دارويي و طبي نیز برخوردارند. پوشش گیاهی آن بیشتر ازگونه های زرشک، شیرخشت، سیب وحشی، گردو، بید، دافته، شنگ، ارژن، انجیر، گون، گز، بادام وحشی و در قسمت بالا دست دریاچه بزرگ و دریاچه کوچک درختهای اورس، ارجن و بید پراکنده است.


جانوران منطقه :

حوضه استحفاظي و حفاظت شده شهرستان‌هاي دورود، ازنا و اليگودرز استان لرستان (اشترانكوه) شامل 98 هزار و 250 هكتار وسعت می باشد. اشترانكوه‌ يكي‌ از مناطق‌ منحصر به‌ فرد استان‌ لرستان‌ است‌ كه‌ به‌ لحاظ‌ برخورداري‌ از شرايط‌ ويژه‌ اكولوژيكي‌ و توپوگرافي‌ زيستگاه‌ مناسب‌ و مستعدي‌ براي‌ رشد و تكثير وحوش‌ به‌ويژه‌ پستانداران‌ بزرگ‌ است‌ و به‌ همين‌ دليل‌ از ديرباز به‌ عنوان‌ يك‌ شكارگاه‌ ممتاز، مورد توجه‌ عشاير و اعيان‌ و اشراف‌ بوده‌ است.

اين‌ امر موجب‌ شد تا رشته‌ كوه‌ اشترانكوه‌ و دره‌ ني‌گاه‌ با نام‌ قرق‌ اختصاصي‌ تيان‌ (تيون) در سال‌ 1340 به‌ عنوان‌ منطقه‌ شكار ممنوع‌ و در سال‌ 1349 با افزودن‌ ارتفاعات‌ متعدد ديگر، (از جمله‌ سفيدكوه‌ بزرگ‌ و كوچك) به‌ محدوده‌ آن، منطقه‌ قرق‌ تيان‌ با عنوان‌ منطقه‌ حفاظت‌شده‌ اشترانكوه‌ شناخته‌ شود. وجه‌ تسميه‌ اين‌ نام‌ وجود نيم‌ دايره‌ چال‌ها و معابر خط‌الراءس‌ بين 4‌ قلل‌ منطقه‌ است‌ كه‌ افراد محلي‌ آن را به‌ كوهان‌ و گردن‌ شتر شباهت‌ داده‌اند.

در سال‌ 1357 با ايجاد تغييراتي‌ در حد و حدود منطقه، كوههاي‌ سفيد كوه‌ بزرگ‌ و كوچك‌ با مساحت‌ 24 هزار هكتار از منطقه‌ اشترانكوه‌ منفك‌ و به‌ صورت‌ مجزا به‌ نام‌ پناهگاه‌ حيات‌ وحش‌ سفيدكوه‌ ازنا قرق‌ و شناخته‌ شد و مابقي‌ امروزه‌ از ارزشمندترين‌ مناطق‌ تحت‌ مديريت‌ سازمان‌ محيط زيست‌ كشور محسوب‌ مي‌شود.

پستانداراني چون كل و بز، آهو، قوچ، خرگوش، شغال، روباه، گراز، گرگ، پلنگ، خرس قهوه‌اي و گربه وحشي را می توان از مهمترين گونه‌هاي شناسايي شده اشترانكوه به حساب آورد. گونه‌هاي پرندگان اين منطقه حفاظت شده 195 مورد است که مهمترین آنها می توان به کبک دری، تیهو، شاهین اشاره کرد. همچنين 30 گونه از خزندگان و پنج گونه دوزيست نيز در اين منطقه شناسايي شدند. انوع مارها چون افعي يا گرزه مار نيز در اين منطقه زندگي مي‌كنند.

ماهی ها :

از مهمترین ماهیهای این دریاچه میتوان به قزآلای رنگین کمان و قزل آلای خال قرمز اشاره کرد.

1- قزل آلای خال قرمز (Brown Trout)



2- قزل آلای رنگین کمان (Rainbow Trout)



3- زردپر (Barbe Fish)

bidastar
17-12-2008, 14:32
دریاچه یا تالاب زریوار

این تالاب مهم ترین جاذبه گردشگری استان کردستان می باشد و مهم ترین و کم نظیر ترین جاذبه آبی در باختر کشور محسوب می گردد. مريوان شهر زيبايي است، با مردماني مهربان و مهمان نواز. وجود اين تالاب زيبايي منطقه را دو چندان كرده و هر سال باعث جذب گردشگرانی از سراسر کشور و دنيا مي شود.



موقعیت و مشخصات تالاب :

تالاب زریوار در فاصله 2-3 كیلومتری غرب مریوان قرار گرفته است. حوضه آبخيز رودخانه زريوار با مساحت 237 کيلومتر مربع در غرب استان کردستان بخشي ازحوضه نسبتا وسيع مريوان راتشکيل مي دهد. پديده جالب اين حوضه، اکوسيستم آب شيرين درياچه زريوار است که در نيمه غربي حوضه واقع شده است. زهکش اصلي حوضه، رودخانه زريوار است که از دو شاخه فرعي آب مريوان و آب زريوار تشکيل شده است. بارندگي و دما دراين حوضه در جهت عکس هم عمل نموده و به همين علت زمستان، مازاد آب فراوان و تابستان نياز آبي شديد احساس ميشود.

این تالاب در ارتفاع 1285 متری از سطح دریا واقع شده ، طول‌ درياچه‌ شش‌ كيلومتر و عرض‌ آن‌ 1700 تا 3000 متر و عمق متوسطش حدود 3 متر است. مساحت‌ آن‌ حدود 720 هكتار است‌. حجم‌ آب‌ درياچه‌ از 5/22 ميليون‌ متر مكعب‌ تا 5/47 ميليون‌ مترمكعب‌ در طول‌ سال‌ متغير است‌. نكته قابل توجه در تشكیل این دریاچه وجود چشمه های آب شیرین در كف این دریاچه می باشد ، كه تامین كننده آب این دریاچه می باشد و به این خاطر زریوار را بزرگترین چشمه آب شیرین جهان عنوان نموده اند.



نام و افسانه ای مربوط به پیدایش تالاب زریوار یا زریبار :

وجه تسميه زريوار و زريبار كه هر دو در منطقه متداول است، به واژه «زری» که در زبان کردی به معنای درياچه است باز می گردد. پسوند «وار» و «بار» پسوند تشبيهی و زريوار يا زريبار به معنی درياچه وار است. درباره اين درياچه افسانه هاي متعددي وجود دارد كه مشهورترين آنها وجود شهري مدفون در زير آبهاي درياچه است.

مردم منطقه معتقدند كه در زمانهاي بسيار دور در محل كنوني درياچه شهري بنا بوده و پادشاهي ستمگر بر اين شهر حكمراني مي كرده است. مردمي كه از دست ظلم و ستم حاكم به تنگ آمده بودند، پيش مرد عارف و خداپرستي كه دور از شهر زندگي مي كرده مي روند، تا آنها را از دست ظلم و ستم حاكم نجات بدهد. مرد عارف هم از خدا كمك مي خواهد. به امر خدا از چشمه هاي زير زمين آب فوران مي كند، حاكم ستمگر و تمام شهر در زير آب مدفون مي شوند. فكر كردن به اين كه شهري در زير درياچه مدفون است، خيلي هيجان برانگيز است!



جاذبه های گردشگری :

درياچه ی زريوار که هزاران سال است حيات و آبادانی را به مريوان سرسبز بخشيده است همواره نظاره گر اين سرزمين حادثه خيز بوده و با شادی ها و دردهای جانکاه مردمانش شريک گشته و همچون ميراثی ارزشمند بخش هايی از هويت و تاريخ ما را در دل خود حفظ کرده است.

چشمه هاي « اورامان ماتان» و «ژاورود» مريوان همراه با مناطق و مناظر طبيعي، نظر هر بيننده اي را به خود جلب مي کند و به همراه «کوه تخت» (با 2820متر ارتفاع) در 32 کيلومتري جنوب مريوان و کوههاي «کمانجرد» در «بندکوه»، از ديگر ديدنيهاي بیمانند منطقه مريوان محسوب مي شود. پوشش گياهی اين ناحيه مناظری شگفت انگيز و باشکوه دارند. از آنجا که تنوع اقليمی همراه با ساير شرايط مناسب، از جاذبه های مهم در صنعت جهانگردی به شمار ميرود و جهانگردان خواهان دمای مطلوب و مطبوعی (بيست و پنج- بيست و دو درجه سانتيگراد) هستند، استان کردستان به ويژه در فصول بهار و تابستان از اين نظر بسيار مناسب و دارای توانايی های جهانگردی قابل توجهی می باشد. در فصل زمستان به علت شیرینی آب دریاچه و برودت هوا سطح دریاچه یخ می بندد و منظره بسایر زیبایی را به وجود می اورد .



آسیب شناسی :

تالاب زريوار در شهرستان مريوان، بهشت گمشده ای است كه به دليل مشكلات حاصل از جنگ تا همين اواخر زياد مورد استقبال مسافران قرار نگرفته است. با احداث هتل بسيار زيبای زريوار و ساير اماكن اقامتی مناسب در كنار اين درياچه، آينده روشنی برای صنعت توريسم در اين منطقه ايجاد شده است. از سوی ديگر مردمانی بسيار مهربان و مهمان نواز واقعا مسافران را مجذوب ميكنند.

با وجود مخالفت مسوولان محیط زیست کردستان با احداث کانال ارتباطی بین 2 رودخانه قزل چه سو و دریاچه زریوار که باعث نابودی این دریاچه طی 50 سال آینده می شود ، وزارت نیرو همچنان بر احداث این کانال اصرار می ورزد. درياچه زريوار در حالى در مسير نابودى قرار گرفته است که جزو منحصر به فردترين تالاب هاى ايران به شمار مى رود و به دليل داشتن 37 گونه پرنده نادر و گياهان مختلف از جمله ميراث طبيعى ايران محسوب مى شود. به عقيده کارشناسان محيط زيست ، احداث اين کانال باعث ورود رسوبات رودخانه قزل چه سو به درياچه زريوار و کم شدن عمق اين درياچه خواهد شد و تابش آفتاب به سطح اين درياچه نيز باعث رشد گياهان آبزى و نابودى آن طى 50 سال آينده مى شود. اين در حالى است که برآورد کارشناسان عمر يک ميليون ساله اين درياچه در صورت طى روند طبيعى است.
وزارت نيرو که پيش از اين با همکارى مهندسان روسى ، درياچه آرال را که يکى از زيباترين درياچه هاى جهان بود به نابودى کشاند ، حالا قصد دارد درياچه زريوار را که به لحاظ شرايط کيفى و کمى در سطح استانداردهاى مطرح کنوانسيون تالاب ها (رامسر ، 1971) قرار دارد و مى تواند در فهرست تالاب هاى بااهميت بين المللى به ثبت برسد به سرنوشت درياچه آرال دچار کند.

وضعيت بهداشتي درياچه اسفناك است. در تمام اطراف درياچه يك سرويس بهداشتي مناسب پيدا نمي شود. مهماناني كه آمده اند تا از طبيعت بكر درياچه استفاده كنند بي رحمانه شاخه درختان را مي شكنند و از آن براي درست كردن آتش استفاده مي كنند. وجود آشغال در جاهاي مختلف هم باعث جمع شدن حشرات و ايجاد بوهاي مزاحم شده است. قسمت هاي حاشيه درياچه پر از نيزار و لاي و لجن است و هر سال مقدار آن نسبت به سال قبل افزايش پيدا مي كند و اگر همچنان كسي براي لاي روبي آن اقدامي نكند، شايد در دراز مدت چيزي از درياچه باقي نماند.



امیدواری :

خيرالله مرادي، رئيس اداره كل محيط زيست استان كردستان، با اشاره به اقدامات حفاظتي اين اداره براي حفاظت از اين تالاب و ثبت آن در كنوانسيون بين‌المللي تالاب‌ها به خبرگزاري ميراث فرهنگي گفت:«بيش از سه ميليارد تومان براي حفاظت از اين تالاب هزينه و جلوي ريخته شدن فاضلاب شهري مريوان به حاشيه تالاب گرفته شده است. طبق برآورد ما اين تالاب سالانه به‌طور مستقيم بيش از يك ميليارد تومان بهره‌ اقتصادي براي استان در بر دارد كه بيش از 420 ميليون تومان آن از فروش ماهيان تالاب است. بيش از آنچه كنواسيون رامسر از ما خواسته است در حفاظت آن كوشش كرده‌ايم. هم‌اكنون تردد قايق‌هاي موتوري در تالاب ممنوع است. جلوي ساخت يك پاركينگ و يك شهرك صنعتي را هم كه قرار بود كنار درياچه ساخته شود هم گرفتيم و به‌جاي آن به دنبال ساماندهي مجتمع‌هاي تفريحي اطراف درياچه هستيم. ثبت اين تالاب در كنواسيون بين‌المللي رامسر هيچ گونه مانعي را بر سر صيادي اهالي محلي ايجاد نمي‌كند و بين‌المللي شدن اين تالاب مي‌تواند در رونق اقتصادي و توريستي اين منطقه بسيار موثر باشد.»



پوشش گیاهی منطقه :

ميزان رطوبت و بارش مناسب باعث ايجاد جنگلهای انبوه بلوط و گونه های مختلف درختان جنگلی از جمله درختان افرا،خنجوک، مازو، گلابي وحشي، زبان گنجشک، گردو، سيب وحشي، پسته وحشي، زالزالک، آلبالوي جنگلي و بادام تلخ است. پوشش گياهی اين ناحيه مناظری شگفت انگيز و باشکوه دارند.



جانوران و پرندگان منطقه :

از گونه های مهم حيات وحش اين منطقه که با روند تخريب اکوسيستم زريوار در معرض خطر انقراض قرار می گيرند عبارتند از:

۱- سنجابک درختی(Dryomys nitedula)

۲- هامستر طلايی(Mesocricetus auratus)

۳- ول حفار کردی (Ellobius luteseeus)

۴-زردبر(Vormela peregusna)

۵-راسو(Mustela nivalis)

۶-سمور سنگی (Martes fonia)

۷-سياه گوش (Lynx lynx)

۸-حشره خور دندان سفيد بزرگ (Crocidura russula)

علاوه بر اين، جنگلهاي کردستان براي شکار (البته به شيوه مجاز) يکي از مناطق عالي محسوب مي شود؛ چنانکه در اين استان 34 شکارگاه با گونه هاي مختلفي از نوع گراز، شغال، روباه، بز، قوچ، ميش، خرس؛ و پرندگان شامل کبک، تيهو، قمري، بلدرچين، اردک، سرسبز، لک لک، دارکوب، وجود دارد.


آبزیان تالاب :

از جمله ماهیها و آبزیان دریاچه می توان به موارد ذیل اشاره کرد :

1- کپور معمولی (Common Carp)



2- کپور علفخوار (Grass Carp)



3- کپور نقره ای (Silver Carp)



4- سیاه ماهی (Capoeta Damascina)



5- آمور نما (Pseudorasbora parva)



6- شاه کولی (Chalcalburnus)


7- کاراس (Caras)



8- مارماهی خاردار (Mastacembelus)

bidastar
17-12-2008, 14:34
رودخانه ارس :

ارس نام رودخانه‌ای نسبتاً پرآب و خروشان است كه در فاصله 2 كيلومتري جلفا پس از گذشت از بستر تنگ كوهستاني كه در كوههاي نزديك جلفا ايجاد نموده است وارد جلفا مي شود. رودخانه ارس كه از كشور تركيه سرچشمه مى گيرد، حدود۴۵۰ كيلومتر از مرز آبى جمهورى اسلامى ايران با كشورهاى آذربايجان و ارمنستان را تشكيل مى دهد.



