ابزار سازی نجومی[مقاله]

[Mohammad Hosseyn]

با سلام ...
به نظرم جالب اومد که برای انجمن فیزیک و نجوم یه همچین تایپیکی بسازم تا بتونم روش ساختن ابزارهای نجومی رو اینجا بزاریم :46: :20: ...
سعی می کنم تایپیک رو سرپا نگه دارم :5: :31: ...
دوستان هم کمک کنن :10: ...

[Mohammad Hosseyn]

دیدن کی بود مانند شنیدن! (شهاب ها را بشنویم!)
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
رشهابی با شیرجه به درون جو زمین ردی پر تلاطم از گازهای یونیده باقی می گذارد. این ردیونیده درمسیرش خطوط منظم میدان مغناطیسی زمین را آشفته می کند . با ترکیب مجدد گازهای یونیده، میدان مغناطیسی دوباره آرام می شود. حرکت شتابدار ذرات باردار در میدان مغناطیسی، امواج رادیویی تولید می کند که بسامد این امواج در محدوده باند 3 هرتز تا 30 کیلو هرتز (باند VLF) است. بنابراین با استفاده از گیرنده VLF می توان این امواج را دریافت کرد. این مقاله یک بار در مجله نجوم شماره 108 صفحه 30 منتشر شده است.

تصمیم گرفتم به هر قیمتی و زحمتی یک گیرنده VLF بسازم و این موضوع را بیازمایم. در مجله نجوم (شماره 21 صفحه 22) ،مقاله ای در این باره چاپ شده بود، اما طرح مداری که در آن مقاله است، مربوط به سالهای دهه 1340 بوده و اکثر قطعات آن در بازار نایاب می باشد، این امر باعث شد از ساخت آن گیرنده منصرف شوم تا اینکه در یکی از مجله های عمومی الکترونیک مدار دیگری برای ساخت گیرنده VLF پیدا کردم که قطعات آن در دسترس بودند.

در شکل 1 مدار گیرنده VLF را می بینید و شکل 2 پشت برد مداری است كه راهنمای سوراخکاری و الگوی سطحی مناسب برای فیبر مدار چاپی گیرنده را نشان می دهد. شکل 3 هم روی مدار و راهنمای نصب قطعات است. توصیه می شود که از یک سوکت آی سی برای U1 استفاده کنید.در شکل 3 توجه کنیدکه همه قطعات بجز SPKR1, S2, S1, R11, J1 - J3-, L1 بقیه روی یک فیبر مدار چاپی سوار شوند.فیش های J 1 -J 3 از نوع فیش صوتی اند. پس از نصب همه قطعات، چند تکه سیم به نقاط روی فیبر به استثناء J1 و J2 وصل کنید. این سیمها برای قطعات خارج فیبر استفاده می شوند.

برای ارتباط بین فیش ها و مدار چاپی باید از کابلهای هم محور ( کواکسیال) صوتی استفاده کنید. همچنین در هنگام سیم کشی J1 و J2 مطمئن شوید که اتصالها دقیقاً مانند شکل 3 باشند. اگر اتصالهای فیش را برعکس انجام دهید مدار کار نخواهد کرد.

هنگامی که اتصالهای پتانسیومتر تنظیم صدا (R11) یا بلند گو (SPKR1) را به مدار چاپی وصل می کنید، از سیم های کوتاه استفاده کنید. بلندگو باید از نوع کوچک با اَمپدانسی در محدوده 8 تا 16 اهم باشد. هنگام اتصال B1, S2 ,S1, R11 و بلند گو به مدار شکل 1و 3 نگاه کنید. منبع تغذیه مدار، یک باتری 9 ولت کتابی است که به آسانی در بازار قابل تهیه است.


[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شکل 1 مدار گیرنده VLF


[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شکل 2 الگوی مناسب برای فیبر مدار چاپی و راهنمای سوراخکاری


[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
شکل 3 راهنمای نصب قطعات روی فیبر مدار چاپی



[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
* ساخت آنتن حلقوی

سه نوع آنتن حلقوی ساخته و امتحان شده اند که اجزاء هر آنتن را درشکل مقابل می بینید. قاب هر یک را می توانید از دو تکه تخته به طول یک تا دو متر بسازید. جدول زیر و شکل زیر، جزییات ساخت آنتن را نشان می دهند.

[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
راهنمای ساخت آنتن

آنتن ( L1 )
اندازه چوب به متر
نوع سیم استفاده شده (سیم لاکی)

A
یک متر
80 دور سیم نمره 28

B
یک متر و 20 سانتی متر
28 دور سیم نمره 22

C
2متر
5 شیار و در هر شیار دو دور سیم نمره 22


اگر چه آنتن C احتمالاً بهترین و مطمئن ترین دریافت را دارد اما آنتن B را پیشنهاد می کنم.بجز اندازه حلقه و تعداد دورهای سیم پیچ، ساخت آنتن های A و B تقریباً مانند هم است. برای ساخت آنتن های A و B دو تکه تخته را برابر اندازه های جدول 1 ببرید. شکافهایی هم در چوب مثل شکل - الف درست کنید. دو تکه را با چسب چوب،مانند شکل- ب به هم بچسبانید.آنتن C نیز با همین روش ساخته می شود ، امابجای یک شکاف درانتهای هرتکه چوب پنج شکاف مثل شکل -ج ایجادمی شود. اکنون با راهنمایی جدول 1 درباره اندازه سیم و تعداد پیچش ها، آنتن های حلقوی را روی قابهای مربوطه بپیچید. سیم های حلقه به فیش مربوط خود (J3) که روی بدنه آنتن قرار می گیرند، وصل شود. اتصالات بین مدار چاپی و آنتن ها باید با استفاده از سیم های هم محور صوتی انجام شود.


