PDA

نسخه کامل مشاهده نسخه کامل : تاريخ نگاري ايران باستان



bb
12-01-2008, 17:44
( گزارش مراسم رونمايي كتاب \" يافته هاي تازه از ايران باستان » )
گزارش ناهيد خذير


جشن رونمايي كتاب (يافته هاي تازه از ايران باستان ) نوشته (پروفسور والتر هينتس ) با ترجمه (دكتر پرويز رجبي ) و با حضور (علي دهباشي ) سردبير مجله بخارا، دكتر (روزبه زرين كوب ) و تني چند از محققان و پژوهشگران ايران باستان عصر روز سه شنبه 15 اسفند ماه در تالار گفتگوي انتشارات ققنوس ناشر كتاب رونمايي شد.

اين كتاب مشتمل بر 10 فصل (جام سيمين نويافته از دوره ي ايلام كهن )، (سنگ نبشته ي خشايارشا از تخت جمشيد)، (سنگ نبشته ي سه زبانه ي آرامگاه داريوش )، (عناصر مادي و ايلامي در دربار هخامنشي )، (هيئت هاي نمايندگي در نگاره هاي تخت جمشيد)،(نگاره هاي اردشير اول ساساني )، (نگاره هاي صخره اي ساساني در داراب )، (قيصرهاي رومي در نگاره هاي شاپور اول )، (كردير درنگاره هاي صخره اي ) و (نبشته هاي تازه يافته از روزگار ساسانيان ) است و جنبه هاي گوناگون و متنوعي از تاريخ ايران باستان را موردبررسي قرار مي دهد.

در ابتداي اين نشست زهره حسين زادگان ضمن خوش آمدگويي به ميهمانان حاضر در جلسه ، مقدمه ي كتاب يافته هاي تازه از ايران باستان را براي علاقه مندان و مشتاقان اين كتاب خواند. سپس دكتر پرويز رجبي مترجم كتاب با اشاره به كمبود منابع تاريخي گفت :كمبود منابع تاريخي در ايران قبل از اسلام كاملا مشهود است و هنوز ما نيازمند كتاب ها، مقالات و اسناد تاريخي بسياري هستيم . منابع تاريخ باستان به نسبت كتاب هايي كه در حوزه فلسفه ، ادب ، دين و سياست منتشر مي شود بسيار كم است و كسي داوطلب نيست كه پا درراه دشوار تاريخ نگاري باستاني بگذارد.

اين باستان شناس به دشواري ترجمه در ايران اشاره كرد و گفت : نويسندگان و مترجمان ، هرگز براي نوشتن تاريخ ايران باستان آزادي انديشه ندارند و اكثر نويسندگان از طريق چاپلوسي وارد اين قضيه مي شوند، همچنين به دليل دشوار بودن پژوهش هاي تاريخي باستاني منابعي كه از آن بدست مي آيد كامل نبوده و داراي نقصان هايي است .

وي افزود: بيشتر كتاب هاي تاريخي ما جامع التواريخ ها هستند كه هيچ كدام به مردم ايران باستان پرداخته نشده ، زيرا ما در ايران مشكل تاريخ نگاري باستاني داريم .

سپس علي دهباشي سردبير مجله بخارا، گفت : تاريخ نگاري در زبان فارسي رشته كاملا جواني است و از انتشار اولين تاريخ نگاري به سبك امروزي توسط مشيرالدوله ما پيشرفت قابل توجهي نداشتيم . تعداد پژوهشگراني كه در اين زمينه كار جدي و در خور انجام داده اندنيز آنقدر محدود است كه قابل شمارش است .

وي افزود: آنچه هم درباره تاريخ قبل از اسلام انجام شده بسيار محدود است و اين نياز مبرم مانسبت به آگاهي درباره تاريخ قرون اوليه را ترجمه متون تاريخي كتاب هايي كه توسط مهمترين كارشناسان آلماني ، فرانسوي و آمريكايي نوشته شده ، پاسخ داده است . اهميت كار رجبي از اين جهت است كه ترجمه ايشان ما را با بخشي ديگر از تاريخ ناشناخته ايران آشنا مي كند.