تاريخ و پیدایش نام رود ارس :

شهرهای مدفون شده در دامنه کوههای آرارات بزرگ ( الحارث ) و آرارات کوچک (الحویرث ) که در حال حاضر در کشور ترکیه قرار دارند و دامنه آنها مربوط به خاک ایران است را به اصحاب رس نسبت می دهند و نام رود ارس نیز که سرچشمه آن از قسمتهایی از این دو کوه است از همان رس گرفته شده است. ناگفته نماند که رس در لغت به معنی چاه و هر چیز کنده شده است. نام محلی این رود به ارمنی آراکس و به ترکی آراز است. نام اَرَس ریشه پارسی دارد و به معنای زلال و بی غل و غش است. رودخانه ارس در سال ۱۸۱۳ میلادی در پی عهدنامه گلستان به عنوان مرز ایران و روسیه برگزیده شد و تمامی مناطق شمال این رود از ایران جدا و به خاک روسیه افزوده شد.

سرچشمه ها ، موقعيت و مشخصات رودخانه ارس :

حوضه آبريز ارس جلگه پستي در نيمه شمالي استان‌هاي آ. شرقي و غربي و اردبيل است و آب و هواي معتدلي نسبت به نيمه جنوبي اين استانها دارد بارش فراوان در اين منطقه علاوه بر کمک به اعتدال آب و هوا باعث ايجاد رودخانه‌هاي متعدد با دبي (حجم آب در واحد زمان /Sec M3 ( زياد شده است. برخي از اين رودها سرشاخه‌هاي متعددي در کشورهاي همجوار (ترکيه- آذربايجان- ارمنستان) دارند و در نهايت به درياي خزر راه مي‌يابند.

سرچشمه آن از كوههاي مين گول داغ (هزار بركه) تركيه واقع در جنوب شهر ارزروم است ، محل مذكور كه در مركز تجمع آبهاي اين كوهها وتشكيل ارس بوده ، بيش از 800 متراز سطح دريا ارتفاع ندارد. طول رود از سرچشمه تا مصب قريب 1072 كيلومتر است كه پس از سرازير شدن از سرچشمه در نقطه اي به اسم « دوالو » وارد خاك ايران شده و از همين محل تا نقطه « قره دوني » كه آخرين حد فاصل خاك ايران و ارس مي باشد ، در شمال غربي ايران جريان دارد. رودخانه ارس پس از عبور از « قره دوني » وارد خاك قره باغ مي شود و با طي مسير در جمهوري آذربايجان به رودخانه « کورا » مي پيوندندد و به درياي خزر مي ريزد.

شعباتي كه از خاك قفقازيه وارد رود ارس مي شود عبارتند از : آرپاچاي-رود نخجوان-رود كر. همچنين شعباتي كه از خاك ايران وارد رود ارس مي شود عبارتنداز: رود زنگماراز ماكو- رود آغ چاي و قطور چاي از خوي- رود زيلبير از مرند - رود كوك گنبد از قره داغ - دره رود مغان.

عرض رودخانه ارس در جلفا گاهي تا 200متر و ارتفاع وعمق بستر آن به 2 تا 3 متر مي رسد. عريضترين نقطه رودخانه در نزديكي شهر جلفا ميباشد كه بيش از 200 متر عرض و بيش از 4 متر عمق دارد كه مي توان سومين رودخانه ايران از لحاظ قدرت آب تلقي كرد. بستر رودخانه ارس داراي شيب زيادي بوده كه آب با سرعت درآن جريان دارد و مثل رودهاي ديگر نمي توان بر روي آن قايقراني كرد ولي اگر قايق موتور دار باشد مي توان از آن استفاده نمود.



در نزديكي پاسگاه سيه رود كه ميان جلفا و خدا آفرين قرار گرفته درطي سالهاي طولاني بستر خود را در دره يك كوهستان صخره اي ، بقدري پائين برده كه بشكل يك ديواره كاملا عمودي با ژرفاي خيلي زياد درآمده بطوريكه اين بستر بصورت يك پرتگاه خيلي خطرناك مي باشد و مجراي ژرف ارس در اين ناحيه به اسم (جاموش بغان بندي) كه به فارسي يعني بندي كه گاومييش را خفه مي كند ناميده مي شود كه داراي چشم انداز بسيار زيبايي مي باشد.



بررسي حقوق مرزي بين ايران و كشورهاي آذربايجان و ارمنستان :



سد ارس نخستين سد مشترك ما بر روى رودخانه مرزى كشور است. در ساليان گذشته و در چارچوب موافقتنامه سال ۱۹۶۳ ايران و اتحاد جماهير شوروى با احداث تأسيسات در حال بهره بردارى سد ارس و ميل و مغان در مرز مشترك جمهورى اسلامى ايران با جمهورى آذربايجان و با تنظيم ۱‎/۸ ميليارد متر مكعب از آب اين رودخانه، در سال حدود ۱۵۰ هزار هكتار از اراضى آبيارى و ۴۴ مگاوات نيز برق توليد مى شود. در حال حاضر، مشكلات ناشى از آلودگى هاى وارده از كشورهاى واقع در حوزه رودخانه از مهمترين چالش هاى موجود در رودخانه ارس است كه اخيراً در قالب يك پروژه چهارجانبه (ايران - آذربايجان - ارمنستان - گرجستان) با مشاركت لازم، در حال مطالعه و كنترل است.

خوشبختانه قرارداد و پروتكل هاى موجودبا شوروى سابق مبناى همكارى و تعامل با كشورهاى آذربايجان و ارمنستان است و اصولاً بهره بردارى مشترك از رودخانه ارس عامل همكارى و بهبود روابط دوجانبه با اين كشورها بوده است.
در مورد سد ارس، نيز اين سد در سال ۱۳۴۹ در ۴۰ كيلومترى شمال غربى جلفا در محلى به نام قزل قشلاق بر روى رودخانه ارس احداث شده است. با استفاده از اين سدو تأسيسات جانبى آن ۷۲هزار هكتار از اراضى كشاورزى كشورمان زير كشت آبى رفته است. ۴واحد نيروگاهى نيز در اين سد وجود دارد كه دو واحد از آنها متعلق به ايران است. ظرفيت اسمى هر واحد نيروگاهى ۱۱مگاوات بوده و ميزان متوسط انرژى توليدى سالانه (سهم ايران) ۸۶گيگاوات ساعت است. در پروتكل هاى سالانه، ميزان بهره بردارى از منابع آب و انرژى رودخانه مرزى ارس و سد، همه ساله با حضور نمايندگان طرفين تنظيم مى شود. حجم مخزن و حجم مفيد سد ارس به ترتيب ۱۳۵۰ ميليون متر مكعب و ۱۱۵۰ ميليون متر مكعب است احداث و بهره بردارى از سد ارس استفاده از حقابه ايران را در حد ميزان مورد توافق در پروتكل فيمابين تأمين كرده است.



مشكلات زيست محيطي :

منابع آگاه محلى از آلوده بودن آب هاى ارس و مشاهده جانداران آسيب ديده از آلودگى محيط زيست در منطقه خبر مى دهند. طبق گفته هاى افراد بومى ساكن در منطقه منبع اصلى آلودگى ارس تخليه فاضلاب منطقه مسكونى و صنعتى جلفا به داخل رودخانه است. به طورى كه اين اتفاق موجب پيدايش باتلاق در اين منطقه شده است. از سوى ديگر نبود فاضلاب در اين منطقه، محيط زيست و آب رودخانه ارس را تهديد مى كند و گونه هاى گياهان دارويى منحصر به فرد منطقه را در معرض نابودى قرار خواهد داد. وجود مخازن سوخت تهديدى براى اين منطقه محسوب مى شود و چنانچه در منطقه ويژه اقتصادى در جلفا آتش سوزى رخ دهد تمام منطقه درمعرض خطر قرار مى گيرد و چنانچه مخازن سوخت به هر دليلى دچار نشتى شوند به آب و خاك منطقه آسيب مى رساند و به دليل نزديك بودن به رودخانه ارس آلودگى آب اين رودخانه را نيز در پى خواهد داشت.

به دليل سيل ورود آلاينده هاى خطرناك توسط برخى كشورهاى همجوار رودخانه ارس، منابع مختلف از احتمال بروز فاجعه اى زيست محيطى طى سالهاى آتى در اين منطقه خبر مى دهند. به اعتقاد كارشناسان زيست محيطى، گرچه تعدادى از سازمانها و ارگانهاى مسؤول، آلودگى هاى رود ارس را در حد غيراستاندارد نمى دانند اما با ادامه روند كنونى، اين رودخانه به همراه حوزه آبريز خود به كانون آلودگى هاى خطرناك تبديل خواهد شد. رودخانه ارس توسط برخى كشورها به خصوص ارمنستان آلوده مى شود. ارس از طريق چند منشأ آلودگى فاضلاب صنعتى در ارمنستان آلوده مى شود اما «فعلاً» به وضعيت بحرانى نرسيده است. به اعتقاد كارشناسان زيست محيطى، ادامه حيات جنگلهاى حفاظت شده ارسباران، كيامكى و آينالى كه محل پرورش گونه هاى منقرض شده اى چون گوزن قرمز ايرانى (مارال) و... است با سرنوشت رود ارس عجين شده است. در آزمايشات صورت گرفته «فعلاً» هيچگونه بيمارى يا مورد خاصى در ۱۷ گونه آبزى موجود در ارس مشاهده نشده است.



جاذبه هاي توريستي منطقه :

طبیعت زیبا و تاریخ غنی، منطقه ارس را به یکی از مناطق ویژه توریستی تبدیل کرده است. کوهستان های بلند منطقه همه ساله کوهنوردان زیادی را به خود میخواند. رود زیبای ارس با مسیر پر پیچ و خم و حکایت های غریب خود یکی دیگر از جاذبه های گردشگری است. حیات وحش ارسباران با پوشش گیاهی منحصر به فرد و منطقه کیامکی با تنوع زیستی بی نظیر، سایر جاذبه های توریستی این منطقه به شمار میروند.

1- کلیسای سنت استپانوس در 16 کیلومتری غرب جلفا و به فاصله ی 3 کیلومتری کرانه جنوبی ارس و در روستای متروکه ای به نام دره شام قرار دارد و نام کلیسا ملهم از نام استپانوس شهید اول راه مسیحیت می باشد و به علت استقرار آن در روستای دره شام به این نام نیز خوانده می شود.



2- بر روی رودخانه ارس دو پل تاریخی به فاصله صد متر از یکدیگر بنا شده که به نام خدا آفرین مشهورند. پل اول به دوره سلجوقیان (552- 391 ه ق منسوب است. 160 متر طول و 15 طاق دارد. پل دوم خدا آفرین به طول حدود 120 متر ودارای 10 طاق ، و منسوب به دوره صفوی ( 1148 - 907 ه ق ) است .



3- حمام كردشت بر کنار رود ارس و در جوار روستای کردشت واقع شده است. دارای طراحی داخلی ونقاشی های دیواری بسیار جالب است. قدمت اين حمام به بيش از دو قرن می رسد.



برخي از سدهاي رودخانه ارس :

1- سد ارس : اين سد بر روي رودخانه ارس در منطقه قزل قشلاق و در 40 كيلومتري جلفا واقع شده است. سد از نوع خاكي با هسته رسي ميباشد. تاريخ شروع ساختمان آن در سال 1347 و تاريخ خاتمه سال 1350 مي باشد. طول تاج 945 متر و ارتفاع از پي 42 متر است. همچنين ار تفاع از كف 36 متر و عرض در تاج 8 متر است. گنجايش كل مخزن 1350 ميليون متر مكعب و گنجايش مفيد مخزن 1166.5 ميليون متر مكعب است. لازم بذكر است كه قدرت توربين هاي نصب شده در اين سد 22000 كيلووات مي باشد.



2- سد خدا آفرين : اين سد بر روي رودخانه ارس در منطقه اصلاندوز و در نزديكي شهر مغان واقع شده است. سد از نوع خاكي ميباشد. تاريخ شروع ساختمان آن در سال 1372 و تاريخ خاتمه سال 1379 مي باشد. طول تاج 380 متر و ارتفاع از پي 60 متر است. گنجايش كل مخزن 1600 ميليون متر مكعب و گنجايش مفيد مخزن 1200 ميليون متر مكعب است. لازم بذكر است كه قدرت توربين هاي نصب شده در اين سد 100000 كيلووات مي باشد.



ماهيهاي رودخانه ارس:

يكي از مهمترين رودهاي ايران كه علاوه بر جذابيت ويژه گردشگري و تأثيرات مثبت اكوسيستمي قابليت مهمي از نظر ماهيهاي قابل صيد دارد رودخانه ارس مي باشد. ماهيهاي اين رود حدود ده گونه مي باشند كه حدود 6 نوع آنها كه در ذيل ذكر خواهد گرديد نسبت به ديگر ماهيهاي بومي اين رود بزرگتر و داراي مقاومت بيشتري نسبت به ساير ماهيها هستند. به همين جهت صيد اين ماهيها بين ورزشكاران و ماهيگيران از ارزش بالايي برخوردار است.



رودخانه ارس كه سراسر نوار شمال غربي كشور را سيراب مي كند در تمام فصول سال پر آب است اما به دليل مسائل زيست محيطي و تخم ريزي ماهيها مجوز براي ماهيگيري در ايام خاصي از سال صادر مي شود. شهر هاي جلفا ، پلدشت ، سيه رود و سواحل حاشيه اي اين شهرها بهترين نقاط براي ماهيگيري هستندكه هر ساله در فصل تابستان قلابهاي آويزان نشانگر حضور ورزشكاران و گاه خانواده هاي علاقمند به ماهيگيري است. در ذيل به برخي از اين ماهيها اشاره مي نماييم :

1- اسبله يا گربه ماهي (Erupian Catfish)



2- سوف (Zander)



3- زردپر (Barbel fish)



4- كپور (Common Carp)



5- ماش ماهي (Aspe)



6- فيتوفاگ يا كپور نقره اي (Silver Carp)

bidastar
17-12-2008, 14:35
تالاب انزلي

از جمله زيباترين مناظر آبي گيلان سبز گیلان تالاب انزلی است. اين تالاب محل تخم ريزي آبزيان و پناهگاه و مأمن پرندگان بومي ومهاجر است. در داخل تالاب ، جزاير زيبايي وجود دارد و دو شهر زيباي انزلي وآب كنار در ساحل آن قرار دارند.



تالاب انزلي باوسعت ۱۸۰ تا ۲۰۰ كيلومترمربع حكم تصفيه خانه را براي آب رودخانه هايي دارد كه به درياي خزر مي ريزد. اين تالاب با بيش از ۱۰۰ گونه پرنده، ۵۰ گونه ماهي ، صدهاگونه موجودات گياهي ، جانوري و ميكروسكوپي و دهها گونه گياهي اكوسيستم كم نظيري دارد. تالاب انزلي از سال ۱۳۵۴ جزو تالابهاي بين المللي تحت حفاظت شد و مهمترين منبع تكثير وتوليد ماهيان خاوياري واستخواني درياي خزراست. تالاب انزلي به عنوان يكي از مهمترين تالابهاي بين المللي چندسالي است با بي توجهي هاي زيادي روبرو شده است. تا آنجا كه اين تالاب درآستانه يك بحران بزرگ كه منجر به نابودي آن مي شود قرار گرفته است. درپي اوج گيري آلودگي و تخريب بندرانزلي كه رسانه های بسياری به آن پرداختند و عمق فاجعه مشخص شد، سازمان ملل متحد به ياري شتافت و قرار بود از امسال اين تالاب بزرگ با پنج ميليون دلار ساماندهي شود. اين تصميم در فهرست برنامه هاي عمران سازمان ملل متحد و محيط زيست (undp) سازمان ملل متحد قرار گرفت كه باتوجه به احداث جاده كمربندي بندرانزلي كه ۱۶ كيلومترآن از داخل تالاب انزلي مي گذرد ازاين فهرست حذف شد!!!.

مشخصات و موقعیت جغرافیایی تالاب انزلی :

تالاب انزلي در ساحل جنوب غربي درياي مازندران در غرب دلتاي سفيد رود و در جنوب بندر انزلي گسترده است. اين تالاب از غرب به كيور چال و آبكنار، و از جنوب به صومعه سرا و بخش هاي شهرستان رشت، محدود شده است.