*هیجان آغاز می شود!

متاسفانه باند VLF بسیار شلوغ است. افزایش ناگهانی بار الکتریکی جو زمین که مربوط به فعالیت خورشید است تولید پارازیت می کند. هر قدر لکه های خورشیدی بیشتر باشند، پارازیت بیشتری در محدودة امواج VLF ایجاد می شود. بنابراین از این ابزار جای آشکار ساز فعالیتهای خورشیدی نیز می توان استفاده کرد. پارازیت های خطوط انتقال نیرو،آتش کوره های داغ و جرقه شمع های اتومبیل را هم باید به صداهای ناخواسته جهان امواج VLF افزود.

به همین دلیل تنها راه برای اطمینان از اینکه گیرنده واقعاً صدای یک شهاب را دریافت می کند یا نه، این است که آن را در شبهای صاف روشن کنید. البته دور از محیط شهرهای بزرگ! زمان بارشهای شهابی برای این کار مناسب اند. در جدول زیر مشخصات مهمترین بارشهای شهابی را می توانید ببینید.

نام بارش
زمان تقریبی
سرعت ساعتی
مختصات کانون بارش
شاخص جمعیتی

اوج بارش
ZHR
بعد
میل
r

شلیاقی
2 اردیبهشت
15
16:18
34+
9/2

اتا- دلوی
15 اردیبهشت
30
22:27
00
8/2

دلتا – دلوی جنوبی
7 مرداد
20
22:38
16-
2/3

دلتا – دلوی شمالی
21 مرداد
20
21:44
5-
4/3

برساوشی
22 مرداد
95
03:06
58+
2/2

جباری
30 مهر
20
06:22
16+
8/2

ثوری جنوبی
12 آبان
15
03:24
14+
3/2

ثوری شمالی
22 آبان
15
03:55
23+
3/2

اسدی
26 آبان
12
10:11
22+
5/2

جوزایی
23 آذر
95
07:30
33+
6/2

دب اصغری
2 دی
20
14:28
75+
0/3

ربعی
13 دی
85
15:30
50+
1/2


در شبی صاف همزمان با بارش شهابی با استفاده از یک کابل صوتی آنتن را به گیرنده وصل کنید. آنتن را در حداقل 2 متری گیرنده چنان قرار دهید که صفحه آن رو به کانون بارش باشد. برای شنیدن صدای شهابها هم می توانید از یک تقویت کننده صوتی استفاده کنید و هم از تقویت کننده و بلندگوی دستگاهی که ساخته اید. این بستگی به امکانات شما دارد.اگر از بلندگوی دستگاه خود استفاده می كنید، S 2 را روی وضعیت INT بگذارید. اما اگر از یک تقویت کننده خارجی استفاده می کنید، یک سر کابل صوتی را به J2 و سر دیگر را به تقویت کننده وصل کنید و S 2 را در موقعیت EXT بگذارید. پیچ تنظیم صدا (R11) را در موقعیت نزدیک به حالت حداکثر قرار دهید. صدای «هیس» متوسطی شنیده می شود. اگر صدای «وِز وِز» بلند شنیده شد، آنتن رادرموقعیت دیگری قراردهید.اطمینان پیدا کنیدکه دستگاه رادرنزدیکی سیم های برق نگذاشته اید.

هنگامی که شهابی از آسمان می گذرد ، صدایی شبیه « سکسکه » در گیرنده می شنوید. با ضبط این صداها حتی می توانید شهابها را شمارش کنید. برای ضبط کردن، خروجی J2 را با کمک یک کابل صوتی، به ورودی یک ضبط صوت متصل کنید (AUX) . و S2 را در موقعیت EXT بگذارید.

در بین علاقه مندان به رصد رادیویی شهابها، اگر کسی مایل به توسعه این کار است،می تواندمدارهای مبدل VLF که برای کار با رادیوهای AM و SW طراحی شده اند را به این مدار اضافه کند. چنین مدارهایی را می توان در کتابهای الکترونیکی یافت. مزیت این مدلها دراین است که می توانیم آنها را برای آشکار سازی بسامد خاصی تنظیم کنیم تا پارازیت های ناخواسته حذف شوند. با این روش دیگر نیاز نیست درمیان پارازیت ها به دنبال صدای شهابها بگردیم. با حذف پارازیت ها می توان به آسانی صدای شهابها را تشخیص داد.
*فهرست قطعات:
نوع
مشخصات
تعداد
علامت شناسایی در نقشه