سردبير مجله بخارا تاكيد كرد: آفت بزرگي كه تاريخ نگاري ما را تهديد مي كند، نگاه ايدئولوژيك به تاريخ ايران است . سال هاي سال نوعي نگاه خاص تاريخ نگاري ايدئولوژيك كه ازسوي حزب كمونيست روسيه تدوين و تنظيم شده بود وارد عرصه تاريخ نويسي ما شد و حاصلش انواع اشتباهات و تحريف هاي تاريخي بود كه هنوز گرفتار آن هستيم . اين نگاه استاليني ،تاريخ نويسي مورخ را به عنوان قالب ساز تعيين كرد كه با قابليت هاي پيش ساخته سراغ دوره هاي تاريخي برود و طبقات و زورمندان را كشف كند و سرانجام اينكه اين نگاه تاريخي بخش مهمي ازتاريخ هر دوره را ناديده مي گرفت .

سردبير مجله بخارا به تاريخ نگاري ايدئولوژيكي پرداخت و خاطر نشان كرد: تاريخ نويسي ايدئولوژيكي نوعي تاريخ نويسي جذاب است كه تنها بايد حوادث تاريخي را قالب هاي از پيش تعيين شده گذاشت و براساس آن كل تاريخ سرزمين را بررسي كرد. اين نوع تاريخ نويسي ساده وآسان بوده و با گذاشتن در چارچوبي خاص شكل مي گيرد.

سخنران بعدي اين نشست دكتر روزبه زرين كوب ، به مورخان غربي پرداخت و گفت : مورخان غربي ، معمولا دوره صفوي را آغاز عصر جديد در تاريخ ايران خوانده اند كه دست كم از يك نظرموجه است .

وي در ادامه افزود: عواقب ناشي از ارتباط با اروپا، ايران را در يك مسير تازه اي قرار داد و اين آشنايي براي اروپائي ها نيز بي شك ، پر جاذبه بود. همچنين در آن روزگاران ، ايران براي مسافران غربي سرزميني رويايي ، پر كشش و پر از رمز و راز به شمار مي رفت و از اين رو جهانگردان بسياري براي آشنايي با اين سرزمين كهن روي به سوي ايران نهادند. اين مسافرت ها كه در سده 17 ميلادي /11 قمري به اوج خود رسيد، معرفي ايران و شگفتي ها و زيبايي هايش به اروپا را به دنبال داشت .

زرين كوب به نتيجه سفر جهانگردان اروپايي به ايران اشاره كرد و گفت : نتيجه اين آمد و شدهابه ايران ، گردآوري منابع قابل توجه در حوزه علوم مختلفي بود كه بعدها اصطلاحاٌ ايران شناسي )خوانده شد و زبان ، ادبيات ، تاريخ ، باستان شناسي ، جغرافيا، جغرافياي تاريخي ، اقتصاد، دين ، فلسفه و هنر را در بر مي گرفت .

زرين كوب به « والتر هينتس » نويسنده آلماني اشاره كرد و گفت : هينتس در 24 سالگي با نوشتن رساله اي درباره (پطر كبير، امپراتور روسيه )، درجه دكترا گرفت و يكي از شرق شناسان وايران شناسان ممتاز آلماني شناخته شد كه در رشته هاي تاريخ ، اديان ، زبان شناسي و حتي ادبيات فارسي صاحب نظري كم مانند به شمار مي رود.

وي به آثار هينتس پرداخت و ابراز داشت : مهم ترين تأليف هينتس درباره تاريخ عصر صفوي ،كتاب (تشكيل دولت ملي در ايران ) است كه در سال 1936 م به چاپ رسيد كه مؤلف در آن به بررسي حكومت آق قويونلوها و تأسيس حكومت صفوي پرداخته است .

وي افزود: (هينتس ) در 1939 ميلادي به دعوت (اريك اشميت ) كه در حفاري هاي تخت جمشيد جانشين (هرتفلد) شده بود و در واقع يك دانشمند امريكايي آلماني تبار بود توانست شاهدبيرون آمدن كتيبه زردشت از زير خاك باشد. با اين همه ، در آغاز علائق (هينتس ) او را به سوي مطالعه تاريخ ايران عصر اسلامي كشاند. در سال 1933 ميلادي وي رساله مفصلي درباره (شاه اسماعيل دوم صفوي ) به چاپ رساند. يك سال بعد (هينتس ) مقاله اي نيز در باب (شاه اسماعيل اول )تأليف كرد و در 1935 ميلادي هم در مقاله اي ، كتاب (خلاصه التواريخ ) تأليف (قاضي احمد متمي )را به عنوان يكي از منابع مهم عصر صفوي معرفي نمود.