اين تالاب در قسمت جنوبي بندر انزلي قرار دارد و طول متوسط آن در امتداد شرقي - غربي – 30 کيلومتر و عرض متوسط آن در امتداد شمالي - جنوبي تقريبا 3 کيلومتر و وسعت کنوني آن بيش از 100 کيلومترمربع است. در حالي که تالاب انزلي در گذشته با باتلاق هاي اطراف آن در وسعتي حدود 400 تا 450 کيلومتر گسترده بوده است. حداکثر عمق آب در بهار 5/2 متر در قسمت غربي و ميزان بارندگي در اين منطقه سالانه 1500 تا 2000 ميلي متر است. 27 رودخانه مهم گيلان به اين تالاب سرازير مي شوند. رودخانه هاي کوچک و بزرگي در سمت جنوب ، شرق و غرب به تالاب وارد مي شوند که از مهمترين آنها مي توان به رودخانه بهمبر، ماسوله رودخانه ، قلعه رودخانه پسيخان ، پيربازار و شيجان رود اشاره کرد. همچنين رودخانه هايي نيز از تالاب خارج مي شوند، که عبارتند از:
تازه بکند، نهنگ روگا، راسته خاله و پير بازار روگا، سوسر روگاه که اين رودخانه ها در جلوي بندر به يک کانال مشترک تبديل شده و از طريق همين کانال وارد درياي خزر مي شوند.



انزلي ، يکي از جذاب ترين نقاط گردشگري ايران :

شهرستان بندر انزلي در مختصات جغرافيايي 36 درجه و 56 دقيقه تا 37 درجه و 19 دقيقه عرض شمالي از خط استوا و 49 درجه و 16 دقيقه تا 56 درجه و 50 دقيقه طول شرقي از نصف النهار مبداء واقع شده است. شهرستان بندرانزلي كه در ناحيه اي كاملاً جلگه اي به صورت طولي ، در ساحل درياي خزر واقع شده ، داراي آب و هواي معتدل مرطوب است و ميزان بارندگي آن بسيار بالاست و طوريكه سالانه متوسط 1892 ميلي متر بارندگي در اين شهر گزارش مي شود ، ميزان رطوبت نسبي در اين منطقه در سال بين 71 تا 97 درصد در نوسان است.



بندر انزلي يکي از شهرهاي زيباي استان گيلان مي باشد که از نظر قدمت سابقه چندان زيادي ندارد. در سال 838 هجري شمسي انزلي به صورت دهکده اي کوچک به عنوان توقفگاه ماهيگيران و شکارچيان دريايي فعال بوده است. آگوستوس هنري مونساسي که در قرن نوزدهم از اين بندر ديدن کرده ، مي نويسد: « بندر انزلي دهکده اي است با جمعيت حدود 200 يا 300 نفر که در کلبه هاي شني محصور با بيشه هاي پرتقال زندگي مي کنند و به فانوس هاي دريايي و پاروهاي کوچکشان مي بالند». انزلي در محل پيوستن تالاب به درياي خزر و بر روي رسوب هاي دلتايي آن قرار گرفته و به همين علت شهر از 3 قسمت تشکيل شده ، بخش غربي يا انزلي ، بخش مياني يا شبه جزيره ميان پشته و بخش شرقي به نام غازيان.
سواحل ماسه اي انزلي از روزگاران گذشته همواره در مقاطع مختلف سال پذيراي انبوه مسافران بوده است. آنچه سواحل انزلي را از سواحل ديگر درياي مازندران متمايز مي سازد، عمومي بودن سواحل آن است که در دسترس همگان قرار دارد، در حالي که ساير سواحل درياي خزر مورد دخل و تصرف بخش خصوصي قرار گرفته و مسافران محترم بايد از پشت ديوارهاي بلند و ويلاهاي اختصاصي فقط بوي فاضلاب ويلاها را که به دريا مي روند، استشمام کنند.

قايقراني ، ماهيگيري و شکار پرندگان روي تالاب انزلي ، قايقراني در دريا و گردش در پارک و بلوار ساحلي و ديدار از بازار محلي مجموعه اي از خدماتي است که براي گردشگران تدارک ديده شده است. انزلي ، هتلهاي مناسب و تاسيسات اقامتي و پذيرايي و در کنار آن تعدادي تاسيسات گردشگري از قبيل اردوگاه جهانگردي ، دهکده ساحلي و شهرکهاي توريستي دارد.

علاوه بر آن بسياري از خانوارهاي ساکن شهر اتاقهاي اضافي خود را به مسافران اجاره مي دهند. اين پانسيون هاي خانگي زير پوشش اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي استان قرار داشته و با نظارت آنان فعاليت مي کنند. ديدني هاي شهر انزلي مثل تاسيسات اسکله ، گمرک شهر، شيلات ، بلوارهاي ساحلي ، تالاب انزلي ، کاخ و باغ ميان پشته ، بازار، ميدان شهر و تعدادي ديگر آثار تاريخي و باستاني موجب مي شوند که گردشگران از اوقات فراغت خود به بهترين نحو بهره بگيرند. مهمترين و جالب ترين نقطه شهر انزلي ، تالاب آن است.

از ديدني هاي ديگر انزلي ، محوطه فانوس دريايي يا برج ساعت است. در ساحل انزلي و در دل دريا، فانوسي دريايي مشاهده مي شود که در سال 1230تا 1234 هجري قمري در زمان حکومت ناصرالدين شاه توسط خسروخان گرجي حاکم وقت ساخته شده است. اين فانوس دريايي با روغن چراغ روشن مي شده و براي راهنمايي دريانوردان به کار مي رفته است. در سال 1369 هجري شمسي ، شهرداري بندر انزلي اين فانوس را تعمير کرده و يک ساعت چهارسوي جديد بر بالاي منار قرار داده که در حال حاضر نيز کار مي کند. بناي شهرداري انزلي نيز يک بناي تاريخي زيبا و ضمنا از نظر تاريخي قابل توجه است ، زيرا شهرداري بندر انزلي اولين شهرداري ايران است. اين بنا در سال 1310 هجري شمسي ساخته شده است.

«زنزلي » بمعني « بمان و توقف كن » مي ناميده اند ، يا در روايتي فرمانده قشون عرب به منظور استراحت نفراتش ، اين محل را « انزل » يعني « فرود آييد » خوانده انزلي را به معناي « لنگرگاه » و يا « دروازه » نيز مي دانند اما بعضي معتقدند دو برادر به نام « غازان خان » و « انزل خان » بانيان شهر بودند و نام غازيان و انزلي از اينجا گرفته شده است. نام انزلي به پيشينه تاريخي اش در بيشتر شهرهاي اروپايي شناخته شده است و به لحاظ وجود گمرگ و ارتباط تجاري از زمان هاي دور نزد تجار ايراني و خارجي به دروازه اروپا شهرت يافته بود.



چالشهايي كه تالاب انزلي با آن مواجه است :

1- هرساله بيش از‪ ۳۲ميليون مترمكعب فاضلاب خانگي شهرستانهاي رشت، انزلي، صومعه‌سرا، فومن و ماسال كه حوضه آبخيز تالاب انزلي هستند، وارد تالاب مي‌شود.



2- همچنين ازطريق مزارع كشاورزي در سال حدود دو ميليون ليتر سموم وارد محيط تالاب انزلي مي‌شود. تالاب انزلي همچنين محل تخم ريزي بسياري از ماهيان بومي و مهاجر است كه ورود اين مواد سمي ذخاير موجود در اين زيستگاه را به شدت تهديد مي‌كند.

3- رسوبات حوضه آبخيز تالاب انزلي به طور فزاينده‌اي درحال افزايش است و به علت ضعف عمليات آبخيزداري و تخريب بيش از اندازه حوضه آن سالانه ‪۵۸۵ هزار تن خاك به صورت رسوب به اين تالاب سرازير مي‌گردد. هم اكنون يك ميليارد و۲۰۰ميليون تن گل ولاي ناشي از رسوبات حاصل ۴۰سال شست وشوي ۴۰۰۰كيلومتر مربع خاك حوزه هاي آبريز بازده رودخانه منتهي به تالاب درتالاب انزلي وجود دارد. تاچند دهه قبل عمق تالاب انزلي هشت تا ۱۱متربود اما درحال حاضرته نشين شدن رسوبات عمق آن را به ۳متر رسانده است. هم اكنون سرعت انباشته شدن رسوبات دركف تالاب ۱۰ برابر بيشتر از چهاردهه قبل است.



4- آلودگيهاي صوتي، انتشار تركيبات خطرناك سرب، اكسيد گوگرد، كربن و نيتروژن ناشي از عبور و مرور وسايل نقليه ازجمله عوامل تخريب اكوسيستم تالاب است.

5- متأسفانه بارندگيهاي پي در پي و كاهش اكسيژن درتالاب بواسطه متصاعدشدن گاز اكسيدسولفيد sh2 درسطح تالاب موجب تلف شدن هزاران ماهي درتالاب شده است و با هربار بارندگي و كم شدن اكسيژن برتعداد مرگ و مير ماهيان افزوده مي شود.

6- آلودگي هاي ناشي از فعاليتهاي صنعتي در كنار رودهاي منتهي به تالاب براي نمونه مي توان اشاره اي به رودخانه زرجوب نمود كه يكي از آلوده ترين رودخانه هاي كشور است. رودخانه زرجوب در مسير حركت پذيراي فاضلاب ۱۰ بيمارستان، ۵۲ گرمابه و تعداد ۳۸ واحد صنعتي و كارخانه هاي متعدد و پسابهاي اراضي كشاورزي است، تعداد ۶ شهر، ۵ بخش و ۱۸ دهستان و بيش از ۳۰۰ روستا در حوزه اين رودخانه وجود دارد. بخشي از فاضلاب صنعتي كارخانه هاي حوزه و تمامي فاضلابهاي شهري و روستايي بدون تصفيه به رودخانه تخليه و باعث آلودگي شديد اين رودخانه مي شود كه تلفات مرگ و مير وسيع آبزيان رودخانه و تالاب انزلي را در مقاطع بحراني باعث مي شود.

7- صيد و شكار بي رويه جهت تأمين نيازمنديهاي غذايي و گذران اقتصادي كه منجر به كاهش جمعيت گونه هاي وابسته به تالاب مي شود.



8- رشد و توسعه شهرها و شهرك هاي صنعتي بدون مكان يابي صحيح، از عوامل تهديد كننده تالاب انزلي و از منابع مهم آلودگي آب تالاب مي باشد. مانند منطقه طالب آباد در حد فاصل تالاب و درياي خزر (فاصله بين بندر انزلي و حسن رود). از ۳۸ واحد صنعتي آلاينده آب در استان گيلان تعداد ۲۳ واحد در حاشيه تالاب و يا در مسير رودخانه هاي آن قرار گرفته اند و نقش آنها در آلودگي اين اكوسيستم حساس و به خوبي آشكار است.

9- در اينجا لازم است به رشد گياهي به نام «آزولا» در تالاب انزلي اشاره نمود. «آزولا» گياهي است كه درمناطق تالابي رشد مي كند اما اين گياه گونه بومي تالاب انزلي نبوده است. اين گياه را چند سال پيش وزارت كشاورزي با همكاري شيلات براي تكثير وارد كشور نمود!. به لحاظ اين كه اين گياه ازت زيادي توليد مي كند تا براي تهيه كودهاي ازته از گياه استفاده شود وهم چنين به عنوان غذاي ماهيان پرورشي علفخوار به نام فيتوفاگ داده شود. در ابتدا كشت و تكثير اين گياه به طور آزمايشي در درياچه هاي مصنوعي پرورش ماهي در استان گيلان انجام شد. ولي بذر اين گياه به وسيله پرندگان به تالاب انزلي برده شد و در اين تالاب زمينه رشد براي گياه فراهم بود. اين گياه به صورت گياهي مهاجم، اگر با رشد آن مبارزه اي فراگير انجام نشود ظرف چند سال آينده تمام سطح تالاب را خواهد پوشاند. اين گياه با ضخامتي در حدود ۱۰ سانتي متر سطح تالاب را مي پوشاند و با اين پوشاندن مانع رسيدن نور خورشيد به زير آب مي شود و در نتيجه فعل و انفعالات شيميايي توسط فيتوپلانكتونها در عمق آب انجام نمي شود و هم با مستور شدن سطح تالاب اكسيژن كافي به آبزيان نمي رسد.



اقداماتي در جهت رفع اشكالات تالاب انزلي :

1- فعاليتهايي در سالهاي اخير از سوي محيط زيست در خصوص جلوگيري از ريزش آلودگي كشتارگاهها و انواع صنايع به داخل تالاب انزلي. در ضمن با پيگيري اين سازمان درصد بالايي از واحدهاي صنعتي گيلان از سيستم‌هاي تصفيه فاضلاب برخوردار شده‌اند كه اين امر با ممانعت از ورود مستقيم فاضلاب‌هاي شيميايي سبب شد تا ميزان آلودگي دربخشهايي از تالاب انزلي كاهش يابد.

2- وجود كارخانه كمپوست زباله براي ادامه حيات تالاب انزلي ضروري است. تا چندسال قبل كسي به فكر ساخت كارخانه كمپوست براي حل اين معضل نبود تا اين كه مسوولان به پيشنهاد كارشناسان و صاحب نظران تصميم به ساخت چنين كارخانه‌اي در اين شهر گرفتند. سرانجام كارساخت اين كارخانه از چهار ماه پيش به طور جدي آغاز شد اما به دليل فقدان اعتبارات لازم با حدود ‪ ۸۰درصد پيشرفت فيزيكي متوقف شد. يكي از اعضاي شوراي اسلامي شهر انزلي مردادماه امسال در مصاحبه‌اي اعلام كرده بود كارخانه كمپوست زباله مهرماه در انزلي به بهره‌برداري مي‌رسد. ظرفيت اين كارخانه ‪ ۲۵۰تن در روز است و علاوه‌بر زباله‌هاي شهر انزلي كه به طور ميانگين روزانه ‪ ۱۲۰تن است قادر به تبديل بخشي از زباله‌هاي شهرهاي همجوار است.

3- با توجه به ارزش بين‌المللي تالاب هم ‌اكنون يكي از گروههاي تحقيقاتي كشور ژاپن با نام جايكا (آژانس همكاريهاي بين‌المللي كشور ژاپن) مشغول پژوهش براي احياء اين تالاب زيبا است.

گياهان تالاب

در گذشته هاي نه چندان دور، اراضي پيرامون تالاب انزلي تحت تأثير آن به صورتهاي مرطوب و اشباع از آب و همچنين بركه هاي متعدد ،پذيراي انواع خاصي از درختان آبدوست نظير بيد و توسكا بوده است كه گذشته از چشم انداز بسيار زيبا، به دليل آن كه اين درخت همچون پمپ آب، آبهاي اضافي زميني را در خود كشيده و سپس تبخير مي كرد باعث خشك شدن زمينهاي غرقابي مي گردد. بدين ترتيب محيط هاي پذيرايي حشرات را (بركه ها و آبهاي سرگردان) از بين مي برد. چوب اين درختان نيز در انواع مختلف كاربردهاي فراوان محلي داشته است.



پرندگان تالاب انزلي


درياي خزر يكي از مهمترين مناطق زيستگاهي پرندگان آبزي مهاجر است اين دريا در مركز توزيع جغرافيايي جمعيت غازها و اردك ها(مرغابي ها) غرب سيبري، خزر و نيل واقع شده و هر ساله در اين مسير پرواز بيش از ۱۰ تا ۱۲ ميليون انواع اردك و غاز، قو و ساير پرندگان به مهاجرت مي پردازند. بسياري از اين پرندگان بين يك تا سه ماه از زندگي خود را در حواشي درياي خزر سر مي كنند. تالاب انزلي و آبگيرهاي حاشيه آن از مهمترين مناطقي است كه مي تواند بهترين شرايط را براي گذران زمستان پرندگان مهاجر فراهم سازد. تنوع پوشش گياهي تالاب سبب جلب و جذب پرندگان مهاجر به تالاب انزلي شده است.