مدار مجتمع تقویت کننده عملیاتی قدرت پایین چهارتایی
LM324
1
U1

ترانزیستور سیلیکونی
2N3053
1
Q1

مقاومت ( تمامی مقاومت ها 2/0 وات و 5% خطا می باشند )
10 کیلو اهم
2
R1, R5

مقاومت
100 کیلو اهم
5
R 2 -R4 , R9 , R10

مقاومت
8/6 کیلو اهم
1
R5

مقاومت
1 کیلو اهم
1
R6

مقاومت
120 کیلو اهم
1
R7

مقاومت
1 مگا اهم
1
R8

پتا نسیومتر (مقاومت متغییر)
5 کیلو اهمی
1
R11

مقاومت
22 کیلو اهم
1
R12

مقاومت
7/4 کیلو اهم
1
R13

مقاومت
27 اهم، نیم وات
1
R14

خازن الکترولیت
10 میکرو فاراد و 25 ولت
6
C1 -C6

خازن الکترولیت غیر پلاریزه
یک میکروفاراد و 25 ولت
1
C7

خازن الکترولیت
100 میکروفاراد و 25 ولت
2
C9 و C 8

باتری
9 ولت کتابی یا 6 عدد باتری قلمی به صورت سری
1
B1

ترانسفورمر خروجی صوتی
1000 اهم به 8 اهم (چوک قرمز)
1
T1

آنتن حلقوی VLF دست ساز
متن را ببینید
1
L1

فیش گوشی

3
J1 -J3

کلید
فشاری یا کشویی تک پل
2
S2 و S1

بلندگو
8 اهم مینیاتوری
1
SPKR1

مدار چاپی، گیره، فیش صوتی RCA ، کابل صوتی، سوکت آی سی، جای باتری 9 ولتی و رابط، چوب، سیم مغناطیسی شماره 28 یا 22، لحیم ، هویه .



[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
نمونه آنتن ساخته شده:

[batlagh]

سلام
کار خیلی خوبی انجام دادید متشکر

[Mohammad Hosseyn]

تاریکی سنج آسمان بسازید

آیا می دانید با ابزاری ساده می توانید روشنایی آسمان شب را اندازه گیری کنید؟
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
برای کسانی که به مشاهده زیبایی های آسمان شب علاقه دارند، آسمانی دلپذیر است که کاملا تاریک، شفاف و بدون غبار و هرگونه آلودگی باشد.

اما همیشه آسمان بالای سر ما کاملا تاریک نیست و در طول شب هر بخش آسمان تاریکی و روشنایی متفاوتی دارد. مثلا تا چند ساعت پس از غروب خورشید افق مغرب از دیگر قسمت های آسمان روشن تر است.
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

ساختمان تاریکی سنج:

این ابزار از دوبخش تشکیل شده است:
1. بخش الکترونیکی:

این بخش از ابزار شامل یک میکرو آمپرمتر دقیق و یک مدار ساده است (شکل زیر)
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]


فهرست قطعات استفاده شده نیز به شرح زیر است:
ردیف
نوع قطعه
تعداد
مشخصه روی نقشه
مشخصات

1
ترانزیستور
1
Q1
BC547 یا نمونه مشابه

2
مقاومت
1
R1
150 K Ω یک چهارم وات، 5 درصد خطا

3
مقاومت متغیر
1
R2
100 K Ω (بهتر است مقاومت متغیر خطی باشد)

4
مقاومت
1
R3
1.2 K Ω یک چهارم وات، 5 درصد خطا

5
کلید
1
S1
خاموش و روشن (کلید اصلی)

6
کلید
1
S2
فشاری

7
دیود نورانی سبز رنگ
1
LED
معروف به ذره بینی به قطر 5 میلیمتر

8
باتری
1
B1
باتری 9 ولت



2. لوله اصلی:

این بخش شامل یک لوله PVC به طول 35 سانتی متر،

صافی سبز رنگ (صافی شیشه ای دوربین عکاسی) به قطر 40 تا 52 میلی متر که در سر لوله PVC نصب می شود. قطر لوله باید متناسب با صافی در نظر بگیرید.
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]


یک آینه تخت 3x4 سانتی متر که به صورت 45 درجه نسبت به محور لوله در ته آن قرار می گیرد. اگر از آینه هایی که در دوربین های عکاسی به کار می روند استفاده کنید، نتیجه بهتری می گیرید. این آینه ها را می توانید در تعمیرگاه های دوربین های عکاسی پیدا کنید.

LED سبز را جلوتر و رو به صافی در سر لوله طوری قرار دهید که وقتی از درون آینه نگاه می کنید LED در مرکز تصویر دیده شود.
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

طرز کار تاریکی سنج

پیش از به کارگیری تاریکی سنج باید آن را کالیبره کنید. در محلی کاملا تاریک با یک در پوش سر لوله را ببندید طوری که وقتی از درون آینه نگاه می کنید چیزی نبینید، یعنی کاملا تاریک باشد. پس از چند دقیقه که چشمانتان به تاریکی عادت کرد دستگاه را روشن کنید. کلید S2 (کلید فشاری) را نگه دارید. درحالی که داخل آینه لوله اصلی را نگاه می کنید، مقدار R2 (مقاومت متغیر) را تغییر دهید. به محضی که نور LED را مشاهده کردید، دیگر R2 را تغییر ندهید. حالا باید مقدار جریانی را که میکرو آمپرمتر نشان می دهد را یادداشت کنید. این مقدار باید 6/3 میکرو آمپر باشد. [ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]


البته اگر مقدار جریانی که میکرو آمپرمتر نشان می دهد با این اندازه تفاوت داشت، اشکالی ندارد. می توانید این تفاوت را در اندازه گیری نهایی در نظر بگیرید و خطای اندازه گیری را از نتیجه نهایی حذف کنید. برای مثال اگر هنگام کالیبره کردن، میکرو آمپرمتر مقدار 8/3 را نشان می دهد، در اندازه گیری های نهایی شما باید مقدار 2/0 میکرو آمپر را از نتیجه نهایی کم کنید.
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]


باید توجه کنید دقت اندازه گیری دستگاه بیشتر به مقاومت متغیر R2 بستگی دارد. مقاومت متغیرهای معمولی که در بازار ایران موجود هستند، مقاومت هایی اند که مقدارشان به صورت لگاریتمی تغییر می کند. اگر از این مقاومت ها استفاده می کنید یک مقدار کارتان مشکل تر است. زیرا خطای دستگاه تغییر می کند. البته پیشنهاد می کند از مقاومت های خطی استفاده کنید. ولی اگر نشد به همان مقاومت متغیر لگاریتمی بسنده کنید. نویسنده مقاله اصلی، مقاومت متغیر multiturn را پیشنهاد کرده که در بازار ایران به سختی پیدا می شود. هرچقدر دقت تغییرات مقاومت شما بیشتر باشد، کارتان راحت تر است.