زرين كوب به ديگر مطالعات مهم هينتس اشاره كرد و گفت : هينتس مطالعات ديگري نيز درتاريخ ايران عصر اسلامي انجام داده است . به علاوه ، تسلط او به زبان روسي سبب شد كه برخي ازآثار دانشمند بزرگ روسي ، را كه در باب تاريخ ايران عصر تيموري نوشته شده بود، به آلماني ترجمه كند. هينتس در روزگار جواني درباره سياست و فرهنگ ايران از كوروش تا اوايل عصرپهلوي نشان داد كه با تاريخ معاصر ايران نيز آشنايي كافي دارد و به تدريج به عنوان يكي ازمتخصصان تراز اول جهاني در زمينه مطالعات ايران باستان شناختهش شد.

وي در ادامه افزود: اما به تدريج جاذبه تاريخ و تمدن ايران باستان و شايد ورود به دهليزها ودالان هاي تاريك و ديرياب آن توجه هينتس را به خود جلب كرد، البته هينتس از 1938 ميلادي كه مقاله مهمي به نام (نخستين سال شاهنشاهي داريوش اول ) نوشت ، تمايل خود را به اين گونه مباحث نشان داده بود.

زرين كوب به دوران بازنشستگي هينتس اشاره كرد و گفت : هينتس در ايام بازنشستگي باهمكاري يكي از شاگردانش ، در سال 1987 ميلادي كتاب كم نظير (واژه نامه ايلامي ) را در دو جلد به چاپ رساند. والتر هينتس مطالعات مهمي در باب تاريخ و تمدن هخامنشي و ساساني انجام داده است ، به علاوه وي نه تنها به عنوان متخصص زبان ايلامي ، بلكه به عنوان يك محقق عالي مرتبه درحوزه زبان هاي باستان و پهلوي آثار ارزنده اي عرضه كرده است . چنان كه مطالعات وي درباره تاريخچه ابداع خط مياني فارسي باستان به ارائه نظريه جديدي منجر شد كه براساس آن ، داريوش اول هخامنش را مبدع اين خط به شمار آورد.

وي با اشاره به ديگر كتاب هاي هينتس يادآور شد: هينتس با تأليف آثاري چون (راه هاي تازه درفارسي باستان ) و كتاب مهم (گنجينه لغوي فارسي باستان در روايات جانبي ) كه در آن به بازسازي نام هاي عصر هخامنشي در متون و منابع بيگانه مي پردازد، خدمات قابل توجهي به عالم ايران شناس ارائه كرده است . چنان كه كتاب (داريوش و ايرانيان ) او در 2 جلد با اينكه يك كتاب كاملا تخصصي نيست ولي همواره مورد رجوع متخصصان تاريخ هخامنش بوده است .

زرين كوب در پايان سخنانش به كتاب (يافته ها و پژوهش هاي ايران باستان ) اشاره كرد و گفت :اين كتاب يا به روايت مترجم دانشمند كتاب ، (يافته هاي تازه از ايران باستان ) حاصل دوران پختگي (والتر هينتس ) و حاصل سفرهاي علمي او به ايران در سال هاي 1967 و 1968 ميلادي است كه در ده بخش تنظيم شده است و تصاوير بسيار شفاف و روشني دارد و پرويز رجبي مترجم تواناي كتاب نيزآن را به شايستگي ترجمه كرده است ، هينتس در اين كتاب نه تنها مورخ بلكه باستان شناس وزبان شناس است . زرين كوب در پايان سخنانش ابراز داشت : هينتس فارسي را خوب مي دانست و خوب حرف مي زد و به عربي و تركي نيز مسلط بود و با يوناني و لاتين و زبان هاي زنده اروپايي مخصوصٹ روسي و ايتاليايي آشنا بوده است . او به واقع يك دانشمند جامع الاطراف بود و آثار ارزشمندي از اين مورخ و باستان شناس براي علاقه مندان تاريخ ايران باستان به يادگار مانده است


برای مشاهده محتوا ، لطفا وارد شوید یا ثبت نام کنید

godsmak
12-01-2008, 19:23
میشه بگید منظور از 15 اسفند چه سالی است؟
منظورم تاریخ رونمایی کتابه!

bb
12-01-2008, 20:48
میشه بگید منظور از 15 اسفند چه سالی است؟
منظورم تاریخ رونمایی کتابه!

تاریخ انتشار این مقاله سال 86 هست عزیز جان
احتمالا اسفند 85 باشه