از لحاظ پذيرش جمعيت پرندگان مهاجر در تالاب انزلي پنج منطقه مشخص شده كه هر كدام وضيعت خاصي از پذيرش جمعيت پرندگان مهاجر دارند كه عبارتند از:

1- جمعيت پرندگان بارز منطقه مركزي تالاب كه نسبت به قسمت هاي ديگر تالاب به پيري زودرس دچار شده است و اين وضعيت به علت وجود پسابهاي خانگي، صنعتي و زراعي است كه موجب افزايش رويش هاي گياهي و مصرف اكسيژن، تركيب نامناسبي از آلاينده ها و بويژه فلزات سنگين است. به علت حجم آبي كه توسط رودخانه هاي متعدد به آن وارد مي شود مثل يك سد محكم و پايدار در مقابل شوري آب دريا مقاومت كرده و مانع تركيب و اختلاط دو نوع آب مي شود. اين منطقه محيط چندان مناسبي نيست ولي به علت رويش گياهان مناسب تغذيه غازها در زمستانها مأمن و پناهگاه بزرگي از پرندگان مي باشد و در فصول ديگر بيشتر پذيراي فلامينگو مي باشد.

۲- بخش شرقي تالاب در اين بخش بيشتر جمعيت اردك ها و چنگر به چشم مي خورند و سپس با توجه به فراواني غازها، خروس كولي و كنار آبچرها و بقيه پرندگان از سهم كمتري در اين منطقه برخوردار هستند.

پستانداران تالاب انزلي

درباره پستانداران تالاب انزلي مطالب بيشتر و زنده تري را مي توان نوشت كه در اين ميان انواعي از پستانداران كه در ارتباط مستقيم با تالاب هستند از ساير پستانداران جدا مي گردد. وجود حداقل ۱۷ گونه خفاش در تالاب يكي از اين مطالب است كه نقش عمده اي در كنترل حشرات تالاب دارند.



آبزيان تالاب

تالاب انزلي يك مخزن آب لب شور با عمق كم به شمار مي رود. وجود محيط آبي زنده اي مانند تالاب انزلي در كنار درياي خزر و ارتباط وسيع آن با دريا محيط مطلوبي را براي تخم گذاري انواع ماهيان فراهم ساخته است. وجود ۲۰ گونه ماهي در تالاب انزلي تأييد شده است. كه ۱۱ گونه آن بومي، ۸ گونه مهاجر و يك گونه نيمه مهاجر است. ماهي سفيد و سوف كه از ماهيان مهاجر هستند براي تخم ريزي و زاد و ولد به تالاب آمده و پس از تخم ريزي مجدداً به دريا بازمي گردند. كپورماهيان، اردك ماهي از ماهيان بومي تالاب هستند كه به طور دائم در تالاب زيست مي كنند. به نظر مي رسد تغييرات درجه حرارت دريا و شرايط محيطي تالاب به گونه اي است كه اين زيستگاه را مساعدترين محل براي تخم گذاري ماهيان و پرورش طبيعي بچه ماهيها ساخته است. از جهت ديگر تالاب انزلي با داشتن آب شيرين و انواع گياهان و حيوانات آبزي از نظر تغذيه زيستگاه مناسبي براي ماهيان به شمار مي رود. جريان و آرامش نسبي آب در تالاب امكان آميزش اسپرم ماهي نر با تخم ماهي ماده را در شرايط مطلوب فراهم مي سازد و ريشه و ساقه گياهان آبزي محل چسبندگي خوبي براي لاروها به شمار مي رود و به همين لحاظ هر ساله گله هايي از انواع ماهيان براي تخم ريزي و توليد مثل به تالاب روي مي آورند. اين ماهيان منشأ عظيم صيدي هستند كه توسط صيادان به انواع مختلف در تالاب انزلي صورت مي گيرد.


رفت وآمد قايق هاي موتوري، آلوده شدن آب به روغن سنگين و مواد شيميايي سمي، صيد بي رويه در زمان تخم ريزي، آلودگيهاي ناشي از مصرف سموم گياهي و كود شيميايي در مزارع اطراف تالاب رفت وآمد ماهي ها رابراي تخم ريزي به تالاب كاهش داده است و امكان توليد مثل به مراتب دشوار و محدود شده است. مهمترين ماهيان تالاب انزلي عبارتند از :


1- اسبله



2- سوف



3- اردك ماهي(شوك)



4- كولمه



5- ماهي سفيد



6- ماش ماهي



7- كپور



8- كپور نقره اي



9- كپور علفخوار (آمور)



10- سياه كولي



11- شاكولي



12- سيم

bidastar
17-12-2008, 14:37
تالاب چغاخور :

موقعیت و مشخصات :

تالاب بين المللي و زيباي چغاخور با مساحتي حدود 2300 هكتار در دامنه ارتفاعات برآفتاب در شمال و كلار در جنوب در نزديكي شهر بلداجي واقع گرديده و يكي از زيباترين و بزرگترين تالابهاي استان چهار محال و بختیاری است. اين تالاب در مسير جاده شهركرد- خوزستان قرار گرفته و از شهركرد 65 كيلومتر فاصله دارد. در بهترين شرايط و موقعيت بارندگي، عمق آب تالاب به 3 متر مي‌رسد.



رشته كوه زيباي كلار نيز در سمت جنوب غربي مشرف بر تالاب است كه قله آن 3830 متر از سطح دريا ارتفاع دارد. تالاب را مرغزاري وسيع در بر گرفته كه مساحت آن حدود 700 هكتار برآورد شده است. اين مرغزار در ماه‌هاي ارديبهشت تا مهر كه سطح آب رو به كاهش مي‌گذارد، از اين هم وسيع‌تر مي‌شود. مساحت آبى تالاب از ۱۳۶۰ هكتار قبل از احداث سد بر روى آن تا 2300 هكتارى بعد از احداث سد و مساحت منطقه شكار ممنوع ۲۵۰۰ هكتار برآورد شده است.



تأمین آب :

آب و هواى تالاب چغاخور متاثر از چهار نوع توده هوا شامل توده هاى هواى قطبى و پرفشار از سمت اروپا، توده هاى هواى مديترانه اى، توده هاى هواى قطبى از شمال كشور و توده هاى هواى حاره بحرى است. اعتدال هوا در تابستان يكى از جذابيت هاى تفريحى اين ناحيه است. منابع آبى تالاب عمدتاً از طريق نزولات جوى و چشمه هاى حاشيه كوه كلار تامين مى شود. مساحت حوزه تالاب حدود ۱۱ هزار و پانصد دروازه و نيم هكتار است كه قسمت اعظم آن را كوه كلار دربرگرفته است.



تاريخچه بروجن :

بروجن دومين شهر منطقه چهار محال و بختياري است. اين شهر در دشتي به وسعت حدود 580 كيلومتر مربع در شرقي ترين نقطه منطقه و در محل تلاقي راه‌هاي سه استان چهار محال و بختياري، اصفهان و فارس قرار گرفته است. تاريخ اسكان جمعيت در اين مكان به يكي دو قرن و تاريخ مركزيت جمعيت به حدي كه بتوان آن را شهر ناميد به پس از نهضت مشروطيت مي‌رسد. رشد فزاينده جمعيت آن از دهه‌هاي سوم و چهارم قرن حاضر آغاز شد و گسترش شهر بروجن با توجه به موقعيت جغرافيايي آن كه در طلاقي سه استان قرار گرفته است، توسعه آن را از امتياز ويژه‌اي برخوردار نموده و روند رشد آن را تسريع كرده است. یکی از مکانهای دیدنی آن امامزاده حمزه علی میباشد. اين امامزاده در روستا يا شهر بلداجي در 35 كيلومتري بورجن در بالاي تپه‌اي مرتفع قرار گرفته و در اطراف آن دشتي وسيع دامن گسترده است. به دليل وجود موقعيت طبيعي و آب و هوا و ديگر جاذبه‌هاي پيرامون آن همه ساله هزاران نفر به اين محل مي‌آيند. اداره اوقاف استان چهارمحال و بختياري طرح احداث يك شهرك با كليه امكانات لازم را در دشتي كه در دامنه اين امامزاده واقع است، در دست اجرا دارد. عمليات ساختماني يكي از واحدهاي زائرسراي آن تمام شده است. درخت كاري و محوطه سازي در آن انجام گرفته و به وسايل بازي و تفريح كودكان نيز مجهز شده است.



امكانات و تسهيلات حال و آینده :

راه دسترسي آسفالته، آب آشاميدني، سرويس بهداشتي، فضاي سبز، سكوي نشيمن، دسترسي به واحد اقامتي و پذيرايي، پاركينگ از امکانات مناسب برای بازدیدکنندگان این موهبت الهی است. مطالعات طرح ساخت، دهكده سياحتي چغاخور در فضايي به وسعت 20 هكتار از زمينهاي حاشيه تالاب سد چغاخور در استان چهارمحال و بختياري پايان يافته است.

مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري استان چهارمحال و بختياري با اعلام اين خبر، افزود: مطالعات اين طرح امسال آغاز شده و براي ايجاد زيرساختهاي مورد نياز آن يك ميليارد ريال اختصاص يافته است. اين دهكده سياحتي در 2 بخش عمومي و خصوصي ساخته مي شود و در بخش عمومي آن بيش از 13 هكتار فضاي سبز، 2/6 هكتار مسيرهاي تردد و بيش از 4 هكتار فضاي سرپوشيده ايجاد خواهد شد. ساخت رستوران، چايخانه، سياه چادر، استراحتگاه مسافران، هتل و زمين ورزشي از جمله امكانات پيش بيني شده در دهكده سياحتي چغاخور به شمار می رود. در اين دهكده 173 واحد مسكوني ساخته مي شود كه از اين تعداد 150 پلاك به صورت ويلايي و 23 پلاك به صورت انبوه سازي خواهد بود تا در اختيار گردشگران داخلي و خارجي قرار گيرد.

امروزه نياز شديد به بهره‌برداري از ذخاير زيرزميني، منابع آب و انتقال آن، احداث و پايدار‌سازي فضاهاي زيرزميني از جمله تونل را ضروري ساخته است. در اين ميان تونل‌هاي انتقال آب از نواحي پر آب به مناطق خشك و كم آب از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است. منطقه مورد مطالعه حدود 109 كيلومتري جنوب شهرستان شهركرد در استان چهارمحال و بختياري واقع است.آب جمع آوري شده در محل سد انحرافي سبزكوه پس از ورود به كانال به طول 4500 متر، از طريق تونل به طول 8 /8574 متر به محل درياچه سد چغاخور انتقال خواهد يافت. به همین خاطر آب سد بالا آمده و عمق آن افزایش می یابد و شاید باعث عدم مرگ تالابهای زیر دست گردد.



راههای دسترسی :

راه هاى دسترسى به تالاب از طريق جاده آسفالته بروجن، ناغان و شهركرد، ناغان در ضلع شرقى و شمال غربى و راه آسفالته سرد روستاهاى حاشيه در ضلع غربى در جنوب شرقى تالاب امكان پذير است.



گیاهان منطقه :

پوشش گياهى تالاب را گونه هاى حاشيه اى، نم پسند، شناور و غوطه ور تشكيل مى دهند كه از آن جمله مى توان بيد، مرغ جگن، پتامژتون، پلى گونيوم، ساز و غيره را نام برد.



پرندگان و جانوران منطقه :

فضاي وسيع و هواي لطيف و چشم اندازهاي بديع همراه با آواز و پرواز پرندگان مهاجر و بومي اين تالاب را در رديف يكي از كانونهاي مهم جذب گردشگري در استان قرار داده است. اين ناحيه، آب و هوايي معتدل و زمستانهاي سرد دارد و از نقاط ييلاقي چهارمحال و بختياري محسوب مي‌شود. از پاييز تا بهار هر سال هزاران پرنده بومي و مهاجر در اين تالاب به سر مي‌برند و تخم‌گذاري مي‌كنند. از انواع پرندگان دائمي يا مهاجري كه در اين تالاب شناسايي شده‌اند مي‌توان به انواع مرغابي، غاز و اردك، آنقوت، چنگر و انواع حواصيل، لك لك سفيد، کشیم، باکلان، فلامينگو، شكارى ها، پلوه، حواصيل، اكراس، قو، سليم و كاكايى ها و خروس كولي اشاره كرد.

از ديگر گونه هاى جانورى اين منطقه مى توان به خزندگانى چون انواع مارها، بزمجه ها، لاك پشت آبزى و پستاندارانى نظير گراز، شغال، سمورسنگى، شنگ، روباه، خرگوش، گرگ، انواع قورباغه اشاره نمود.



ماهیان منطقه :

ماهیهای تالاب عبارتند ازماهى گورخرى، زرده پر، عروس و ماهيان تحميل شده به تالاب مانند كپور، فيتوفاك، آمور و شیرماهی اشاره كرد. لازم به ذكر است وسعت زيستگاهى بسيار خوب و فقدان يا كم بودن منابع آلاينده، وجود گونه هاى ماهى در تالاب داراى ارزش ژنتيكى و كنترل بيولوژيكى، زيستى، مطالعاتى، صيد، تجارى و غذايى، زيست گونه منحصر به فرد ماهى گورخرى (از خانواده گامبوزيا) در اين تالاب، نزديكى به امامزاده هاى حمزه على و دو تالاب شالو و سولقان و همچنين امكان دسترسى به جاده آسفالته درجه يك در كوتاه ترين زمان از جمله ويژگى هاى منحصر به فرد تالاب چغاخور است.

bidastar
17-12-2008, 14:38
سد ساوه

سد ساوه در تنگه و فرقان، 25 كيلومتري شهر ساوه در حدود 150 كيلومتري جنوب غربي تهران بر روي رودخانه قره‏ چاي قراردارد. رودخانه قره چاي که ازغرب و از استان همدان وارد ساوه مي شود، با جهت غرب به شرق، تمام شهرستان ساوه را مشروب نموده و به خارج از شهرستان (مسيله قم) هدايت مي شود. بر مسير همين رود است که سد ساوه (الغدير) در محل قديمي بند شاه عباسي، احداث گرديده است. از ديگر رودخانه هاي مهم آن مزدقان است که از ارتفاعات غربي سرچشمه گرفته و در جنوب شهر ساوه با قره چاي يکي مي شود. از سرشاخه هاي اين رودخانه که همگي از ارتفاعات شمال غربي سرچشمه مي گيرند مي توان به رودخانه فصلي سامان، ميمه و چمرم اشاره نمود.






مشخصات سد :

سد از نوع بتني دوقوسي با طول تاج 265 متر و عرض در پي 20متر مي باشد. عرض سد در تاج 6 متر، ارتفاع از كف 128 متر، حجم كل مخزن در ارتفاع 5/171 متر از سطح دريا 290 ميليون متر مكعب مي باشد. سد ساوه در سال 72 با هدف تأمين برق و آب كشاورزي 23 هزار هكتار از اراضي اين شهرستان احداث شد.


رودخانه قره چاي يا زرين رود :

اين رودخانه از دو رود تشكيل مي شود و وسعت حوزه آبريز آن حدود 23921 كيلومتر مربع است. شاخه جنوب آن از كوه هاي سربند و راسوند و تالاب و عمارت و سراب هاي استان، عباس آباد، كله و نهرميان سرچشمه مي گيرد . اين شاخه ها در محل پل دو آب به هم پيوسته، رود واحدي را به نام چرّا « شرا » تشكيل مي دهند، پس از عبور از بخش چرّا با جهت جنوب به شمال با « دبي » قابل ملاحظه اي به شاخه غربي قره چاي مي پيوندد.