[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]


پس از اینکه دستگاه را کالیبره کردید و مقدار خطای آن تعیین شد، در یک شب تاریکی سنج را به سمت بخشی از آسمان نشانه روید. هنگامی که از درون آینه نگاه می کنید، زمینه سبز رنگی می بینید که مرکز آن لکه سیاهی قرار دارد. (این لکه همان LED است).
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]


تاریکی سنج را روشن کنید. کلید S2 را نگه دارید و مقدار R2 را آنقدر تغییر دهید که نور LED با نور زمینه برابر شود. وقتی مطمئن شدید که نور LED با نور زمینه یکسان است مقدار جریانی که میکرو آمپرمتر نشان می دهد را یادداشت کنید. در واقع اساس کار دستگاه چنین است. که مقدار روشنایی آسمان از پشت صافی سبز متناسب است با مقدار جریانی که LED سبز را به اندازه روشنایی آسمان روشن می کند، یعنی یا این روش مقدار روشنایی آسمان را برحسب میکرو آمپرمتر اندازه می گیریم.
[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]


آسمانی تاریک برای شما آرزومندم.

[Mohammad Hosseyn]

نقره اندود کردن آینه

توجه : بدلیل استفاده کردن از اسیدها و نیترات ها نقره اندود کردن آینه ها کاری بس خطرناک است . اگر از شیمی زیاد سررشته ندارید از این کار صرف نظر کنید . و اگر می خواهید آنرا انجام دهید به این مقاله اکتفا ننمایید. با کمک یک متخصص شیمی از درست بودن واکنش ها اطمینان حاصل کنید. (((گروه مهرگان هیچ گونه مسولیتی را در قبال عواقب این آزمایش نمی پذیرد.)))
لوازم و مواد مورد نیاز
برای اندود
21 گرم نیترات نقره (AgNO3)
محلول آبی آمونیوم هیدروکسید 90 درصد.
14 گرم پتاسیم هیدروکسید.
4 لیتر آب مقطر
60 گرم شکر دکستروز
سیتریک اسید.
برای تمیز کردن آینه
مایع ظرفشویی
استون
نیتریک اسید رقیق شده
ابزارآلات مورد نیاز
میله همزن
دستکش
سینی
پنبه هیدروفیل
شیشه ها و بطری های کوچک برای درست کردن محلول
2 قطره چکان
عینک محافظ چشم
نوار سلوفان (2 تا 3 اینچ پهنا)
سطل پلاستیکی بزرگ
محلول ها
محلول نیترات نقره : 21 گرم نیترات نقره در 250 گرم آب مقطر.
100 گرم آمونیوم هیدروکسید 90 درصد . (از درصدهای مشابه و نزدیک نیز می توان استفاده نمود)
محلول پتاسیم هیدروکسید : 15 گرم پتاسیم هیدروکسید در 250 گرم آب مقطر.
محلول اینورت شکر : 60 گرم ساکاروز را در 500 گرم آب حل کنید و سپس 10 گرم سیتریک اسید به آن اضافه نمایید . آنرا برای 30 دقیقه به آرامی بجوشانید . تکرار می کنم به آرامی چون نمی خواخیم آبنبات درست کنیم! حجم محلول تاقریبا 23 برابر می شود . پس ظرف نسبتا زرگی برای جوشاندن انتخاب کنید . سپس بگذارید محلول خنک شده و به دمای اتاق برسد.
حال تمامی محلول ها آماده اند و نوبت آنست که آینه را تمیز کنید . همه مراحل باید پی در پی انجام شوند و آینه پس از مراحل استفاده از نیتریک اسید نباید خشک شود.