شاخه غربي كه از كوه هاي الوند همدان سرچشمه گرفته از بهم پيوستن شش رود كوچك به وجود مي آيد كه در دشت رزن و بهار به نام سيمينه رود ناميده مي شود، در دشت كبودر آهنگ، شاخه فرعي «زهتران» و «خميگان» از شمال به جنوب جريان يافته كه اين رودخانه در انتهاي بخش چرّا با رودخانه چرّا يكي شده و به طرف ساوه جريان پيدا مي كند، در ساوه نيز دو رود كوچك به نام هاي «سامان» و «ياتان» بهم پيوسته به نام رود مزلقان يا مردقان (مزدقان) وارد قره چاي شده و پس از گذشتن از دشت ساوه در محل پل دلاك به قمرود پيوسته و به «مسيله» و به كوير نمك مي ريزد، طول اين رودخانه حدود 540 كيلومتر است. اين رودخانه بويژه شاخه هاي آن در سربند و كزاز و بخش چرّا بعلت موقعيت طبيعي ويژه، مناظر بسيارزيبايي پديد آورده كه از جهت جاذبه هاي توريسم و بهره برداري جهانگردي و ايرنگردي، واجد اهميت خاص است، تراكم اين مناظر دلنشين بويژه در منطقه سربند و كزاز كه سرچشمه ها و سرشاخه هاي متعدد رودخانه را در خود جاي داده بسيار جالب توجه است. اما اين مناظر بسيار زيبا بعلت آن كه در منطقه كوهستاني قرار گرفته و فاصله طولاني با مراكز شهرها دارند، فاقد امكانات زير بنايي مناسب گردشگري و ايرانگردي هستند. با ايجاد تأسيسات اوليه گردشگري اين مناطق مي تواند از مركز مهم جذب و جلب گردشگر و ايرانگرد باشد و يا حداقل مي تواند مردم استان را بخود جلب كند.

ماهيان منطقه :

عروس، زردک و کپور معمولي از جمله ماهياني است که ماهيگيران بومی و غیر بومی را به سوي اين مکان مي کشاند.

bidastar
17-12-2008, 14:39
دریاچه پریشان



دریاچه پریشان در3 کیلومتری روستای ایازآباد که در12 کیلومتری کازرون قراردارد، در زبان محلی "پیرشون" نیز نامیده می‌شود و آب‌های سطحی حاصل از باران و برف را در خود ذخیره می‌کند. آب این دریاچه از صدها چشمه کوچک و بزرگ مناطق دشت ارژن و دشت فامور تأمین می‌شود.



از این مساحت 147 کیلومتر مربع دشت و 116 کیلومتر مربع کوه و کوهپایه است. چشمه‌های زیادی نیز در کف دریاچه وجود دارد که خود منبع آب دریاچه است. آب دریاچه پریشان شیرین است ولی برای آشامیدن چندان مناسب نمی باشد. ارتفاع آن از سطح آب های آزاد 820 متر است. حداکثر وسعت آن 18 کیلومترمربع است که در تابستان به حداقل رسیده و حالتی باتلاقی می یابد. بیشترین مساحت را در اردیبهشت ماه دارد. میانگین عمق آب این دریاچه 1.6 متر است که در بعضی ازسالها به 2 متر نیز میرسد. این دریاچه حوضه آبریز بسته ای را تشکیل میدهد که مساحتی حدود 263 کیلومترمربع را زهکشی میکند. دریاچه پریشان نامور هم نامیده میشود. این نام از چشمه ای گرفته شده که منبع اصلی تامین آب دریاچه است. جلوه های بهاری و پاییزی این دریاچه جذاب ودیدنی است، مراتع وگلزارهای حاشیه دریاچه و پرندگان وحشی آن، گردشگاه طبیعی جالب توجهی را به وجودمی آورد.



نگاهی به جاذبه‌های شهر کازرون :



کازرون یکی از شهرهای قدیمی ایران به‌شمار می‌رود که قدمت آن براساس نوشته‌های تاریخی به دوران ساسانیان بازمی‌گردد. در پهنه شهرستان کازرون آثار تاریخی بسیاری وجود دارد، اما به جرأت می‌توان گفت که هیچ جای سرزمین ایران تا این اندازه آثار مربوطه به دوره ساسانی را در خود جای نداده است. بزرگترین و تنها مجسمه سنگی ساسانی(مجسمه شاپور اول)، 9 نقش برجسته از 30 نقش برجسته دوره ساسانی، شهر تاریخی بیشاپور، بزرگترین کتیبه دیواری عهد ساسانی معروف به کریتر به طول 5.20 متر و عرض 2.70 متر، معبد زیبای آناهیتا(الهه آب)، آتشکده‌های متعدد، عبور جاده شاهی از این دیار و آثار ارزشمند دیگر، همه حکایت از عظمت تاریخ این شهرستان دارد.

آثار باستانی کازرون فقط به دوره ساسانیان محدود نمی‌شود، بلکه بناهایی از دوران صفویه و زندیه را نیز در خود جای داده است. مقبره‌های شیخ امین‌الدین عارف، شیخ ابواسحاق عارف و علامه جلال‌الدین و همچنین کاروانسراهای روستای کمارج و شهر کنارتخته از جاذبه‌های بسیار دیدنی این منطقه هستند. طرح جامع منطقه پریشان درحال پیگیری است که درصورت تکمیل آن هم از لحاظ گردشگری و هم از لحاظ زیست محیطی این منطقه مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرد.



پتانسیلها و امکانات :



با توجه به چشم اندازهای زیبای طبیعی و تنوع زیستی و تراکم گونه های مختلف پرندگان مهاجر و امکانات آموزشی و تفریحی، تسهیلات دسترسی و نیز ویژگی های چند جانبه این منطقه از تنوع زیادی برخوردار بوده که به عنوان آزمایشگاه های طبیعی می تواند مورد مطالعه متخصصین و دانش پژوهان رشته های علمی قرار گرفته و کانون تجمع اهالی و گردشگران محلی بومی و غیربومی و نیز خارجی جهت گذراندن اوقات فراغت و بازدید از مناطق بکر و طبیعی باشد. در همین راستا به منظور استراحت و بیتوته گردشگران در ضلع غربی منطقه، زمینی به مساحت 4 هکتار را تجهیز به سکو، سرویس بهداشتی، فضای سبز دست کاشت و پیست دوچرخه سواری نموده که مورد استقبال بازدیدکنندگان قرار گرفته است.

تالاب پریشان نیز با تهدیدهایی مانند تغییر کاربری، شخم زدن زمین برای زراعت، شکار و صید غیر مجاز، تخریب حوزه های بالا دست، وارد شدن بقایای سموم و کود شیمیایی به آب دریاچه و غیره مواجه است.



پوشش گیاهی :



پوشش گیاهی تالاب پریشان شامل پوشش حاشیه ای و آبزی نظیر نی، لوئی، جگن و غیره می باشد. تنها گیاه آبزی که به صورت گسترده در بستر تالاب هادیده می شود Vajas marina می باشد که اسم محل آن خار ماهی است و غذای اصلی ماهی زردک (گونه بومی) می باشد. دیگر گونه های گیاهی دریاچه پیرز، سریش، پشم لاخی ، گوشاب است.



پرندگان دریاچه :



هرساله از نيمه فصل پاييز مهاجرت پرندگان از نيمكره شمالي زمين به سمت درياچه پريشان فارس آغاز مي‌شود. سالانه حدود ‪ ۱۰۰گونه پرنده به تالاب بين‌المللي پريشان مهاجرت مي‌كنند. مهمترين اين گونه ها آنقوت، بالابان، چنگر، غازهاي خاكستري، اكرتها، حواصيل‌هاي خاكستري و ارغواني و پليكان است. از شاخص‌ترين پرندگان مهاجر كه در فهرست پرندگان نادر و كمياب قرار دارند پليكان پا خاكستري، اردك سر سفيد،اردك مرمري،غاز پيشاني سفيد و عروس غاز را مي‌توان نام برد. که در بین پرندگان یادشده حدوداً 40 گونه مختلف از آنها در سطح تالاب های جوجه آوری می کنند.

پریشان تنها دریاچه آب شیرین فلات ایران است که عمق آب آن از 3.5 تا 5 متر گزارش شده است. این دریاچه نه به‌دلیل داشتن ماهیان خوش طعم، بلکه از نظر اکوسیستمی بسیار مهم تلقی می‌شود، به‌طوری که 350 نوع پرنده بومی و غیربومی را در خود جای می‌دهد. پرندگان غیر بومی و مهاجران این دریاچه از راه‌های بسیار دور یعنی از سیبری، کانادا و دانمارک، کیلومترها راه را طی کرده، به آنجا می‌آیند و پس از گذران فصل، دوباره به محل زندگی خود بازمی‌گردند.



ماهیان دریاچه :

با توجه به اینکه تالاب پریشان از جمله اکوسیستم های پایدار می باشد که در اثر عوامل تکتونیک بوجود آمده میلیون ها سال است که شرایط خود را حفظ نموده است و دارای 4 گونه ماهی بومی شامل ماهی زردک، ماهی سرخه، ماهی پرک و مار ماهی آب شیرین و همچنین چند گونه ماهی وارداتی نظیر ماهی کپور، ماهی فیتوفالک و آمورمی باشد که در سال 1368 به دریاچه وارده شده است. تنها کپور معمولی با شرایط تالاب سازش پیدا کرده و دوگونه دیگر مشکلات عدیده ای را در تللاب به وجود آورده اند. البته از این دریاچه، برای پرورش ماهی نیزاستفاده میشود.

bidastar
17-12-2008, 14:40
دریاچه نئور



در میان مناظر متعدد استان اردبیل می توان به دریاچه نئور اشاره نمود که شاید برای بسـیاری از مردم کـشور و حتی اهالی استان نیز ناشناخته مانده اسـت. دریاچه نئور در 48 کیلومتری جنوب خاوری اردبیل بطرف شهر خلخال در ارتفاع 2500 متری و در طول جغرا فیائی 3/84 و در عرض 0/38 در یکی از دره های کوهسـتانی باغیرو از سطح دریا قرار گرفته است. وسعت دریاچه بیش از 220 هکتار و مشتمل بر دو دریاچه کوچک (40 هکتار) و بزرگ (180 هکتار) است که در فصل پر آب (بهار)، به هم می پیوندند و دریاچه ای واحد را به وجود می آورند. بیش ترین عمق دریاچه 5/5 متر و میانگین ژرفای آن سه متر است.

وسعت حوضه آبریز دریاچه نئور 45 کیلومتر مربع بوده و ازمراتع ییلاقی عشایر فندوقلو می باشد. نئور از دریاچه های آب شـیرین بوده و آب آن از چشمه های متعدد کف دریاچه و اطراف آن و همچنین از نزولات آسمانی تامین می گردد.

با ایجاد راههای ارتباطی در محیط پیرامون دریاچه هر ساله تعداد زیادی از مردم جهت ماهیگیری، کوهنوردی و استفاده از مناظر بدیع و بی نظیر منطقه و هوای خنک و مطبوع آن به دریاچه روی می آورند. خوشبختانه در سالهای اخیر شاهد مسابقات ماهیگیری نیز در این دریاچه زیبا بوده ایم. دریاچه نئور اردبیل به‌عنوان یك منطقه حفاظت شده زیست محیطی تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد. اجرای طرح آماده‌سازی منطقه گردشگری نئور، ساماندهی چشمه‌های آب شیرین و اصلاح جاده نئور را از برنامه‌های اولویت دار ادارات مربوطه بوده و نیاز است با اطلاع رسانی مناسب و فراهم كردن جاذبه‌های گردشگری حضور مردم در این منطقه را پر رونق تر نمود.



راههای دسترسی به دریاچه :



1- هشت پر (طالش)، ریگ، کیش دیبی، شیله، مریان، قلعه جوق، حفظ آباد و عباس آباد.

2- خلخال، گیوی، فاراب، قره قشلاق، کزور، خلفلو، هل آباد، حفظ آباد و عباس آباد.

3- اردبیل، هیر، شبلو و عباس آباد.



جاذبه های استان اردبـيـل :



استان زیبای اردبیل با جاذبه های طبیعی و تاریخی منحصر بفرد یکی از مناطق جالب گردشگری در ایران می باشد. مهمترین ویژگی این استان آب و هوای مطبوع و خنک این منطقه در فصول بهار و تابستان می باشد . مساحت آن بالغ بر 18011 کیلومتر مربع است که از شمال به جمهوری آذربایجان، از شرق به استان گیلان ، از جنوب به استان زنجان و از غرب به استان آذربایجان شرقی محدود است .اردبیل دارای مناطق گردشگری فراوان از جمله دریاچه شورابیل، جنگل فندقلو، مقبره تاریخی شیخ صفی، چشمه های آب گرم و پیست اسکی سرعین واقع در ارتفاعات سبلان و ... میباشد.



آب و هوای بسیار مطلوب اردبیل به خصوص در مناطق کوهستانی از جمله در منطقه جنگلی فندقلو با منظره های زیبای طبیعی از مکانهایی است که مورد توجه گردشگران قرار می گیرد. پیست اسکی سرعین به نام «آلوارس» با آب و هوای خنک و منظره های طبیعی بسیار زیبا از دیگر مناطق دیدنی است که گردشگردان بسیار زیادی را به خود جلب کرده است.

«گردنه حیران» در مسیر ورودی به استان اردبیل نیز، منطقه بسیار زیبا و دیدنی ای است که توجه هر گردشگر داخلی و خارجی را به خود جلب می کند. این منطقه دیدنی با پوشش انبوهی از درختان و گیاهان، چشم انداز بسیار زیبایی از طبیعت بکر کوهستانی را جلوه گر می سازد.



پرندگان دریاچه :



دریاچه نئور، زیستگاه برخی از گونه های پرندگان مهاجر عبوری است که برای مدتی کوتاه از دریاچه استفاده می کنند. آنقوت از عمده ترین پرندگان این دریاچه و حاشیه آن است که در این منطقه زادآوری می کند.



ماهی های دریاچه :



دریاچه نئور محل پرورش ماهی قزل آلای منحصر بفردی است. دریاچه برای پرورش نوعی ماهی قزل آلا بنام «قزل آلای رنگین کمان» مناسب می باشد که ماهی این دریاچه از زمره بهترین و لذیذترین ماهیان دنیا می باشد كه این ماهیان خود از سخت پوستی بنام گاماروس كه در بستر دریاچه زندگی می‌كنند تغذیه كرده و به سرعت رشد می‌كنند. امسال مدیركل حفاظت محیط زیست استان اردبیل گفته است: با پایان یافتن فصل برداشت ماهی، ‪۸/۵ تن ماهی قزل آلای رنگین كمان به ارزش تقریبی ‪ ۷۰۰ میلیون ریال از دریاچه نئور اردبیل صید شد.

پرویز آراسته در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: در اردیبهشت ماه امسال ‪ ۵۰ هزار قطعه بچه ماهی قرل آلای رنگین كمان از دو گونه فرانسوی و بومی مشگین شهر در این دریاچه رهاسازی شده بود كه گونه فرانسوی با میزان جذب پروتئین بالا نسبت به گونه بومی در هر كیلوگرم ‪ ۵۰۰ گرم افزایش وزن دارد.

وی گفت: امسال برای بهره‌برداری بهتر و توسعه گردشگری دریاچه نئور دو هزار و ‪ ۶۰۰ فقره پروانه صید ماهی با تك قلاب صادر شد.

به گفته یکی از کاربران محترم سایت متاسفانه اخیرا بومیهای این منطقه میگوی طبیعی موجود دراین دریاچه را صیدکرده وکیلویی 500 تومان به پرورش ماهیهای منطقه میفروشند و کسی نیست که جلوی اینها را بگیرد! امسال بومیان ماهیان قزل آلای منطقه را کیلویی 15000تومان میفروختند! که امیدواریم با پیگیری مردم و مسئولین مربوطه جلوی این سود جویان گرفته شود.

bidastar
17-12-2008, 14:41
دریاچه تار و هویر

دریاچه های تار و هویر روی محور چین دار میان دو رشته کوه قره داغ (کوه دوبرار) در شمال، و کوه زرین در جنوب واقع شده است. این دریاچه ها در مدخل کوه و در ارتفاع 3230 متری قرار دارند و سطح آب آنها در فصل های گوناگون سال متغییر است. این منطقه دارای آب و هوایی کوهستانی است و برای تفریحات آبی از جمله شنا و قایقرانی و ماهیگیری مناسب است. موقعیت جغرافیایی منطقه ای که دریاچه تار در آن واقع است به گونه ای است که گرداگرد آنرا با فواصل متفاوت کوههایی در بر گرفته که از سطح دریاچه بین 50 تا 500 متر ارتفاع داردند. وجود این ارتفاعات در کنار یکدیگر بدون آنکه دره ای آنرا شکافته باشد موجب پیدایش گودالی شده است که دریاچه تار در آن تشکیل شده است. دریاچه تار در جهت شمالغرب به جنوب شرق امتداد یافته و طول آن حدود 250 متر، و عرض آن حدود 150 متر می باشد.

در اطراف درياچه هيچ گونه پوشش جنگلي و درخت وجود ندارد و بادهاي غربي سرد هميشه در تار مي‌وزند. در ايامي نه چندان دور آويشن‌هاي فراواني در منطقه وجود داشته كه به خاطر فرسايش شديد ديگر اثري از آنها باقي نمانده است.



منشأ به وجود آمدن دریاچه های تار و هویر:



زمین لغزش (LandSlide) و ریزشهای سنگی نمونه هایی از حرکات توده ای زمین میباشند و اصطلاحی عمومی برای حرکت رو به پایین واحدهای سنگی و رسوبی تحت تاثیر نیروی گرانشی است. این فرایند بر روی زمین های شیب دار عمل کرده و ممکن است باعث تخریب منازل و تاسیسات، مسدود گشتن مسیر جاده ها و رودها و غیره شود و در بعضی مواقع که حجم عملکرد آن عظیم باشد باعث ایجاد دریاچه هایی نیز میگردد. نمونه ای از آن را اینجانب در مسیر جاده هراز مشاهده می کنیم که نامش دریاچه تار می باشد.



راههای دسترسی به دریاچه:



1- شهر دماوند، آبادی چنار عربها، جاده معدن، آخر جاده خاکی، دریاچه تار.

2- از طریق جاده ای که از راه تهران – فیروزکوه و نقطه 98 کیلومتری آن یعنی دلیچای منشعب شده و از روستاهای یهر، لی پشت، مومج، دهنار و هویر عبور کرده و در 28 کیلومتری به دریاچه تار رسیده و از ضلع جنوبی آن عبور کرده به جاده ای که از طریق دماوند به دریاچه منتهی می شود متصل می گردد.

3- شهر دماوند، جاده فیروزکوه، جاده آسفالته آبادی آرو ادامه جاده خاکی، از آبادی آرو که رد شدید و پل دلیچای و دهنار را رد کردید به دریاچه هویر می رسید.



ماهی های دریاچه تار:



آب اين درياچه كه ماهي‌هاي قزل‌آلاي خال قرمز، قزل آلای رنگین کمان و ماهي زردك در آن زندگي مي‌كنند، حاصل جوشش چشمه‌هاي زير آن و آب شدن برف‌هاي كوه‌هاي اطراف و رودخانه كوچك فصلي است.

bidastar
17-12-2008, 14:42
رودخانه و سد زاینده رود

زاينده‌رود يكي از بزرگترين رودخانه‌هاي ايران است كه در مركز كشور، يعني استان اصفهان، از مغرب به مشرق جريان دارد. اين رودخانة مصّفا، رگ حياتي و عامل اصلي سرسبزي و حاصلخيزي اصفهان محسوب مي‌شود. اين رودخانه زيبا و مصفا همواره الهام‌بخش شاعران خوش ذوق ايران بوده است. شاعرانی چون حافظ تحت تأثير زيباييها و سواحل فرحبخش زاينده‌رود، آن را بهشت ثاني دانسته و اشعار نغز و دلكشي در توصيف اين رودخانه و لطافت و گوارايي آب آن سروده‌اند.



سرچشمه ها :



سرچشمه اين رودخانه، دامنه‌هاي زردكوه بختياري است كه در حد فاصل بين اصفهان و لرستان قرار دارد. سرچشمه زاينده‌رود به شكل حوضي مدور با مساحتي در حدود سيصد زرع مي‌باشد كه به «چشمه جانان» معروف است. چشمة مذكور در اين ناحيه مي‌جوشد و به طرف مشرق سرازير مي‌شود. پس از طي سه فرسنگ، به چشمه ديگري به نام «چهل چشمه» مي‌رسد. همچنين از سمت شمال اين منطقه، يعني ناحية فريدن، دو چشمة بزرگ ديگر به نام «خُرِسنگ» و «كودَنگ» به جانانه‌رود ملحق مي‌شود. انشعاب ديگري نيز به نام زرين‌رود از طرف جنوب يعني چهارمحال و بختیاری به اين رودخانه اضافه مي‌شود. منبع اصلي انشعاب‌ اخير، زير‌ِ كوهي قرار دارد كه زردكوه ناميده مي‌شود.

اكثر كوههاي اين منطقه برف‌گير است. دو چشمه ديگر نيز در اين حوالي وجود دارد، كه يكي از آنها نمكين و شور است و حتي از آن نمك سفيد و لطيفي استخراج مي‌كنند. اما چشمة ديگر داراي آب شيرين است و با آن زراعت مي‌نمايند.



عظمت رودخانه زاينده‌رود پس از الحاق آب كوهرنگ به آن مشخص مي‌شود. در حقيقت سرچشمة اصلي زاينده‌رود، كوهرنگ است كه باعث مي‌شود در فصول مختلف رودخانه زاينده‌رود پر آب و با بركت باشد. اتصال آب كوهرنگ را به زاينده‌رود، به زمان صفوي و شاه طهماسب نسبت مي‌دهند. اسكندربيك در عالم آراي عباسي مي‌نويسد: شاه طهماسب به مير فضل الله شهرستاني حاكم آن نواحي دستور داد تا چشمة محمودي (چشمة كوهرنگ) را كه آب آن به طرف خوزستان هدر مي‌رفته، به زاينده‌رود متصل نمايد. اما به رغم انجام مقدمات كار و تلاش فراوان، وجود كوهي عظيم در حد فاصل بين اين دو رود، همچنين وجود معادن گوگرد در آن كوه كه باعث خفگي مي‌شد و عده‌اي از كارگران را به هلاكت رساند، اين كار پس از صرف هزينه‌هاي سنگين متوقف گرديد.

در سال 1027 شاه عباس، محبعلي بيگ را جهت انجام اين كار به كوهرنگ فرستاد، اما او هم كاري از پيش نبرد. سپس شاه عباس، امام قليخان بيگلربيگي فارس و حسين‌خان حاكم لرستان را مأموريت داد، آنها نيز ناموفق بودند. سرانجام شاه عباس شخصاً اقدام نمود و به طرف سرچشمة زاينده‌رود حركت كرد ولي اجل او را مهلت نداد. در زمان شاه عباس دوم نيز اقداماتي اساسي و جدي انجام گرديد. حتي از مهندسين فرانسوي دعوت به عمل آمد، اما آنها نيز توفيقي نيافتند، زيرا كار سنگين و مخارج آن زياد و بيشتر سال، هواي آنجا سرد و يخ‌بندان بود.



عاقبت در هفتم مهرماه سال 1327 شمسي مقدمات حفر تونل كوهرنگ آغاز و در 24 مهرماه سال 1332 شمسي تونل مزبور افتتاح و آب كوهرنگ به زاينده‌رود هدايت گرديد. تونل كوهرنگ در ارتفاع 2700 متري كوه تعبيه گرديده. طول آن 2835 متر و سطح مقطع آن 11 متر مربع مي‌باشد. اين تونل به وسيله دريچه‌هايي باز و بسته مي‌شود. عرض تونل 2.75 متر و ارتفاع آن 2.50 متر است. آب رودخانه زاينده‌رود پس از عبور از تونل مذكور هزاران هكتار زمين را مشروب كرده، پس از پيمودن 360 كيلومتر از راههاي پرپيچ و خم و سرسبز و حاصلخيز، در 140 كيلومتري جنوب شرقي اصفهان به باتلاق گاوخوني مي‌ريزد.

يكي ديگر از سرچشمه‌هاي معروف زاينده‌رود، «چشمة ديمه» است كه از نظر شرب و املاح، داراي سالم‌ترين و عاليترين نوع آب در جهان است. اين چشمه در روستاي ديمه نزديك فارسان و پايين كوه، در سطح زمين قرار گرفته است كه آب آن در طول سال به طور يكنواخت از زمين مي‌جوشد. در سالهاي اخير املاح معدني آب اين چشمه در آزمايشگاههاي معتبري مورد آزمايش قرار گرفته و به دنبال تأييد كيفيت عالي آن، كارخانه‌اي بزرگ با سرمايه‌اي سنگين در شرف احداث است تا آب اين چشمه به صورت بطریهاي سربسته و بهداشتي. به كشورهاي جهان صادر شود.



منشأ نام زاینده رود:



اين رودخانه در كتب تاريخ و جغرافيا به نام‌هاي زاينده‌رود، زنده‌رود، زندرود، زرين‌رود، زرينه‌رود، زن رود و زندك‌رود آمده است، زيرا آب آن در طول مسير زايش كرده، تزايد مي‌يابد و به همين مناسبت زاينده‌رود ناميده شده است. زاینده رود در قدیم به «زندک رود» به معنی رودخانه با برکت مشهور بوده است. بعضي نيز آن را عامل سلامتي و زنده‌بودن مي‌دانستند و نام زنده‌رود بر آن نهاده‌اند ماه فروخي در كتاب محاسن اصفهان مي‌نويسد: موقعي كه عضدالدوله براي ديدار پدر و برادرانش به اصفهان آمد، از آب رودخانه فرات براي نوشيدن با خود آورده بود، وقتي آب گواراي زاينده‌رود را چشيد، دستور داد آبهاي فرات را ريختند و گفت: «با وجود زنده‌رود، فرات، شرب را نشايد.»



اقدامات مفید :



خوشبختانه در دهة اخير به دنبال زيباسازي اصفهان و بنابر طرحهاي نوين شهرسازي، رودخانه لاي‌روبي و سواحل آن مرمت شده‌اند و با احداث فواره‌ها، ايستگاههاي قايقراني و خيابان‌كشي‌ها و جدول‌بندي و پله‌هاي سنگي، پاركهاي ساحلي پر گل و چمن و زمينهاي بازي و ورزش براي كودكان و بزرگسالان، سواحل زاينده‌رود به زيباترين گردشگاههاي جهان تبديل شده است و به هنگام جشن نوروز باستاني، ميهمانان نوروزي از سواحل زيباي زاينده‌رود ديدن مي‌كنند كه معمولاً به همين مناسبت، قسمتي از دريچه‌هاي سد كوهرنگ باز مي‌شود تا رودخانه زيباي زاينده‌رود پر آب‌تر و دلنشين‌تر جلوه نمايد.

اصفهان كه در منطقه مركزي ايران و نزديك كوير قرار گرفته از بركت رودخانه زاينده رود، يكي از سرسبزترين شهرهاي ايران است. بلوكات و قصبات حاشية زاينده‌رود، پيوسته از درختان سر به فلك كشيدة چنار و كبوده و تبريزي و غيره مستور بوده و بيشه‌ها و محيطهاي زيبايي جهت گردش و تفريح در كنار آبهاي خروشان زاينده‌رود وجود داشته و جمع كثيري از اهالي اين شهر و مسافران و سياحان در آنجا به تفريح و استراحت و شنا و ماهیگیری مي‌پرداختند. اما بر اثر مرور زمان و احداث خيابانها و ساختمانها و وسعت شهر، بسياري از اين درختان كهن به وسيلة طماعان كج‌انديش، به دست ارّه و تيشه و تبر سپرده شده است. اين بيشه‌هاي سرسبز كه پوشيده از درختان كهن و سر به فلك كشيده بود عبارتند از: بيشة جعفرآباد، بيشة سمرقند، بيشة ناژوان، بيشة صاحبان، بيشه حبيب، بيشة خليفه، بيشة صالح‌آباد و بيشة تاريكي. خوشبختانه در دو سه دهه اخير دولت و شهرداري، دورانديشي نموده و جهت جلوگيري از سموم ناشي از تمدن ماشيني با احداث پاركها و فضاي سبز در ده ناحية شهرداري اصفهان و ممانعت از ريختن فاضلاب كارخانه‌ها به زاينده‌رود، جلو آلودگي آب و هوا را گرفته‌اند، همچنين ميدانهاي ورزشي و چمن‌كاري و گلكاريهاي وسيعي در نقاط مختلف شهر، از جمله در ساحل زاينده‌رود احداث گرديده و گردشگاههاي سالمي براي خانواده‌ها و جوانان به وجود آمده است. از طرف ديگر سازمان بين‌المللي يونسكو كه حافظ بناها و آثار تاريخي مهمّ دنياست، اصفهان را در زمرة يكي از ده شهر زيباي جهان دانسته است و پيوسته سعي در حفظ آثار كهن و مرمت و زيباتر ساختن آن دارد.



پل های زاینده رود :



زاينده‌رود پس از پيمودن مسير 360 كيلومتري خود، از ميان كوهها، دره‌ها، دشتها، باغها، بيشه‌ها و كشتزاران مي‌گذرد و سرانجام با پيچ و خمهاي زيبا، اصفهان را به دو منطقة شمالي و جنوبي تقسيم مي‌نمايد. زاينده‌رود زماني خروشان و غرّان، گاهي آرام و خرامان در بستر خود مي‌لغزد، كشتزارها و درختهاي مسير خود را سيراب مي‌كند تا به آرامگاه خود – مرداب گاوخوني – برسد.

در اين مسافت طولاني، از ديرباز جهت ارتباط شمال با جنوب رودخانه، پل‌هايي زده شده كه قدمت بعضي از آنها، به اندازة قدمت اصفهان است. از جمله، پل شهرستان يكي از كهن‌ترين پل‌هاي زاينده‌رود است.

اكنون به طور اختصار به شرح بعضي از پل‌هايي مي‌پردازيم كه در طول مسير غربي – شرقي زاينده‌رود بر روي آن احداث شده‌اند و از ديرباز تا زمان حاضر پابرجا هستند.

1-پل دِه كرم سفلي: اين پل از پل‌هاي قديمي زاينده‌رود است كه در نزديكي سد كوهرنگ قرار دارد.

2-پل وَرگان: اين پل نيز در نزديكي دو روستاي بُن شور و نار سفلي قرار دارد و غير از پل فلاورجان مي‌باشد.

3-پل هوره يا سوادجان: نظر به اينكه اين پل مجاور دهكده هوره قرار گرفته پل هوره ناميده مي‌شود.

4- پل ايسي سو: اين پل كه نسبتاً‌ جديد مي‌باشد، در مجاورت سد شاه عباس ساخته شده و طول آن 80 متر است.

5-پل زمان خان: اين پل قديمي، داراي دو دهانه و 30 متر طول است كه به پل سامان نيز شهرت دارد.

6- پل باغ بهادران: در شهر كوچك اما بسيار زيبا و حاصلخيز و پر بركت باغ بهادران قرار دارد و طول آن 60 متر مي‌باشد.

7- پل كلّه: اين پل قديمي و معروف چندين بار بازسازي شده است. مردم اصفهان و نقاط ديگر براي گردش و تفريح كنار آن مي‌روند. اين پل بين روستاي مديسه و نوگوران واقع شده، 98متر طول دارد كه قبلاً راه عبور اصفهان به شهركرد بوده است.

8- پل سر: اين پل در سالهاي اخير در كنار پل كلّه ساخته شده كه جادة اصفهان به چهارمحال و بختياري و خوزستان از آن مي‌گذرد. پل سر نزديك سيصد متر طول و يكصد متر ارتفاع دارد و يكي از بزرگترين پل‌هاي استان محسوب مي‌شود.

9- پل ريز لنجان: يكي از پل‌هاي معمولي روي زاينده‌رود است كه در روستاي ريزِ زرين‌شهر قرار دارد.

10- پل ديزيچه: از پل‌هاي نسبتآً جديد كه در محل ديزيچه جهت كارخانه سيمان سپاهان ساخته شده است.

11- پل بابامحمود: اين پل قديمي است و قدمت آن به زمان مغول مي‌رسد. محل آن را فيروزان مي‌گفتند. طول اين پل 152 متر مي‌باشد.

12- پل راه‌آهن: از پل‌هاي نسبتاً جديد است كه به سال 1348 شمسي در مجاور كوه قلعه‌بزي ساخته شد.

13- پل باغشاه: اين پل در محل مزرعه باغشاه صفي آباد احداث گرديده است يا ورگون ساخته شده و 140 متر طول دارد.

14- پل فلاورجان: از پل‌هاي قديمي زاينده رود است كه در روستاي ورگان قرار دارد.

15- پل درچه: اين پل ابتدا مال رو بوده ولي اخيراً پل ديگري در كنار آن به صورت بتون مسلح ساخته شده كه ماشين‌رو مي‌باشد. طول اين پل 95 متر است.

16- پل وحيد: نخستين پلي كه زاينده‌رود پس از وارد شدن به اصفهان از زير آن مي‌گذرد پل وحيد است. اين پل معظم سابقة چنداني ندارد اما از پلهاي مستحكم و پر رفت و آمد غرب اصفهان است كه به عنوان پل كمربندي عمل مي‌كند و محل عبور خودروهاي سنگين و كاميونهايي است كه از شمال ايران به جنوب حركت مي‌كنند. اين پل حدود 130 متر طول و 22 متر عرض دارد.

17- پل مارنان: اين پل در كنار شهر، در مغرب اصفهان و پس از پل وحيد قرار دارد كه چون به قرية مارنان وصل مي شود به اين نام شهرت يافته است. مارنان متصل به جلفا – محله ارمني‌هاي اصفهان – مي‌باشد. نام اين پل در قديم پل سرافراز بوده كه به دست يكي از ثروتمندان ارامنة جلفا در زمان صفويه ساخته شده و داراي هفده چشمه است. مدتي پيش (پس از انقلاب) چند چشمه آن بر اثر سيل و طغيان رود خراب شد كه به دنبال دستور مخصوص نخست‌وزير وقت و به وسيلة شهرداري به نحو مطلوبي مرمت گرديد. طول اين پل 160 متر است و گردشگاههاي زيبايي در كنار آن قرار دارد.

18- پل فلزي: اين پل بسيار محكم است و از خروارها آهن ساخته شده است. پل فلزي تقريباً در وسط اصفهان كنوني است و خيابان دكتر بهشتي را به خيابان حكيم نظامي متصل مي‌نمايد و راه عبور اكثر كاميونها و اتوبوسهاي بين شهري مي‌‌باشد. اين پل در سال 1338شمسي ساخته شده و در اطراف آن پاركهاي بسيار زيبايي احداث گرديده است. طول اين پل 136 متر است.

19- پل آذر: اين پل بزرگ چند سال بعد از پل فلزي ساخته شده كه از نظر استحكام نيز قابل توجه است. اما ارتفاع آن از سطح آب نسبت به پل‌هاي مشابه بسيار كم است. اين پل خيابان آذر را به خيابان نظر و جلفا متصل مي‌سازد.

20- پل سي و سه پل: اين پل از بناهاي تاريخي و معروف اصفهان و درست در مركز شهر قرار گرفته است كه خيابان چهارباغ عباسي را به چهارباغ بالا متصل مي‌كند. اين پل به نامهاي پل چهارباغ، سي و سه پل و پل الهورديخان نيز شهرت دارد سي و سه پل طولاني‌ترين پل زاينده‌رود است و داراي 300 متر طول و سي و سه چشمه است. اين پل در قديم، چهل چشمه داشته است.

جشن سنتي آب ريزان ايرانيان در كنار اين پل باستاني انجام مي‌گرفت كه طي جشن پل را آذين‌بندي و چراغاني مي‌نمودند و اهالي اصفهان، شاه و شخصيتهاي لشكري و كشوري در آن حضور مي‌يافتند. اين پل به دستور شاه عباس اول و به دست الهورديخان ، سپهسالار ارتش در سال 1011 هجري ساخته شده است.

21- پل فردوسي: اين پل در بلوار آينه خانه و بين پل چهارباغ و پل جويي (پل سعادت آباد) واقع شده است. اين پل مستحكم، شمال و جنوب اصفهان را در يك منطقه زيبا به هم متّصل مي‌نمايد. نظر به اينكه عبور وسايط نقليه از پلهاي چهارباغ و جويي و خواجو ممنوع است، اين پل مهمترين وسيلة ارتباط دو جانب رود و شلوغترين محل آمد و رفت خودروهاست. اين پل عريض و طويل چندان قديمي نيست و حدود 25 سال قبل با اصول فني ساخته شده است.

22- پل جويي: اين پل محاذي عمارت هفت دست و در حد غربي باغ سعادت‌آباد قرار داشته است كه چون جوي آبي بر روي آن ساخته بودند به اين نام معروف شده است. اين پل، اختصاصي‌ بوده و عمارت هفت دست را به باغ سعادت‌آباد وصل مي‌نموده است. پل جويي به رغم عرض كم و طول زياد، بسيار محكم ساخته شده و با وجود قدمت چند صد ساله، از حوادث مصون مانده است. تاريخ دقيق بنا و نام سازنده اين پل مشخص نيست، شايد مربوط به زمان شاه عباس دوم باشد. نام پل جويي در تلفظ اهالي به پل چوبي تبديل شده است.

23- پل خواجو: اين پل يكي از زيباترين بناهاي تاريخي و ارزشمندترين آثار هنري و معماري عهد صفويه در اصفهان و ايران است. پل خواجو در انتهاي شرقي خيابان، محل تلاقي خيابانهاي كمال اسماعيل، مشتاق و چهارباغ خواجو قرار دارد و به نام‌هاي پل خواجو، پل حسن بيك، پل باباركن و پل گبرها معروف بوده است. تاورنيه سياح معروف در مورد آن نوشته است: «رودخانه زاينده رود در هيچ كجا، بستري به اين زيبايي ندارد». اين پل شامل چهار طبقه و از حيث معماري و استحكام بي‌نظير است. نقاشيها و طلاكاريهاي زيباي اين پل از زمان صفويه تاكنون هنوز چشمگير است. پل خواجو در سال 1060 هجري به دستور شاه عباس دوم بنا شده و در سال 1068، سدي براي آن پل ساخته شد تا با تجمع آب روي رودخانه كشتيراني كنند. براي اين منظور تخته‌هايي جلو چشمه‌هاي پل قرار مي‌دادند تا آب پشت پل بالا بيايد، و كشتيهاي تفريحي روي آن حركت نموده و مردم به تفريح و تماشا بپردازند.

شاه عباس كه به چراغاني و جشن و پايكوبي علاقه خاصي داشت، اين محل را براي جشنها و چراغاني انتخاب مي‌كرده و پل را آذين‌بندي نموده، هر غرفة آن را جهت زينت و چراغاني بين علاقمندان صاحب سليقه تقسيم مي‌كرد. آنها نيز با رقابت و چشم و هم چشمي در تزئين و چراغاني از هم سبقت مي‌گرفتند. گفتني است كه قبل از احداث اين پل، در محل آن پل كوچكي وجود داشته است.

24- پل بزرگمهر: اين پل عريض و طويل و پر رفت و آمد در شرق اصفهان قرار دارد و از پل‌هاي مهم زاينده‌رود به شمار مي‌رود. طول پل حدود 130 متر و عرض آن 16 متر است. اين پل مانند پل‌هاي وحيد، فلزي، آذر و فردوسي در دوران پهلوي ساخته شده است.

25- پل شهرستان: اين پل كه جزء بناهاي تاريخي و مشهور اصفهان است در سه كيلومتري شرق اصفهان و در ناحية جي، از نواحي اصفهان قديم، قرار دارد. بعضي از مورخين و باستان‌شناسان اساس و بنياد اين پل را به زمان ساسانيان نسبت داده‌اند. پل شهرستان در دوران ديلميان و سلجوقيان تنها پل مهم زاينده‌رود در داخل اصفهان بوده است. در دو دورة مذكور و دوران‌هاي بعد تعميراتي در آن به عمل آمده است. اين پل در كمال استحكام ساخته شده است و نظر به نزديكي به قرية شهرستان به اين نام شهرت دارد. پل‌هاي مشابه و همزمان آن، پل دزفول و پل شوشتر مي‌باشد كه از عهد ساساني بر جاي مانده‌اند.

26- پل چوم: اين پل در فاصلة شش كيلومتري شرق پل خواجو و مقابل قرية چوم قرار دارد. طول آن 116 متر است.

27- پل سروش فادران: اين پل نيز بعد از پل چوم و در شرق اصفهان در جوار قصبه‌اي به همين نام قرار گرفته است.

28- پل ورزنه: در منتهي اليه شرقي رودخانه و در جوار قصبة ورزنه، از بلوك رودشت اصفهان، قرار دارد.

از پل‌هاي ديگر زاينده‌رود: پل اژيه، پل فارفان، پل پلان، پل ورغان و پل دشتي را ميتوان نام برد. بعضي از پلهايي كه نام برده شده، به علت تغيير مسير رودخانه و يا احداث پل جديدي در حوالي آن، ويران شده يا از اعتبار افتاده است.



شهرستان چادگان :



این شهرستان در محدوده ای به مختصات 50 درجه و 13 دقیقه تا 50 درجه و 51 دقیقه طول شرقی و 32 درجه و 32 دقیقه تا 32 درجه و 58 دقیقه عرض شمالی واقع شده است. بنابراین از طولی معادل 8/38 دقیقه یا 9/58 کیلومتر وعرضی معادل 6/25 دقیقه یا 1/47 کیلومتر برخوردار می باشد.

شهر چادگان به عنوان مرکز شهرستان در فاصله تقریبی 115 کیلومتری غرب شهر اصفهان (مرکز استان) قرار گرفته و شهرستان با مساحت حدود 1200 کیلومتر مربع از سمت شمال و شرق با شهرستان تیران و کرون ، از سمت شمال غرب با شهرستان فریدن ، از سمت غرب با شهرستان فریدونشهر و از جنوب با استان چهارمحال و بختیاری همجوار می باشد .

بلند ترین نقطه ارتفاعی شهرستان در ارتفاعات دالان کوه و به ارتفاع 3915 متر و پست ترین نقطه ارتفاعی آن در پائین دست سد زاینده رود در بستر رودخانه و به ارتفاع 1950 می باشد. ارتفاع متوسط شهر چادگان 2130 متر برآورد شده است. میانگین دمای سالیانه 9.8 درجه سانتی گراد، میانگین بارش سالیانه 3/324 میلی متر و میانگین رطوبت نسبی سالیانه آن 3/48 درصد محاسبه گردیده و شاخص های اقلیمی منطقه از اقلیم معتدل تا سرد و خشک در نوسان می باشد.

جمعیت شهرستان بر اساس سرشماری عمومی نفوس سال 1375 برابر 40278 نفر برآورد گردیده که در دو شهر چادگان و رزوه و 60 نقطه روستائی سکونت یافته اند. علاوه بر آن حدود 5000 نفر از عشایر نیز به طور موقت و یا بعضاً ثابت در 20 نقطه عشایری منطقه بسر می برند.

مجموع شرایط طبیعی و انسانی منطقه مانند ناهمواری، اقلیم، پوشش گیاهی، منابع آب، تنوع فرهنگی و قومیت ها ( ترک ، لر و فارس )، اعتقادات و میراث مذهبی و سابقه تمدن و آثار فرهنگی چند هزار ساله و غیره باعث شده تا این شهرستان از مناطق بکر، منحصر به فرد و جاذب گردشگری و فرهنگی استان و حتی کشور قلمداد گردد و استقرار کانونهای فرهنگی تفرجی متعدد از جمله دهکده گردشگری زاینده رود به عنوان بزرگترین مکان استراحتگاهی و تفریحی در ناحیه ایران مرکزی، همچنین وجود مقبره امامزاده عبداله بن زید حسنی(ع) پدر بزرگوار حضرت شاه عبدالعظیم حسنی (ع)، آرامگاه کاوه آهنگر اسطوره عدالت خواهی ایرانیان و دیگر بقاع متبرکه و مجتمع های فرهنگی تفریحی در ساحل رودخانه و دریاچه سد زاینده رود که روزانه پذیرای هزاران نفر از میهمانان و هم وطنان عزیز می باشد موید این ادعاست.



مشخصات سد زاینده رود :



حجم کل آب رودخانه یک میلیارد و دویست میلیون متر مکعب می باشد. سد زاینده رود که در سال 1349 مورد بهره برداری قرار گرفته است از نوع بتنی دو قوسی با طول تاج 452 متر ، عرض در تاج 6 متر ، ارتفاع از پی 100 متر ، حداکثر حجم مخزن 1450 میلیون متر مکعب و حجم مخزن مفید 1250 میلیون متر مکعب بوده و به منظور تولید سالیانه 250 میلیون کیلووات ساعت انرژی برق آبی ، کنترل سیلاب های فصلی ، تنظیم آب کشاورزی مورد نیاز 100 هزار هکتار اراضی دشت اصفهان و تأمین آب مورد نیاز صنایع مستقر در اصفهان احداث گردیده است .



باتلاق گاوخونی :



در فاصله 140 كيلومتري شرق اصفهان باتلاق بزرگ و مشهوري به نام مرداب گاوخوني وجود دارد. رودخانه زاينده رود پس از پيمودن فرسنگها راه و مشروب كردن به مرداب وارد شده و فرو مي‌رود. مرداب گاوخوني در 23 كيلومتري پل ورزنه و در شمال شرقي دهستان جرقويه و جنوب غربي شهرستان نائين و غرب منطقه ندوشن از استان يزد و شمال اراضي متعدد به اين غربي كوير ابرقو و شرق دهستان رودشين واقع شده است. مرداب شبيه گلابي است كه به سمت جنوب كشيده شده است.

در وسيع‌ترين نقطه، عرض آن حدود 45 كيلومتر و طول آن 25 كيلومتر است. اطراف مرداب گاوخوني خشك و تا دهها كيلومتر عاري از سكنه است. اين مرداب نمكزار، در وسط، گودالي دارد كه تاكنون خشك نشده و هنگام وزش باد و طوفان امواجي به ارتفاع بيش از يك متر از آن بر مي‌خيزد و در پهنة وسيعي از نمكزار پخش مي‌شود.

اطراف اين مرداب شنزار است و در آن گياهاني مناسب آن اراضي، مانند: كز شور، طاق، غان، چوبك و غيره مي‌رويد. اين باتلاق به علت شوري زمين و استخراج نمك شكار دريايي ندارد ولي در اطراف آن گورخر، آهو، گرگ و شغال و بعضي از پرندگان يافت مي‌شود. مرداب گاوخوني در كتابهاي قديم به نام‌هاي: گاوخوني، گاوخاني و گاوخانه نيز آمده كه از دو جزء «گاو» به معناي بزرگ و «خاني»‌ به معناي چاه و چشمه، تشكيل شده است. مقدار آبي كه در زمستان به اين مرداب مي‌رسد چند برابر تابستان است. بعضي اعتقاد دارند كه آبهاي فرو رفته در اين باتلاق، در حوالي رفسنجان و كرمان از زمين بالا آمده و جاري مي‌گردد. ولي دانشمندان علم جغرافيا از نظر پستي و بلندي زمين، منكر آن بوده و معتقدند آبي كه در مرداب فرو رفته، يا در نقاط بسيار دور از زمين بالا مي‌آيد و يا در كوير ابرقو ظاهر مي‌شود زيرا با حفر چاههاي عميق در اطراف آن، از آبهاي تحت‌الارضي خبري نبوده است. بعضي معتقدند بهرام گور كه علاقة خاصي به شكار، بخصوص شكار گورخر داشته در اين مكان گرفتار گور شده است.