تمیز کردن آینه
1) آینه را با آب ولرم و مایع ظرفشویی بشویید و آب کشی کنید.
2)آینه را با آب ولرم و مایع ظرفشویی بشویید و آب کشی کنید.
3) آینه را با آب ولرم و مایع ظرفشویی بشویید و آب کشی کنید.
4) این نراحل را با حوصله انجام دهید چون نمی خواهیم به علت کثیف بودن کارتان با مشکل مواجه شود. هر چه به تعداد بیشتری آینه را بشویید بهتر است . مثلا 6-5 بار
5) یک چوب بستنی بردارید و ببه دور سر آن پنبه بپیچید و یک قلم کوچک بسازید بوسیله آن سطح آینه را با استون تمیز کنید . این کار را چند بار تکرار نمایید تا همه چربی ها و کثیفی ها پاک شوند . قلم های استفاده شده را بگذارید بیرون از اتاق خشک شوند . توجه کنید که استون اشتعال پذیری زیادی دارد و بسیار فرار است . حال عینک ایمنی را بر چشم بگذارید (مخصوصا اگر از لنز استفاده می کنید) . نباید بخار استون در چشمانتان برود. صبر کنید تا آینه و جارو ها کاملا خشک شود.
6) یک قلم جدید بسازید و آینه را با نیتریک اسید رقیق شده تمیز کنید. قسمت دور آینه را تمیز نکنید تا خشک باشد (برای اینکه بتوانید به دور آینه نوار سلوفان بپیچید)
7) با یک قلم دیگر سطح آینه را با آب مقطر تمیز کنید تا اسید نیتریک ها شسته شوند . سطح آینه را مرطوب نگه دارید.
8) مراحل 5 و 6 را دوباره انجام دهید (حداقل سه بار)
9) نوار را به دور آینه بپیچید تا سطح آینه و نوار دور آن تشکیل یک کاسه بدهند. این کار را بسرعت انجام دهید تا سطح آینه خشک نشود. لبه نوار بایداز سطح آینه یک اینچ بلندتر باشد یعنی کاسه ما یک اینچ عمق داشته باشد. حال اگر دیدید رطوبت سطح آینه قطره قطره شد سرتان را به دیوار بکوبید ! چون آینه تان را خوب تمیز نکرده اید .
10) هنگامی که کاسه حاضر شد ، کمی آب مقطر در آن بریزید تا از سطح آینه در برابر گرد و غبار محافضت شود .
حال آینه شما کاملا تمیز شده و عاری از هرگونه چربی و آلودگی است .
آماده سازی محلول اصلی
1) در یک ظرف 1 لیتری 225 گرم نیترات نقره را حل و 25 میلی لیتر از محلول را برای مراحل بعد ذخیره کنید.
2) با قطره چکان آمونیوم هیدروکسید را به آن اضافه نمایید . رنگ محلول نیترات نقره قهوه ای می شود . آنرا به آرامی هم زده و با قطره چکان کم کم اضافه کنید. حال محلول در نقطه اضافه کردن آمونیوم هیدروکسید کمی شفاف می شود . اضافه کردن آمونیوم هیدروکسید را تا جایی انجام دهید که محلول تماما شفاف شود .
3) هنگامی که محلول شفاف شد دوباره کمی نیترات نقره اضافه کنید تا محلول کمی مات شود.
4) پتاسیم هیدروکسید را به آرامی اضافه کنید و محلول اصلی را هم بزنید. اگر آن را به سرعت اضافه کنید امکان بوجود آمدن مواد خطرناک دیگر وجود دارد . حال محلول دوباره کمی قهوه ای می شود.
5) آمونیم هیدروکسید را دوباره با قطره چکان و به آرامی اضافه کنید . هنگامی که محلول شفاف می شود، رنگ آن به قهوه ای روشن تغییر می کند و ممکن است لکه های کوچک سیاه رنگی در آن مشاهده شود.
6) کمی از نیترات نقره ذخیره شده را به آرامی اضافه کنید تا مطمئن شوید آمونیوم هیدروکسید اضافی در محلول وجود ندارد.
7) محلول شکر را کم کم به محلول اصلی اضافه کنید . رنگ آن ممکن است تغییر کند.
نقره اندود کردن
1) آب درون کاسه آینه را خالی کنید.
2) محلول اصلی را به درون کاسه بریزید.
3) کاسه را به آرامی تکان داده و محلول را یکنواخت کنید. (حدود 8 تا 10 دقیقه)
4) حال رنگ محلول تغییر می کند و در ته آن رسوب لجنی تشکیل می شود . حال آینه را بردارید و محلول را بیرون بریزید و آینه را با آب ولرم شستشو دهید و لجنها را با جریان آب از بین ببرید. هرگز با دست و یا ... سطح آن را لمس ننمایید. نوار سلوفان را از دور آینه جدا کنید بدون اینکه با سطح آینه تماس پیدا کند. نقره های روی آینه بسیار شکننده هستند.
5) قبل از اینکه آینه خشک شود آنرا در مقابل خود قرار دهید و سطح آن را بازرسی کنید. آنرا دوباره با آب مقطر بشویید و بگذارید خودش خشک شود . نباید لک تبخیر آب بر روی آینه بماند.
6) از مشاهده آینه خود لذت ببرید.
نکات
تمیز بودن آینه قبل از کار مهمترین عامل برای کیفیت اندود شماست.
بهتر است همواره از آب مقطر استفاده کنید زیرا کار شما تمیزتر صورت می گیرد. آب مقطر بعد از تبخیر ردی از خود به جا نمی گذارد.
اندود نقره بسیار ظریف و شکننده است . بنابراین سطح آینه را به هیچ وجه با چیزی تماس ندهید .
توصیه های ایمنی
نیتریک اسید بسیار خطرناک است . از آن با احتیاط استفاده کنید.
آمونیوم هیدروکسید بدبوست
پتاسیم هیدروکسید یک باز قوی و خطرناک است.
نیترات نقره سمی است و بر روی پوست لک ایجاد می کند.
استون بسیار اشتعال پذیر است.
حتما از دست کش و عینک و روپوش مخصوص استفاده کنید.
اتاق شما حتما باید سیستم تهویه خوبی داشته باشد.
از برگه ها و بروشورهای ایمنی آزمایشگاه ها نیز کمک بگیرید.

[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ([ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ])
© Iran Night Sky - آسمان شب ایران

[Renjer Babi]

یک دوربین دوچشمی را می توان به صورت دو تلسکوپ شکستی کوچک کاملا" مشابه دانست که هر کدام برای یک چشم استفاده می شود.شکل ویژه(زیگزاگ مانند) دوربین دوچشمی ناشی از وجود 4 عدد منشور 90درجه است که بصورت جفتی در مسیر نور هرکدام از عدسی های شیی قرار گرفته اند(این ترکیب منشور با نام porro prismشناخته می شود).با وجود این منشورها تصویر به صورت مستقیم درمی آید.توان دوربینهای دوچشمی بصورت ضرب دو عدد نوشته می شود که اولی نشاندهنده مقدار بزرگنمایی ودیگری نشاندهنده مقدار قطر عدسی شیی بر حسب میلیمتر است .برای مثال یک دور بین با مشخصات 50*10 یعنی مقدار بزرگنمایی آن ده برابر واندازه قطر عدسی نیز 50 میلیمتر است. با چنین دوربینی تصویری که از فاصله 1000 متری می بینیم همان تصویری است که با چشم غیر مسلح از فاصله 100 متری می بینیم.هرچه اندازه عدسی بزرگ تر باشد از جسم مورد نظر جزییات ووضوح بیشتری را شاهد خواهیم بود اما در مورد بزرگنمایی این موضوع برعکس است٬ یعنی هرچه میزان بزرگنمایی یک دوربین با قطر عدسی مشخص بیشترشود کیفیت تصویر افت می کند.

[ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]