ماهی های رودخانه و سد زاینده رود :



در سرتاسر رودخانه تراکم برخی از گونه ها متفاوت می باشد. از تونل کوهرنگ با قزل آلاهای معروفش تا مرداب یا تالاب گاوخونی که تقریبأ فاقد ماهی است. ولی به طور معمول در دریاچه سد زاینده رود، ماهی گیران می توانند ماهیانی چون قزل آلای رنگین کمان، کپور و زردک را صید نمایند.

bidastar
17-12-2008, 14:43
سد طالقان


منطقه کوهستانی طالقان یکی از بی نظیرترین دره ها و مناطق کوهستانی ایران واقع در منطقه البرز غربی است که سراسر آنرا از شرق به غرب رودخانه خروشان طالقان رود یا به عبارتی شاهرود طی می کند و با عبور از دریاچه سد طالقان به رودخانه الموت و سپس به دریاچه سد سپیدرود می پیوندد. طالقان منطقه اي است كوهستاني به مساحت تقريبي 1300 كيلومتر مربع كه مركز آن «شهرك» از طريق جاده كنوني حدود 150 كيلومتر از تهران فاصله دارد اما با تكميل شدن جاده اي كه از هشتگرد در حال ساخت است، اين فاصله كاهش بسيار خواهد يافت.

سد طالقان , سدی خاکی با هسته رسی است که یکهزار و 789 متراز سطح دریا و 103 متر از بستر رودخانه ارتفاع دارد. این سد در 120 کیلومتری شمال غربی تهران و در جنوب رشته کوههای البرز در دره طالقان قرار گرفته است. نیروگاه غرقآبی طالقان نیز که در زیر دریاچه سد طالقان ساخته شده است 18, مگاوات ظرفیت تولید برق دارد. این طرح به ارزش حدود 143 میلیون دلا‌ر با همکاری شرکت "مهندسی آب و منابع نیروگاهی آبی " چین اجرا شده است.



چشمه ها وغارهای طالقان:



كوه‌هاي بلند رشته كوه البرز مملو از چشمه‌هاي آب گرم است و طبيعتأ منطقه طالقان هم كه در كنار اين رشته كوه‌ها واقع شده، از اين قاعده مستثني نيست. مشهورترين اين چشمه‌ها عبارتند از: چشمه آب گرم در شمال روستاي گراب در بالاطالقان، چشمه آب گرم «گنداب» در شمال روستاي دهدر در بالاطالقان و چشمه آب گرم در شمال روستاي هرنج. همچنين در اين منطقه غارها و دخمه‌هاي طبيعي فراواني وجود دارد كه برخي از آنها را معرفي مي‌كنيم.

غار بزج: اين غار در روستاي بزج طالقان واقع شده و در گذشته، از آن به عنوان پناهگاه استفاده مي‌شده است. آثاري از كارهاي دستي و محل دروازه و ديده‌باني و همچنين نشيمن‌گاه در آن مشاهده مي‌شود. طول اين غار 25متر است.

غار كله‌سنگ: در كوهي به همين نام در نزديكي قريه سوهان و قريه آرتون واقع شده. دهانه غار بسيار تنگ است. پس از پيشروي در غار، دهانه چاهي به عمق 4 متر نمودار مي‌شود كه بايستي به كمك طناب از آن پايين رفت و در آنجا محوطه بزرگي ديده مي‌شود كه تعداد زيادي اسكلت انسان روي هم انباشته شده است. درون اين غار، منابع آب‌هاي زيرزميني ديده مي‌شود و از سنگ‌چيني‌هاي دستي درون غار استنباط مي‌شود كه سابقا عده زيادي درون اين غار مي‌زيسته‌اند.

غار مرغ‌بند: در شمال روستاي «ناريان» قرار دارد و كمتر بدان توجه شده است.

دخمه باستاني خلي‌زر: در مزرعه‌اي به همين نام در روستاي «وركش» واقع شده و داراي اتاق‌ها و محل نشيمن است.

دخمه باستاني بادامستان: در جوار امامزاده يوسف، روبه‌روي روستاي «وشته» قرار گرفته و حدود ده اتاق دارد.



آبشارهای طالقان:



ميزان بارندگي نسبتا زياد اين منطقه كوهستاني و چشمه‌ساران فراوان و رودخانه‌هاي فصلي و دائمي آن، منشاء وجود و پيدايش آبشارهاي زيادي است و اين از ديگر جلوه‌ها و زيبايي‌هاي طبيعي طالقان به شمار مي‌رود.

آبشارهاي متعدد فصلي و دائمي در انحناء و سينه كوه‌ها و دامنه ارتفاعات، چشم‌ها را مي‌نوازد. مشهورترين اين آبشارها عبارتند از: آبشار «شلبن» در جنوب روستاي بزج، آبشار «ترنو» در جزينان دربند و آبشار «آسكان» در روستايي به همين نام، آبشار «سفيدآب» در جوار مزرعه و كوهي به همين نام كه در غرب قله شاه‌البرز واقع است.

اين آبشارها در فصل زمستان، جلوه خاصي از زيبايي به خود مي‌گيرند و به ‌حدي قنديل‌هاي يخ تشكيل مي‌دهند كه اعجاب بيننده را برمي‌انگيزند.



قلل منطقه طالقان:



راه رفتن بر البرز بارزترين ويژگي طبيعت طالقان، وجود ارتفاعات و قلل متعدد و زيباست. رشته‌كوه فرعي طالقان، بخشي از رشته‌كوه اصلي البرز است كه طول آن حدود 90كيلومتر و عرض آن از 5 تا 25كيلومتر است.

معروف‌ترين قله رشته طالقان، شاه‌البرز (البرز بزرگ) با بلنداي 4200متر از سطح درياست كه در شمال آن، هشت يخچال كوچك، ديدني و زيبا وجود دارد كه جمع مساحت آنها حدود 260000 مترمربع است. پوشش گياهي غني و چشمه‌ساران زلال و آبشاران متعدد آن، زيبايي كم‌نظيري به اين قله داده است؛ قله‌اي كه در عين حال سفره پرباري براي دامداران منطقه و مامني گشاده‌دست براي حيات وحش منطقه است. چهره زيبا و نعمات فراوان شاه‌البرز، اين قله را در ديده دلبستگان آن، به هيات زيباترين چكاد جهان‌شان جلوه‌گر ساخته است. شاه‌البرز 5 قله فرعي دارد كه بين گردنه مالخاني و تنوركان واقع شده است.شاه البرز، نمونه‌اي است از ده‌ها قله ديگر طالقان كه از جمله مهم‌ترين آنها عبارتند از:

قله «صاد» با ارتفاع حدود 4000 متر از سطح دريا در شرق دره جزينان، قلل «كلوان1» و «كلوان2»، «ميش‌چال2،1و3» با ارتفاع 4150 تا 4200 متر، قلل «لشكرك كوچك» و «لشكرك بزرگ»، «زرين كوه» يا «ماسه‌چال»، «كاهار بزرگ و كوچك».

دكتر هانس بوبك - استاد دانشگاه و زمين‌شناس اتريشي - در سال 1934، نقشه صحيحي از علم‌كوه را با مقياس يك/صدهزارم و با استفاده از برخي عكس‌هاي هوايي تهيه كرده است كه اين نخستين گام بسيار مهم و ارزنده در راه شناسايي منطقه طالقان و تخت‌سليمان به حساب مي‌آيد. وي از طريق دره «پراچان» كه مسير جنوبي دستيابي به قلل رشته تخت سليمان است، با استفاده از راهنمايان محلي از گردنه هزارچم عبور و كليه قلل مشخص سمت شرقي و غربي گردنه را نامگذاري كرده كه با استفاده از گويش محلي روستاي پراچان انجام پذيرفته است.



تاريخچه منطقه طالقان:


تاريخ طالقان به 4500 سال قبل بازمي‌گردد و آثاري از سلسله‌هاي مختلف پادشاهي در اين منطقه وجود دارد. زبان مردم طالقان، فارسي و لهجه آنها تاتي است و تنها در دهكده ميناوند، مردم به زبان تركي سخن مي‌گويند. آيين مردم طالقان تا حدود قرن سوم هجري، دين زرتشت بوده است. با ظهور اسلام و گرويدن مردم قزوين و ساير مناطق نزديك طالقان به مذهب شافعي و مالكي، مذاهب جديد در ميان آنان رونق پيدا كرد اما چون ساداتي كه به طالقان روي آوردند پيرو زيدبن‌علي‌بن‌حسين‌ابن‌ لي بودند، مردم طالقان، آيين زيديه را كه حسينيه نيز ناميده مي‌شود قبول كرده و به آن علاقه‌مند شدند. ظاهرا مذهب اسماعيليه در طالقان نفوذ و دوام قابل ملاحظه‌اي نداشته است زيرا مردم طالقان، بيشتر در قلمرو نفوذ حكمرانان زيدي‌مذهب قرار داشته‌اند. به هر حال با روي‌كارآمدن صفويه و نفوذ حكمرانان سلسله كيانيه - خصوصا خان‌احمد اول كه به آيين شيعه اثني عشري معتقد و علاقه‌مند بود - از گسترش و نفوذ آيين زيديه كاسته شد و مردم به مذهب اثني‌‌عشري گرويدند. اكنون عموم طالقاني‌ها شيعه دوازده امامي هستند.



راههای دسترسی:



موقعيت جغرافيايي طالقان، منطقه‌اي است متشكل از 80 آبادي كه در ميان دره بزرگي در كوه‌هاي البرز قرار دارد. اين منطقه با مساحتي حدود 1300 كيلومترمربع مساحت، در فاصله حدود 140كيلومتري تهران واقع شده و ارتفاع آن از سطح دريا از 1400 تا 2600متر، متغير است. طالقان، يكي از شهرستان‌هاي حومه تهران است كه از شمال به كلاردشت و الموت و منجيل، از غرب به اوشان، از جنوب به قزوين و آبيك و هشتگرد و كرج و از شرق به كندوان و كرج متصل مي‌شود.

اگر از تهران به سمت اين منطقه برويد، با طی کردن مسیر اتوبان کرج به سوی قزوین و وارد شدن به جاده سمت راست آن (از شهرهاي كرج، هشتگرد و آبيك گذشته و 4 كيلومتر بعد از آبيك، به جاده انحرافي و اختصاصي طالقان مي‌رسيد) به منطقه زیاران پس از طی 28 کیلومتر از کناره اتوبان بر فراز گردنه ابراهیم آباد با دیداری از سراسر دره طالقان به داخل آن سرازیر می شویم. پس از رسیدن به پست نیروی انتظامی مستقر در مسیر لار و جاده آسفالته فرعی شده رو به سوی غرب کم کم ارتفاع کم کرده با عبور از آبادیهای سنگ بن و کمپ سر به کماکان و سپس به کناره نیلگون دریاچه سد طالقان میرسیم.



مشخصات سد:



اولين طرح هاي مربوط به احداث سد طالقان به دهه 30 بازميگردد. كه متاسفانه به دليل پاره از مسائل زمين ساختي و نيز مسائل نامعلوم احداث اين سد به تعويق افتاد تا در سال ۱۳۶۶ ساخت اين سد بارديگر موردتوجه قرارگرفت و مطالعات آن دوباره آغازشد كه گزارش نهايى اين مطالعات همراه با اسناد مناقصه در سال ۱۳۷۱ به سازمان آب منطقه اى تهران تسليم شد.

باتوجه به وضعيت خاص زمين شناسى محل سد و حساسيت و اهميت پروژه از سه كارشناس بين المللى سدسازى دعوت شد تا طراحى پى و بدنه سد را موردبررسى قرارداده و نظر خود را اعلام كنند كه اين بررسى در سال ۱۳۷۲ انجام و گزارش آن در ارديبهشت همان سال تحويل مسؤولين شد كه بنابر نظر اين كارشناسان، لازم بود كه كليه اسناد و مدارك فنى طراحى توسط يك مؤسسه معتبر بررسى و بازنگرى شود. درپى اين پيشنهاد، بررسى طرح به انستيتو هيدروپروجكت مسكو واگذارشد. اين مؤسسه نيز محل سد و طراحى را مناسب تشخيص نداد و محور ديگرى را براى ساخت سد پيشنهاد داد.

اين سد بر روي رودخانه طالقان در منطقه دره طالقان در 120 کیلومتری شمال غربی تهران واقع شده است. سد از نوع سنگریزه ای با هسته رسي ميباشد. تاريخ شروع ساختمان آن در سال 1380 و تاريخ خاتمه سال 1385 مي باشد. طول تاج 1111 متر و ارتفاع از پي 109 متر است. همچنين ارتفاع از كف 103 متر است. گنجايش كل مخزن 420 ميليون متر مكعب و گنجايش مفيد مخزن 329 ميليون متر مكعب است.



ماهیان سد طالقان:



در کناره سد مکان بسیار مناسبی برای ایجاد کمپ و ماهیگیری است. از ماهیهای این دریاچه میتوان به زردپر، قزل آلای رنگین کمان و کپور اشاره نمود. همچنین پل بزرگی بر روی رودخانه طالقان قرار دارد که با استفاده از آن می توان به سوی دیگر رهسپار شد و امکان دست یابی به روستاهای سوهان و کش فراهم می گردد.

adrss
14-10-2014, 01:50
بچه ها یه سوال برای صید ماهی با قلاب آیا وجود شناور لازمه یا نه ؟

MOHAMMAD_ASEMOONI
16-10-2014, 13:23
بچه ها یه سوال برای صید ماهی با قلاب آیا وجود شناور لازمه یا نه ؟سلام
بستگی داره به مکان ماهیگیری و نوع ماهی
وقتی لبِ اسکله ماهی میگیرین یا توی قایق در جای عمیق و یا در قایقی که در حال حرکت هست , نیازی به شناور نیست و خیط ماهیگیری و قلاب به چوب ماهیگیری یا دستتون وصل هست و میتونین تا عمقِ مناسب قلاب رو بفرستین پائین ( جائی که ماهیهای مورد نظرتون هستند )
وقتی که ماهی بیاد سر قلاب , با دستتون میتونین حس کنین کشیده شدنِ خیط رو و خیط رو بکشین بالا .
اما وقتی در رودخانه یا دریاچه ماهی میگیرین و خودتون در ساحل هستین باید شناور بزنین و فاصله ی قلاب تا شناور هم باید مناسب باشه تا قلاب بره زیر آب تا جائی که ماهیها هستند .
اگر شناور نزنین ممکنه قلاب گیر کنه به سنگهای کفِ درباچه و مجبور بشین خیط رو قطع کنین .
اگر کنار ساحل دریا یا درباچه یا رودخانه باشین و کفِ اون شنی باشه , نیازی به شناور نیست خصوصاً اگر که ماهیها بیشتر در کف شنا میکنند .
اگر زمین زیر آب ( کف ) شنی یا گلی باشه میتونین از وزنه و شناور به صورت زیر استفاده کنین :اول شناور بزنین به سر خیط , بعدش قلاب یا چند قلاب بزنین به فاصله ی یک متری از شناور و یک وزنه ی سربیِ گِرد هم بزنین به فاصله ی 50 سانتی از قلاب .
حالا وقتی که قلاب رو میچرخونین و پرتاب میکنین به وسط آب , وزنه همه چیز رو میبره زیر آب . شناور چون سبکه حدود یک متر از کف دریاچه فاصله میگیره و خیط مثل یک آنتن در کف دریاچه در میاد . قلاب یا قلابها هم که بسته شده بین وزنه و شناور , در بالایِ کفِ دریاچه معلق میمونه .
در این روش وقتی ماهیها میان سراغ طعمه ها ضربه هاشون به قلاب خوب منتقل نمیشه به دستتون و فقط وقتی ماهی به قلاب گیر کنه و اون رو خیلی بکشه شما متوجه میشین .

وزنه هم نباید از 50 گرم یا 100 گرم سنگین تر باشه و شناور هم نباید اونقدر بزرگ باشه که وزنه و قلابها رو بیاره روی سطح آب
اگر کف دریاچه سنگلاخ یا گیاه باشه , میشه با یک شناور بزرگ ( اندازه ی یک توپ پینگ پنگ ) و وزنه ی سبک , کاری کرد که وزنه در وسط آب معلق بمونه و شناور روی آب باشه و قلاب به سر خیط وصل باشه .
این روش برای موقعی هست که میخواین قلاب رو پرت کنین به فاصله ی دور از ساحل .
پس همه چیز به وضعیت شما ( قایق یا ساحل ) و کف دریا یا دریاچه یا رودخانه و عمقی که ماهیها در اون شنا میکنند بستگی داره