رابطه قطر عدسی دریک دوربین بامیزان جمع آوری نور مربعی است یعنی برای مثال با افزایش دوبرابر قطر عدسی میزان جمع آوری نور چهار برابر می شود. یک دوربین 50*8 نسبت به دوربین 30*8 به اندازه 2.8 (یا مربع حاصل تقسیم 25 بر 9)برابر نور بیشتری جمع آوری می کند.درواقع در دوربین 50*8 همه چیز به اندازه 2.8 برابر روشن تر از دوربین 30*8 دیده می شود.این مقدار برای یک منجم به این معناست که هر ستاره 1.1 قدر روشن تر دیده می شود(با توجه به اینکه تفاوت درخشندگی هر قدر نسبت به بعدی 2.512 برابر است) به بیان دیگر اگر دوربین 30*8 بتواند ستاره ای حداکثر از قدر 5 را ببیند دوربین 50* 8 می تواند ستاره ای از قدر 6.1 را در همان شرایط ببیند.
حداقل قطردهانه دوربینهای دوچشمی مناسب رصد 40 میلیمتر وحداقل بزرگنمایی مناسب هم 7 برابر است.
میدان دید دوربینهای دوچشمی :عبارت است از مقداری از پهنه آسمان (یا زمین) که توسط دوربین دوچشمی در برابر چشمانمان قرار می گیرد وبرای بیان آن از واحد درجه استفاده می شود.اندازه میدان دید چشم غیر مسلح در حالت ایده آل 180 ودر حالت معمول 140 درجه است.بطور کلی رابطه میدان دید وبزرگنمایی بصورت وارونه است وبا افزایش یکی دیگری کاهش می یابد.برای مثال میدان دید دوربین 60*20 حدود 3 درجه ومیدان دید دوربین 70*15 حدود 4.4 درجه است.اغلب سازندگان دوربین ها اندازه میدان دید را به صورت پهنا بر حسب فوت در فاصله 1000 یارد بیان می کنند.این بدان معناست که منظره ای که از درون دوربین وفاصله 1000 یاردی می بینیم دارای پهنای x فوت است.برای مثال ممکن است برروی دوربینی اندازه میدان به صورت مقابل نوشته شده باشد:315 feet at 1000 yard معنای آن این است که منظره ای که در فاصله 1000 یاردی ماست واز درون دوربین شاهد آن هستیم دارای عرضی برابر 315 فوت می باشد.
برای تبدیل این واحد به درجه عدد برحسب فوت را بر 52.5 تقسیم می کنیم.درمورد مثال ذکر شده میدان دید به صورت مقابل بدست می آید:6=52.5/315 پس میدان دید 6 درجه است.
در دوربینهای روسی این معیار بر حسب متر بیان می شود.برای مثال برروی دوربین 60*20 روسی چنین نوشته شده است:62m at 1000 m که همچون مورد قبل بیانگر این است که دارای پهنایی برابر با 62 متر است.برای تبدیل این واحد به درجه کافیست پهنای بر حسب متر را بر 20 تقسیم کنید:3.1=20/62 یعنی میدان دید این دوربین 3.1 درجه است.
روشی عملی برای اندازه گیری میدان دید دوربین دوچشمی وجود دارد وآن این است که سعی کنیم شب هنگام دو ستاره معروف وپرنور آسمان را از میان انبوه ستارگان پیدا کنیم که دقیقا" در دو طرف میدان دید دوربین قرار بگیرند یعنی فاصله زاویه ای آن دو ستاره به اندازه میدان دید دوربین ماباشد.روشن است که فاصله زاویه ای دو ستاره با میدان دید دوربین برابر است در ادامه به یک نقشه ستاره ای مراجعه کرده وفاصله آندو را بدست می آوریم.
حد عملی اندازه میدان دید دوربین از تقسیم عدد 65 بر بزرگنمایی بدست می آید.بنابراین بزرگترین میدان دید دوربینی با بزرگنمایی 10 برابر 6.5 درجه است:6.5=10/65
بدلیل اینکه میدان دید دوربینهای دوچشمی بسیار بیشتر از تلسکوپ می باشد(در حدود 5/1 تا 5 درجه) برای بعضی از کارهای ستاره شناسی مانند رویت هلال ماه نو ورصد دنباله دارها بسیار سودمند است.مشاهده مناظر طبیعی با یک دور بین دوچشمی بسیار لذت بخش است.
مردمک خروجی :مردمک خروجی اندازه یا قطرپرتو توری (بر حسب میلیمتر ) است که از چشمی دوربین دوچشمی خارج می شود وبرای اندازه گیری آن می بایست قطر عدسی شیی را بر بزرگنمایی تقسیم کنیم.برای مثال قطر مردمک خروجی در دوربین 50*10 برابر 5 میلیمتر است.هرچه این اندازه به میزان گشودگی مردمک چشم ما درزمان رصد (حدود 6 میلیمتر) نزدیکتر باشد می توانیم امیدوارباشیم که در حال بهره گیری از حداکثر بازدهی ابزار وچشممان هستیم.
راحتی چشم:بیانگر فاصله ای است که چشمان ما می تواند از چشمی دوربین داشته باشد به نحوی که کل میدان دید را به وضوح وآسانی مشاهده کنیم.هر چه مقدار آن بیشتر باشد کار با دوربین راحت تر است.این مورد به خصوص برای افرادی که از عینک استفاده می کنند اهمیت دارد.درحالت معمول فاصله میانگین چشمان انسان از قسمت داخلی لنز عینک حدود 12 تا 14 میلیمتر است علاوه بر این ضخامت عدسی عینک نیز در حدود 4 تا 6 میلیمتر است.در این صورت برای افرادی که از عینک استفاده می کنند این پرامتر باید حداقل بین 16 تا 20 میلیمتر باشد.توجه داشته باشید که با افزایش میدان دید ٬فاصله راحتی کاهش می یابد.
اندود اپتیک:اندود اجزای دوچشمی از قبیل عدسی شیی عدسی چشمی ومنشورهای مورد استفاده باعث کاهش میزان جذب وانعکاس نور در آنها شده وبیشتر نور دریافتی را از خود عبورمی دهد.انعکاس نور در دوربینهای دوچشمی از جمله معایب این ابزار است.یک قطعه شیشه معمولی حدود 4تا 5 درصد نور را بازتاب می کند.این انعکاسها باعث ایجاد تصاویری شبه گون شده واز کیفیت تصویر می کاهد.با اندود عدسیها می توان انعکاس نور را 50 درصد یا حتی بیشتر کاهش داد.
درصورتی که یک سطح از شیشه را با لایه نازکی از MgF2 (فلورید منیزیم)بپوشانیم میزان انعکاس نور به 1.5 تا 2 درصد کاهش می یابد.با اندود چند لایه یا multi coatings می توان میزان انعکاس را به 0.25 تا 0.5 درصدکاهش داد.یک روش ساده برای بررسی نوع اندود دوربین این است که دست خود را پشت عدسی چشمی قرار دهیم وبه عدسی شیی نگاه کنیم٬می توان بازتاب چهره خود را دید.در دوربین های با اندود مناسب به طور قطع بازتاب کمتری را خواهیم دید.کار دیگری که می توان انجام داد توجه به رنگ اندود است.البته این آزمایش دقت چندانی ندارد اما تاحدودی می تواند مفید باشد.به طور کلی اندودهای به رنگ سبزوبنفش بهترین نوع اندود برای دوربینها دوچشمی است که کمتر از 0.5 درصد نور را جذب میکند.اندودهای به رنگ زرد٬نارنجی وقرمز چندان مناسب نیستندومقدار زیادی از نور ورودی را جذب می کنند وعلاوه بر آن تصاویر دریافتی هم رنگ مایل به آبی خواهند داشت.با این حال نمی توان درباره کیفیت اندود یک دوربین تنها به وسیله رنگ آن با اطمینان قضاوت کرد.
توان تفکیک:این عامل فاکتوری است که میزان توانایی دوربین برای یافتن جزییات را به ما نشان می دهد.علاوه بر این با افزایش این توانایی رنگهای تصویر وضوح وشدت بیشتری خواهند داشت.توان تفکیک با تغییر اندازه شیی تغییر می کند.هرچه قطر شیی بیشتر باشد جزییات بیشری را خواهیم دید.واحد بیان توان تقکیک ثانیه قوسی است.هرچه این مقدار کمتر باشد توان تفکیک بالاتر است.توان تفکیک چشمان انسان در حدود یک دقیقه قوسی است.رابطه تئوری یافتن توان تفکیک دوربین از تقسیم عدد 116 بر قطر شیی بدست می آید.برای مثال توان تفکیک دوربینی با قطر شیی50 میلیمتر حدود 2.3 ثانیه قوسی است.گفتنی است این مقدار تئوری است در حالیکه در عمل این مقدار می تواند با توجه به کیفیت اپتیک شرایط جوی وتوان چشم افراد تغییر نماید.
میزان انحنای میدان:در اغلب دوربینهای دوچشمی پس از انجام تنظیمات مربوط به تیز کردن تصویر اجسام در کناره های میدان دید تصویر کمی آشفته وخارج از تنظیم به نظر می رسد که مقدار آن به کیفیت اپتیکی ابزار بستگی دارد.برای تنظیم نمودن تصویر این قسمتها باید مقداری پیچ تنظیم تصویر را بچرخانیم که موجب بهم خوردن تصویر در مناطق مرکزی خواهد شد.بعد از تنظیم تصویر در مناطق مرکزی میدان دید هرچه ضخامت ناحیه کناری میدان که دارای تصویر نامناسب است کمتر باشد کیفیت دوربین بیشتر است.معمولا" بیان می شود اگر ضخامت ناحیه با تصویر غیرقابل قبول یک چهلم منطقه با تصویر قابل قبول باشد کیفیت سیستم در حد مناسب است.بطور کلی هرچه مقدار چرخاندن پیچ تنظیم برای مشاهده مناطق مختلف تصویر کمتر باشد کیفیت دوربین بالاتر است.در برخی از دوربینهای با کیفیت عالی به سختی می توان انحنای میدان را تشخیص داد وکل میدان دید واضح دیده می شود.
میزان اعوجاج تصویر:جسم عمودی یا افقی (همچون یک دکل مخابراتی)را درمیدان دید دوربین بیاوریدوبا جاروب کردن آن توسط دوربین بررسی کنید که آیا خم شدگی یا انحرافی در شکل واقعی آن در داخل میدان دید وبه خصوص در لبه های تصویر به چشم می خورد یا خیر.تشخیص این ایراد در دوربینها بسیار مشکل است.اعوجاج در دوربینهایی که از سطح کیفی پایینی برخوردارند بیستر خود را نشان می دهد.
میزان ابیراهی رنگی:برای بررسی این خطا با دوربین به موضوعاتی نگاه می کنیم که به دو قسمت تاریک وروشن تقسیم می شوند همچون شاخه های تیره درختان یا لبه دیوار یک ساختمان در برابر آسمان روشن.اگر در لبه های این اجسام نوارهای قرمز وآبی می بینید بدانید که دوربین دارای این خطا است.همه دوربینها به نوعی دچار این خطا هستند اما بسته به کیفیت اپتیک دستگاه مقدار آن متفاوت است.
توانایی تنظیم دقیق(فوکوس) یا قابلیت نقطه ای کردن ستارگان:یک ستاره روشن را هدف گیری کنید سپس دوربین را با چرخاندن پیچ تنظیم تصویر از حالت تنظیم در بیاورید وبا دقت به شکل پخش شدگی نور ستاره نگاه کنید.هرچه این شکل به دایره نزدیک تر باشد درزمان تنظیم دقیق ستاره را نقطه ای تر وهرچه بیضی تر باشد هنگام تنظیم دقیق ستاره رابه شکل یک نقطه شبیه خط خواهیم دید.آشکاراست که هرچه کیفیت دستگاه بیشتر باشد قابلیت نقطه ای کردن نور ستاره در آن بیشتر بوده وپخش شدگی نور درآن به دایره نزدیک تر خواهد بود.
میزان جذی نور توسط ابزار:بسته به نوع عدسی ها ومنشور ها وبقیه قطعات نوری دوربین مقداری از نور وارده به دوربین طی عبور از قسمتهای مختلف از بین می رود.هرچه این مقدار بیشتر باشد تصویر خروجی از عدسی چشمی دوربین تاریک تر بوده وبا حقیقت فاصله خواهد داشت.همین طور گاهی اندود دوربین باعث می شود که زمینه تصویر به رنگ خاصی متمایل باشد.برای مثال در اغلب دوربینهایی که رنگ اندودشان قرمز نارنجی وزرد است رنگ زمینه تصویر متمایل به آبی واز حالت حقیقی قدری کدرتر است.همین طور در تصویر اکثر دوربینهای روسی رنگ زمینه تصویر متمایل به زرد است که البته با گذشت زمان وکارکرد بیشتر دوربین به نظر می رسد که این کدورت افزایش می یابد.اما در دوربینهای با کیفیت اندود عالی ونیز دوربینهایی که از منشور های BAK_4 استفاده می کنند تصویر خروجی بسیار به حقیقت نزدیک خواهد بود.در دوربینی که مقدار جذب نور آن بالا است آسمان قدری تاریک تر از آنچه با چشم غیر مسلح دیده می شود به نظر می رسد.
بطور کلی مزیت دوربینهای شکاری یا دوچشمی نسبت به تلسکوپ عبارتند از:1-حمل ونقل آسان 2-بهره گیری از توان هردوچشم در هنگام رصد 3-طرز کار ساده 4-میدان دید باز 5-مستقیم بودن تصویر 6-استفاده از عدسی واندود مناسب در ساختار آنها سبب شده تا تصاویری بسیار واضح وsharp ارایه دهند. 7- نصب سریع جهت استفاده 8- پایین بودن قیمت دوربینهای دوچشمی
مزایای دوربینهای دوچشمی نسبت به تلسکوپ باعث شده که هم اکنون ابزار اصلی شکارچیان هلال های جوان باشند.در واقع بجز در هنگام رصد هلال های بسیار بحرانی وبا فاز کمتر ازنیم درصد استفاده از تلسکوپ الزامی ندارد.
در کنار تمام خوبیهای آنها ایرادهایی نیز بر آنها وارد است :1-عدم امکان تعویض عدسی چشمی جهت دست یابیبه بزرگنمایی های متفاوت 2-محدودیت در کار عکاسی 3- خارج شدن از حالت هم خطی در صورت افتادن بر زمین 4-عدم امکان استفاده از موتور ردیاب برای تعقیب اجرام سماوی 5- قیمت بسیار زیاد دوربینهای با عدسی شیی بزرگ 6-محدودیت ساخت نمونه های بزرگ دوربین دوچشمی 7-عدم امکان استقرار بر سه پایه در بسیاری از نمونه ها




دانشنامه هفت آسمان

[مرتضی nvcd]

فهرست مقالات تاپیک ابزار سازی نجومی :

لطفا از دادن پست تشکر و پرسیدن سوال در این تاپیک بپرهیزید



شهاب ها را بشنویم! ([ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]) -----------------PDF ([ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ])
تاریکی سنج آسمان بسازید ([ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ])------------PDF ([ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ])
نقره اندود کردن آینه ([ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ])-----------------PDF ([ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ])
دوربین دو چشمی ([ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ])-----------------------PDF ([ برای مشاهده لینک ، لطفا با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ])